19. júní - 19.06.1982, Qupperneq 27

Kéttur giftra foreldra
Samkvæmt þessu virðist í fljótu
bragði vera betra ástand á dagheimil-
tsmálunum en varðandi leikskólana.
En þá er þess að gæta, að til skamms
tíma þýddi ekki fyrir gifta foreldra að
sækja um dagheimilisvist fyrir börn
sín. Dagheimilin voru eingöngu fyrir
börn einstæðra foreldra, námsmanna
og þeirra sem bjuggu við einstaklega
erfiðar heimilisaðstæður.
Á síðasta ári voru tekin upp þau
nýinæli, að giftir foreldrar og santbýl-
ísfólk fengu kost á 10% rýma á dag-
neimilum borgarinnar. Að sögn Bergs
Felixsonar framkvæmdastjóra dag-
vistunar Reykjavíkurborgar hefur
verið undarlega lítil eftirspurn eftir
þessum rýmum. Ef til vill hefur fólk
ekki áttað sig á þessum möguleika.
Kvótinn Itefur samt verið nokkttrn
veginn fullnýttur, þar sem sú
breyting var jafnframt gerð á innrit-
unarreglunum, að einstæðir foreldrar
sem giftu sig eða liófu sambúð fengu
eins árs frest til að útvega aðra gæslu
fyrir börn sín.
Bergur Felixson sagði í samtali við
79. júní\ að í sainbandi við leik-
skólana hefði orðið sú þróun, að sí-
fellt meiri eftirspurn hefði orðið eftir
plássum fyrir yngstu börnin. Ilefðu
langir biðlistar myndast og væti nú
svo komið, að varla þekktist að yngri
börn en tveggja og hálfs árs væru á
leikskóluin borgarinnar vegna liins
langa biðtíma.
Aðlögun leikskólanna
Enn sem komið er, eru mjög
skiptar skoðanir varðandi uppeldis-
legt gildi dagheimilanna, þótt for-
dómar gagnvart þeim séu stöðugt á
undanhaldi. Ilins vegar eru nær allir
sammála um að leikskólar séu börn-
unum aðeins til góðs. En þeir hafa
komið að litlu gagni fyrir útivinnandi
niæður og það jafnvel þótt þær vinni
aðeins hálfan daginn. Stefnan hefur
verið sú, að leikskólarnir séu aðeins
fyrir börnin og því engin ástæða til
uð taka tillit til mismunandi þarfa
foreldranna.
Nú er útlit fyrir að þar sé að verða
breyting á. Á leikskólum Reykjavík-
urborgar hefur dvalartímanum verið
breytt þannig, að foreldrar geta fengi
að hafa börn sín þar í hádeginu, liálfa
til eina klukkustund til viðbótar.
Auk þess hefur síðasta árið verið
gerð tilraun með sex tíma vistun á
leikskólanum Iloltaborg. Börnin hafa
þá getað verið á leikskólanum frá kl.
8—14 eða 9—15. Þetta hefur gefið
góða raun, þótt það hafi jafnframt
orðið til þess að færri börn geta verið
á leikskólanum síðdegis en áður. En
þetta er góð þróun og jafnframt
viðurkenning á því að leikskólarnir
eigi ekki aðeins að vera til fyrir börn-
in, heldur líka fyrir foreldrana.
Dagmæður
Þótt hægt fari, virðist sem sagt
stefna í rétta átt. En næstu árin má
búast við að dagheimili og leikskólar
uppfylli aðeins þörf lítils hluta þeirra
kvenna, sem verða eða vilja vinnan
utan heimilis. Á meðan verður að
treysta á dagmæður.
í vetur voru alls 918 börn í dag-
gæslu á einkaheimilum í Reykjavík
og sáu 379 konur um gæslu þeirra.
Miðað við reynslu undanfarinna ára
er búist við að þessar tölur lækki
verulega þegar kemur fram á sumar-
ið, þar sem þessi starfsemi er mjög
sveiflukennd. Bæði er að foreldrar
eiga lleiri kosta völ með gæslu barna
sinna á sumrin og eins virðast dag-
mæður tregari til að binda sig yfir
börnutn á þeim árstíma.
Það fylgir því mikil óvissa þessari
starfsemi fyrir báða aðila og erfitt á
henni að byggja. Enda þarf lítið út af
að bera, til þess að dagmæður dragi
sig í hlé. Þannig gætti mikillar óá-
nægju meðal dagmæðra í Reykjavík,
þegar gera átti þær bókhaldsskyldar í
vetur, og hugðust margar þeirra skila
inn leyfum sínum.
Af Jiví varð þó ekki, enda var kraf-
an um skilyrðislausa bókhaldsskyldu
dregin til baka og ákveðnar reglur
settar um skattafrádrátt vegna til-
kosnaðar við Jiessa starfsemi. Þannig
var í þetta sinn komið í veg fyrir að
Jiessi nauðsynlega þjónusta legðist
niður, en öryggið er ekki mikið.
Skóladagheimili
Um 18% þeirra barna, sem voru í
daggæslu á einkaheimilum í Reykja-
vík í vetur, voru skólaböm. Það er
ljóst að á meðan skólakerfið starfar
með sama hætti og verið hefur, er
ennþá erfiðara fyrir foreldra að kom-
ast frá heimilinu eftir að börnin eru
komin á skólaaldur og allt Jjangað til
|)au eru orðin nokkuð sjálibjarga
11 — 12 ára gömul.
Þarna kemur rnargt til.
6 ára deildir starfa aðeins í eina og
liálfa til tvær klukkustundir á dag,
sem er í rauninni verra en ekki neitt
fyrir foreldrana. Það er mesta furða
að útivinnandi foreldrar skuli ekki
sleppa því að senda börnin í skóla 6
ára á meðan þau enn eru ekki skóla-
skyld. En Jjað nnm vera lítið um það,
enda flestir sammála unt að 6 ára
bekkurinn sé góður aðlögunartíini
fyrir börnin.
Þá eru skólar víða tví- eða jafnvel
þrísettir og stundaskrá barnanna því
óstöðug og sundurslitin. Kröfur um
samfelldan skóladag í grunnskólan-
um gerast stöðugt háværari og má
búast við að lögð verði enn meiri
áhersla á að ná því marki sem fyrst í
öllum skólum. 1 því efni er fyrst og
fremst verið að hugsa urn börnin, seni
nú er boðið upp á að þurfa að hend-
ast í skólann tvisvar og stundum þris-
var á dag. Sum barnanna eiga langt
að fara og í misjöfnum veðrum á
veturna er það mikið álag á þau.
Framhald á bls. 63.
Ekki bara geymslustaðir, heldur ómetan-
legur liður í uppeldisstarfi.