Hlín - 01.01.1960, Side 11

Hlín
9
lensk þjóð fær nú notið gáfna sinna og hæfileika í vax-
andi mæli. J>að er margt óunnið með þessari þjóð, og þó
torfbæir sjeu horfnir úr sögunni, þá er ýmislégt, sem þarf
að endurbyggja og endurbæta með hverri kynslóð. Það er
ýmist, að ný kynslóð sættir sig ekki við að taka við
óbreyttum arfi án nokkurar tilbreytingar, og á mörgum
verkefnum hefur vart verið snert af eldri kynslóðum.
Þessa hvorstveggja gætir bæði í verklegum og andlegum
efnum.
í skáldskap eigum vjer rnikinn arf, sem ekki má týna,
og þó verður að ávaxta. í flestum öðrum listgreinum var
áður fáskrúðlegt um að litast. Þó að verksvið sje vítt og
viðfangsefnin ótæmandi, þá get jeg þó ekki varist þeirri
hugsun, að ýmsir hinna yngri manna í listum og bók-
mentum „dependeri", eins og Sveinn lögmaður Sölvason
sagði, u'm of af þeim útlensku. Öldur heimsmenningar-
innar skella að vísu á vorum ströndum, en það er löng
leið og djúp yfir íslandsála, og landsgrunn og landslag
ræður að rjettu lagi miklu um veður og sjólag. Auk þess
ráða rnenn nokkru um það, hvert kunnátta og áhrif eru
sótt, og ekki er sá Svartiskóli hollur, þar sem nemandinn
gleymir sínu íslenska nafni. Ýmsir gamlir brunnar á meg-
inlandinu eru nú auk þess harla gmggugir eftir tvær
heimsstyrjaldir, og ferskar lindir sprottnar fram á nýjum
stöðurn. Það verður engin list íslensk, nema hún beri
nokkurn keim þess jarðvegs, er hún vex í, að námi loknu,
blæ íslenskrar náttúru, þjóðlegra erfða og lífskjara.
íslensk menningarsaga hefur ekki ætíð verið samhliða
eða samtímis við erlenda menningarsögu. Hjer er margt
óunnið í öllum listgreinum, sem segja má að eldri meist-
arar hafi aflokið í öðrum löndum. Eyðurnar eru stórar.
Eftiistríðs örvinglun þurfum vjer ekki að Elytja inn
ómelta. Hjer ætti nú að vera endurreisnartímabil í listum
og bókmentum, og er það raunar að ýmsu leyti. — I þjóð-
sögum taka erlend minni á sig alíslenskan l^úning og á
þann veg vex og þróast þjóðararfurinn. — Þetta er máske