Morgunn - 01.12.1966, Síða 38

116
MORGUNN
Hér lýkur þýðingu minni á hinni merku grein prófessors
Rhine um rannsóknir á fjarskyggnigáfunni, og um þær til-
raunir, sem framkvæmdar voru í þá átt við Duke háskól-
ann á árabilinu 1930-1939. Hið takmarkaða rúm í Morgni
leyfir mér ekki að birta þýðingu á ritgerð hans í heild.
En í síðari hluta greinarinnar segir prófessorinn frá hlið-
stæðum tilraunum, sem aðrir vísindamenn hafa gert, og
árangur þeirra orðið mjög góður. Einstaka tilraunir hafa að
vísu sýnt lítinn sem engan árangur, en til þess segir hann
liggja ýmsar skiljanlegar ástæður.
Niðurstaða hans er sú, að þessar tilraunir yfirleitt hafi
orðið til þess, að styrkja mjög þá skoðun, að fjarskyggni-
hæfileikinn sé staðreynd, sem ekki verði fram hjá gengið.
Ennfremur ræðir hann um þá spurningu, hvort sam-
band muni vera á milli fjarhrifa (telepathy) og fjarskyggni
(clairvoyance), og kemst að þeirri niðurstöðu, að svo muni
vera. Hann segir, að lengi vel hafi tilraunir um fjarhrif
verið mjög gallaðar, vegna þess, að ekki var unnt að ráða
af þeim, hvort þar væri heldur um fjarhrif eða fjarskyggni
að ræða. Þessar tilraunir endurbætti dr. Rhine þannig, að
nú er auðvelt að greina þar í milli.
Til þess að reyna að ganga úr skugga um það, hvort
fjarhrifagáfan og fjarskyggnigáfan væru tveir sjálfstæðir
hæfileikar hjá sama einstaklingnum, eða hvort þær rynnu
þar nokkurn veginn saman í eitt, gerði Margaret Pegram
mjög athyglisverðar tilraunir með nokkur börn. Hún reyndi
fyrst fjarhrifagáfu þeirra hvers um sig, síðan fjarskyggni-
gáfuna, og loks lét hún þau ganga undir próf, þar sem jafnt
reyndi á báðar þessar gáfur. Ef fjarskyggnigáfa þessara
barna og fjarhrifagáfa þeirra væru sitt hvað og hvor annari
óháðar, hefði hin síðast nefnda tilraun átt að sýna tvöfalt
fleiri rétt svör en hinar hver um sig. Ef barnið gat t. d.
gefið 7 rétt svör af 25 á fjarskyggniprófinu og 8 rétt á fjar-
hrifaprófinu, hefðu hin réttu svör þess átt að vera 15 á þeirri
tilraun, þar sem hvort tveggja þetta var prófað samtímis.
Niðurstaða þessara tilrauna varð þó öll önnur. Hvert