19. júní - 19.06.1989, Blaðsíða 20

við skilnað að greiða meðlag með barni sem
getið var með aðstoð sæðisgjafa, en lög þar
kveða nú á um að eiginmaður eða sambýlis-
maður getur ekki véfengt faðerni það sem
hann hefur tekið ábyrgð á.
Rannsóknir á fósturvísum
Fyrsta glasabarnið fæddist í Bretlandi
1978 og þar er nú starfandi fjöldinn allur af
stofnunum sem framkvæma tæknifrjóvgan-
ir. Skipuð var opinber nefnd 1982, Warn-
ock-nefndin svokallaða, til þess að vinna að
stefnumótandi áliti um æxlunartæknina frá
félagslegum, siðfræðilegum og lagalegum
sjónarhóli. Nefndin skilaði skýrslu 1984 og
hafa í kjölfar hennar verið sett ýmis lög í
Bretlandi um þessi mál. Samkvæmt tillögum
nefndarinnar voru heimilaðar rannsóknir á
fósturvísum fyrstu fjórtán dagana eftir
frjóvgun, en sú samþykkt hefur verið mjög
umdeild þar í landi og víðar. Frysting
frjóvgaðra eggja er heimil og koma má áður
frosnum fósturvísi fyrir í líkama konu. Gefa
má bæði frjóvguð og ófrjóvguð egg, hvort
sem er vegna ófrjósemi, eða vegna arf-
gengra sjúkdóma hinna væntanlegu for-
eldra. Leigumæður eru hins vegar bannað-
ar, en nota má sæði úr sama manninum til
getnaðar tíu barna. í Bretlandi má geyma
frosinn fósturvísi í allt að tíu ár og hefur
íslenskum konum er fara þar í glasafrjóvgun
verið gert að skrifa undir samning um að
viðkomandi stofnun eigi frosna fósturvísa
hennar að tveimur árum liðnum hyggist hún
ekki nota þá.
Skýrsla Warnock-nefndarinnar var mjög
umdeild í Bretlandi. Nefndin var meðal ann-
ars gagnrýnd fyrir tvöfalt siðgæði og að mik-
ils ósamræmis gætti í rökstuðningi hennar.
Hann væri ýmist byggður á tilfinningalegum
rökum, siðfræðilegum eða lagalegum.
Rannsóknir á fósturvísum réttlættar með
hagnýtu gildi slíkra rannsókna, en leigu-
meðganga fordæmd á grundvelli siðfræði og
laga. Á sama tíma gerði nefndin engar at-
hugasemdir við sæðisgjafir og sæðisbanka.
Almennt eru ólík viðhorf ríkjandi til sæð-
isgjafa annars vegar og eggjagjafa hins veg-
ar. Fáir efast um réttmæti sæðisgjafar en
eggjagjafir eru almennt litnar hornauga og
jafnvel bannaðar með lögum eins og fram
hefur komið. Sú líffræðilega röksemd hefur
verið sett fram fyrir því að banna eggjagjafir,
að í náttúrunni sé eggið alltaf eigin fruma
þess líkama sem fóstrar afkvæmi, en svo sé
ekki um sæðisfrumur. Siðfræðileg afstaða
kynjanna til frumugjafa er einnig eflaust
mjög ólík. Pótt ekki virðist vefjast fyrir
mörgum karlinum að eiga líffræðileg af-
kvæmi um víða veröld, verður að teljast
harla ólíklegt að margar konur séu sama
sinnis.
Eins og áður er sagt liggur enn ekki fyrir
álit eða tillögur tæknifrjóvgunarnefndarinn-
ar en ætla má að nefndin hraði störfum nú
þegar ljóst er að glasafrjóvganir eru að hefj-
ast hér á landi.
KVENFATABUÐIN
ÚRVAL AF DAG- OG KVÖLD-
KJÓLUM
Sumarkjólar, pils og blússur st. 38-60.
Fatnaður í yfirstærðum ávallt í úrvali.
Litmyndalisti
Póstsendum
KVENFATABÚÐIN
LAUGAVEGI 2 101 REYKJAVÍK
S:12123
20