19. júní - 19.06.1989, Blaðsíða 40

Ms: Þórunn, þú ert nokkuð virkur
félagi í stjórnmálaflokki — tekur þú
undir þetta, sem Soffía er að segja?
Þórunn: Ég tek undir það að
stjórnmálaflokkar eru undirstaða
lýðræðisins, þeir eiga að vera það og
ég tel þann flokk, sem ég starfa í,
Sjálfstæðisflokkinn, vera það. En
það er eitthvað að þegar upp spretta
smáflokkar, sem eiga sér að vísu mis-
jafnlega langt líf. Dæmi sem ég get
tekið er Borgaraflokkurinn— égveit
ekki hvort þar hafi verið um að ræða
stefnuágreining, tel að þar hafi ein-
faldlega verið um valdatogstreitu að
ræða.
Ólafur: Fer nokkur umræða fram
um þjóðfélagsmál innan stjórnmála-
flokkanna? Ég held þetta séu aðal-
lega að verða áhlaupasveitir þegar á
þarf að halda í kosningum. A flokks-
þingum er allt kapp lagt á það, að
amerískri fyrirmynd, að framkalla
eitthvað sem heitir eining og tekur
sig vel út í sjónvarpi!
Jón: Því verður ekki neitað að
flokkarnir geta verið hornsteinar
lýðræðisins en ég held ekki að þeir
séu þeir einu mögulegu. Ef þeir duga
ekki lengur — eins og hér er verið að
leiða getum að, þá getur það verið
flokkunum að kenna en svo getur
það líka verið okkur sjálfum eða
þjóðfélagsástandinu um að kenna.
Vissulega eru stjórnmálaflokkar tæki
til stjórnmálaþátttöku en til þess að
þeir fái verðmæti og mikilvægi, þarf
viss lífsháski að vera til staðar. En
fólk skynjar ekki lífsháska núna,
bara leiða og vana. Fólk umgengst
þessa flokka aðallega sér til skemmt-
unar, horfir á þá í sjónvarpi og veltir
því fyrir sér hvernig hinn eða þessi
hafi nú tekið sig út á skjánum.
Ms: Gæti það verið vegna þess að
flokkarnir þróast ekki með þjóðfé-
laginu, séu úr takt við ástandið?
Jón: Jú, en getum við aðgreint
flokkana frá fólkinu og fólkið frá
flokkum? Við getum ekki bara bent
á flokkana og sagt að þeir séu
ómögulegir.
Þórunn: Hraðinn er svo mikill í
nútímanum og flokkar geta setið eft-
ir, ekki náð að þróast með. Mér
finnst flokkarnir hafa þróast mjög
misjafnlega, sumir virðast hafa
staðnað.
Jón: Þeir hafa hlaupist undan
ábyrgð. Pólitíkin er einhvern veginn
öll um augnablikið núna og ekkert
um það sem gerðist í gær eða mun
gerast á morgun. Pólitík er ekki
augnabliksmál heldur varðar hún ár,
áratugi, jafnvel aldir.
Ræður lýðurinn?
Hanna Maja: Það sem mér finnst
við þurfa að ræða í þessu samhengi er
hugtakið lýðræði, þá hugmynd að
lýðurinn ráði. Ég dreg það í efa að sú
stjórnskipan sem við búum við, sé
náttúrulögmál og trygging fyrir því
að fólkið ráði. Við kjósum okkur
fulltrúa til að fara með völdin fyrir
okkar hönd, en ég held að það kerfi
sé á undanhaldi, það fullnægir ekki
kröfunum um lýð-ræði.
Flokkarnir — hafa þeir brugðist? I
mínum huga eru þeir orðnir eins og
steinaldarskepnur, mér finnst þeir
vera fyrir. Og ég held þessi hugsun sé
útbreidd. Fólk vill hafa meira að
segja um sitt umhverfi, um sína fram-
tíð. Skipulag flokkanna hentar ekki
þessum hugsjónum. Þetta eru vöggur
fyrir einstaklinga.
Fólki er stillt upp á kjördag og því
er gert að velja og ég kýs einhvern til
að fara með valdið fyrir mig en hvað
hef ég svo að segja um þau mál, sem
hann tekur ákvarðanir um? I hverju
er lýðræðið fólgið? Mér finnst full-
trúalýðræðið hafa gengið sér til húð-
ar.
Ólafur: Mér finnst tvennt í þessu
með flokkana. Annars vegar það
hlutverk að virkja sína eigin meðlimi
til umræðu um þau þjóðmál, sem
flokkurinn ber fyrir brjósti. Og hins
vegar að draga víglínur í pólitíkinni
almennt á milli flokka og á milli
gagnstæðra sjónarmiða og hags-
muna.
Hvað það fyrra snertir, þá getum
við borið saman þjóðfélagið eins og
það var, þegar nánast var ekki um
aðra félagastarfsemi að ræða en
verkalýðsfélagið, ungmennafélagið
og flokkinn. Ef hagsmunir eru ekki
mjög brýnir, taka menn önnur félög
og aðra starfsemi fram yfir — ef ekki
er fyrir hendi þessi lífsháski eins og
Jón orðaði það. Ég vil kenna bæði
flokkunum og fólkinu um það að
María Jóhanna Lárusdóttir
„Flokkarnir - hafa
þeir brugðist?“ í
mínum huga eru þeir
orðnir eins og
steinaldarskepnur,
mér finnst þeir vera
fyrir. Og ég held
þessi hugsun sé
útbreidd. Fólk vill
hafa meira að segja
um sitt umhverfi, um
sína framtíð!
Skipulag flokkanna
hentar ekki þessum
hugsjónum. Petta eru
vöggur fyrir
einstaklinga. “
40