19. júní - 19.06.1983, Page 62

Eins og hvert annaö heimili
Samtök um kvennaathvarf voru
stofnuð í Reykjavík 2. júní 1982.
Að stofnuninni stóðu konur sem
undanfarin ár, eða jafnvel áratugi,
hafa starfað að málefnum kvenna
ýmist í kvenfélögum, stjómmála-
flokkum, verkalýðsfélögum, kven-
réttindafélaginu eða nýju kvenna-
hreyfingunni. Stofnfundurinn var
vel sóttur, rúmlega 200 manns
gerðust þá þegar aðilar að samtök-
unurn og allir virtust á einu máli
um að nauðsynlegt væri að koma á
fót kvennaathvarfi. Urtölur létu
ekki á sér kræla þrátt fyrir að fund-
arboðendur hefðu litlar tölfræði-
legar upplýsingar í höndunum, en
þær þykja skipta miklu máli þegar
vekja á athygli á nýju málefni, hvað
þá ef fara á út í einhverjar fram-
kvæmdir.
A fundinum var að vísu skýrt frá
helstu niðurstöðum könnunar þeirrar
sem Hildigunnur Ólafsdóttir, Sigrún
Júlíusdóttir og Þogerður Benedikts-
dóttir gerðu á Slysavarðstofunni í
Reykjavík árið 1980. Þetta er eina ís-
lenska könnunin sem gerð hefur verið
sérstaklega á því ofbeldi sem konur
verða fyrir á heimilum. Hún hefur nú
verið birt í heild (tímaritið Geðvernd
1982) og er full ástæða til fyrir fólk að
kynna sér hana. Þó er rétt að ítreka það
62
sem höfundarnir segja, að ekki er hægt
að draga neinar marktækar ályktanir
af þessari könnun um hversu útbreitt
ofbeldi gegn konum er innan fjölskyld-
unnar hér á landi. Könnunin nær ein-
göngu til þeirra kvenna sem leita til
Slysavarðstofunnar í Reykjavík og
skýra frá að maki eða annar heimilis-
maður hafi veitt þeim áverka. Það er
vitað að margar þær konur sem verða
fyrir ofbeldi á heimilum sínum leita
hvorki til slysavarðstofu, heimilislæknis
né nokkurs annars, jafnvel þó að um
svo alvarlega áverka sé að ræða að
sjálfsagt þætti að leita læknis ef áverk-
inn væri öðru vísi til kominn.
En svo aftur sé vikið að stofnfundin-
um þá var þar ekki spurt um tölur eða
aðrar sannanir. Fundarmenn, sem
flestir voru konur, virtust vita að of-
beldi gegn konum viðgengst á mörguin
heimilum og þær voru einhuga um að
eitthvað þyrfti að gera til að rétta hlut
þessara kvenna og veita þeim vernd.
Þess vegna var því heitið að opna
kvennaathvarf fyrir árslok og auk þess
voru samþykkt lög fyrir samtökin þar
sem m.a. segir a markmið þeirra sé:
1. að korna á Jót og reka athvarf, annars
vegar fyrir konur og b'óm þeirra, þegar
Jvöl í heirnahúsum er þeim óbœrilg vegna
andlegs eða líkamlegs ofbeldis eigin-
manns, sambýlismanns eða annarra
heimilismanna og hins vegar fyrir konur
sem verða fyrir nauðgun.
2. að vinna gegn ofbeldi meðþví að stuðla að
oþinni umrteðu og viðurkenningu sarnfé-
lagsins á að því beri skylda til að veita
konum þeim sem ofbeldi eru beittar raun-
hæfa aðstoð og vemd.
3. að aðstoða konur við að rjúfa þann múr
einangrunar og þagnar sem reistur hefur
verið um ofbeldi á heimilum.
Tíu þúsund í kassanum
Eftir fundinn var hafist handa. Sótt
var um styrk til ríkisins, Reykjavíkur-
borgar og nágrannasveitarfélaganna
og mikil leit var gerð að hentugu hús-
næði. Það fannst um síðir, ágætis hús,
sem ekki þurfti mikið að lagfæra og það
sem meira var, leigan var ekki ofviða
fjárvana samtökum. Þegar húsnæðið
var fengið áttu samtökin u.þ.b. tíu
þúsund króur í kassanum og þótti
ýmsum það ekki björgulegt að hefja
rekstur með ekki meira fé handa á
milli. En það var alltaf ætlunin að reka
kvennaathvarfið eins og hvert annað
heimili og fólk á yfirleitt í basli þegar
það stofnar heimili. Sú varð líka raun-
in í þetta skipti en með útsjónarsemi
komst málið í höfn á skömmum tíina:
auglýst var eftir notuðum húsgögnum
og öðrum húsbúnaði. Fólk brást vel