19. júní - 19.06.1982, Side 55

Hún fer vitlaust að
— En nú er ekki betur að finna en
að nokkur uppgjafatónn sé í
leikritinu. A. m. k. virðist Ásta ekki
geta samræmt þetta tvennt, sem við
erurn á höttum eftir — hamingjuríkt
einkalíf og starfsframa.
„Henni hefur ekki tekist það, en
ekki hara af Jtví að hún er kona,
neldur Iíka vegna þess að hún fer
vitlaust að. Það er af Jrví að hún
hegðar sér á svipaðan liátt og rnargar
konur af þessari kynslóð sem hafa
ekki ætlað að láta neitt aftra sér, en
h'tið uppskorið annað en vonhrigði.“
— llvernig Jtá?
„Ef við tökum Ástu áfram sem
dæmi, og ég hafði vissulega hugsað
mér hana öðrum þræði sem nokkuð
dæmigerða nútímakonu, Jtá er hún
um tvítugt þegar hin nýja kvenfrelsis-
vakning fer um eins og eldur í sinu. Á
menntaskólaárum hefur hún eignast
barn með „vonlausum“ manni, en
leggur allt kapp á að standa sig í
námi og starfi, og lætur foreldra sína
um að annast uppeldi barnsins. Hún
er staðráðin í Jjví að feta ekki í fót-
spor móður sinnar, sem hefur fórnað
h'fi sínu fyrir drykkfelldan eiginmann
og börn. Síðar giftist Ásta „góðuin“
manni eignast annað barn, en ásetn-
ingur hennar gerir m. a. að verkum
að hún hirðir ekki um að raíkta sam-
hand við sína nánustu, ekki frekar en
venjuleg pungrotta, svo að ég noti
ljótt orð. En j)ó að hún sé nálægt því
að ná takmarkinu með menntun
sinni, er hún mjög óhamingjuspm,
tilfinningalega köld og fálmar í ört'-
æntingu eftir æskudraumi sínum um
hina sönnu ást. En j)að sem maður
íær í draumi verður veujulega að
engu J)egar maður vaknar, og Ásta
stendur berskjölduð á eftir. Þegar
manneskja er þannig á sig komin hef-
ur hún tilhneigingu til að láta bugast.
Það er því injög einföld sálfræðileg
skýring á uppgjöf Ástu. En þar fyrir
utan er þetta uppgjöf „sterkrar“ konu
fyrir „veikum“ karli, og Jtað munstur
er ekki óþekkt, þótt ekki sé það
beinlínis viðkunnalegt frá ströngu
jafnréttissjónarmiði. Og J)á er spurt,
hvort ég sé að halda fram, að Ásta
eða ÖIlu heldur nútímakonan, sent
hún er fulltrúi fyrir, eigi sér ekki
viðreisnar von. jOg ég bara veit það
ekki. Ilún hafði Jtetta fyrir augunum
sem barn og lengi býr að fyrstu gerð.
Þar að auki sýnist mér vera í inörgum
konum rík tilhneiging til uppgjafar,
sem ég er farin að halda að standi í
sambandi við móðurhlutverkið. Frá
upphafi liafa konur gefið börnum sín-
uin írelsi sitt sem sjálfsagðan hlut,
síðan hafa þær haldið áfram að svara
kröfum annarra á sama hátt — gefa
sig, fórna sér, verða ein allsherjar
móðir. En jægar móðurtilfinningin er
svona langt gengin er hún líklega orð-
m misskilningur konunnar og kemur
í veg fyrir að luin krefjist réttar síns
af nægilegri festu. Ásta hefur ekki
viljað kannast við Jiennan veikleika
og þar al leiðandi ekki getað sigrast á
honum. Hvort henni eða öðrum kon-
um tekst það, getur farið eftir því,
hversu réttlátt eða ranglátt samfé-
lagið er og með hvaða augum sambý-
lismenn þeirra líta á silfrið.“
Að fórna sér fyrir
krumpaða karla
— Er dóttir alkohólista dætnd til
að falla fyrir vesalingum?
„Hún er í hættu. Konur sem hafa
alist upp við erfiðar fjölskylduað-
stæður virðasl liafa niikla þörf fyrir
að fórna sér lyrir einhverja krumpaða
karla. Þótt Ásta beiti öllum ráðum og
og ástin. Saga Jónsdóttir og Sigurður Skúlason í hlutverkum sínum í „Dans á rósum