Hugur - 01.01.1995, Page 113

HUGUR
Vélmenni
111
Rök Searle sanna semsagt ekki neitt. En það er ekki þar með sagt
að niðurstaða hans sé röng. Málið er enn opið.
6. Kafli: Niðurstöður
Eg get hvorki fullyrt að Turing hafi haft rétt fyrir sér né að hann
hafi haft rangt fyrir sér. Niðurstöður þessara bollalegginga eru ekki
svo ótvíræðar. Mér er líklega óhætt að segja að svo framarlega sem
formhyggja um hugsun og skilning er rétt kenning sé fræðilega
mögulegt að gæða tölvur hugsun og skilningi, en ekki sé þar með
sagt að mönnum muni nokkru sinni takast það. Það er efni í aðra
ritgerð að fjalla um að hve miklu leyti formhyggja fangar eðli
hugsunarinnar en mér finnst afar ósennilegt að hún geri það að öllu
leyti. Það eru engin skörp skil milli hugsunar annars vegar og hvata,
geðshræringa, skynjunar og athafna hins vegar. Allt þetta skarast og
að svo miklu leyti sem hugsun skarast við hvatir, geðshræringar,
skynjanir og athafnir felur hún í sér eitthvað meira en það eitt að sýsla
með tákn. Það er ekki víst að þetta útiloki að hægt sé að forrita tölvur
þannig að þær hugsi svipað og menn því það er hægt að láta tölvur
herma eftir sérhverri reglu sem lesa má úr mannlegu hugarstarfi. Af
þessu leiðir þó ekki að hægt sé að láta tölvu herma í senn eftir öllum
reglum sem mannsheilinn fylgir eða haga sér að öllu leyti eins og
maður.
Sé hægt að fanga allt eðli mannlegrar hugsunar og skýra alla
mannlega hegðun með endanlegum fjölda af reglum um starfsemi
heilans þá ætti tölva að geta haft mannsvit að svo miklu leyti sem
hægt er að forrita hermilíkan af þessum reglum. Rök sem menn hafa
fært fyrir því að svona reglur séu annað hvort ekki til eða að ekki sé
hægt að forrita hermilíkan af þeim þannig að það vinni sömu verk og
heilinn eru ekki mjög sannfærandi. Ýmist eru þau of óljós til að hægt
sé meta þau af nákvæmni eða einfaldlega ógild eins og hin frægu rök
Searle.
Enn sem komið er vita menn of lítið um sitt eigið hugarstarf til að
geta sagt neitt ákveðið um að hve miklu leyti það felst í vinnu með
tákn og að hve miklu leyti hægt er að láta tölvu fanga eðli þeirra þátta
sem eru ekki fólgnir í vinnu með tákn.
Við vitum ekki hvemig mannsheili vinnur. Raunar vita menn ekki
einu sinni hvernig miðtaugakerfi í frumstæðu dýri eins og flugu