19. júní - 19.06.1989, Blaðsíða 32

„Pað er ekki sjálfgefið fyrír konurnar að stígaþetta skreftil hliðar", segir Sigrún Sveinbjarnardóttir.
tíma mínum sjálfur. En eftir að við
flytjum norður breytist þetta, þegar
ég fer að vinna sjálfstætt. Maður get-
ur oftast fært tímann eitthvað til
þegar unnið er sjálfstætt, þótt það
þurfi auðvitað sjálfsaga til þess að
tíminn nýtist. Núna fer til dæmis
Hrafnkell í skólann milli kl. 9 og 10,
og ég er þá heima þar til hann er
farinn. Eg kynntist þessu fyrirkomu-
lagi upphaflega í Svíþjóð, þar sem ég
hafði á vinnustað ákveðin ytri mörk á
mætingu á morgnana og seinnipart-
inn. Við máttum vinna okkur 10 klst.
til góða og skulda sama tímafjölda.“
Og Sigrún tekur undir. Sveigjanleik-
inn í vinnutíma Brynjars hafi svo
sannarlega oft komið sér vel.
Álagstfmar ekki á sama
tíma
Sigrún: „Ég hef tekið eftir því
þessi 20 ár sem við höfum verið gift
að álagstímar hafa ekki verið þeir
sömu hjá okkur báðum. Þetta er
mjög merkilegt og við höfum ekki
alltaf getað stjórnað þessu sjálf, þótt
það hafi komið þannig út. Sumpart
er þetta eins og við höfum ómeðvitað
hagrætt þörfum okkar þannig að þær
komi til skiptis.“
32
Og hér skýtur fílósófinn hann
Brynjar því inn í að það sé líka afstætt
hvað menn þurfi og verði. Krafan um
að eitthvað verði að gerast hér og nú
reynist ekki alltaf alveg sönn, þegar
farið er að skoða málið.
Börnin eru númer eitt
Sigrún: „Við höfum reynt að velta
fyrir okkur hvað geti orðið einfald-
ara í meðförum og hætt að vera smá-
munasöm. Við höfum hreinlega
ákveðið hvað við ætlum ekki að láta
pirra okkur, til þess að geta gefið
öðru forgang. Við viljum ekki
gleyma því að börnin eru númer eitt,
svo kemur vinnan og ýmis samskipti.
Það þýðir ekkert að hanga á því að
svona eigi þetta eða hitt að vera.“
Sigrún talar sig heita um foreldra-
hlutverkið og mikilvægi þess fyrir
báða foreldrana. „Það þarf að lengja
fæðingarorlof þannig að foreldrar
barna upp að tveggja ára aldri geti
skipt með sér verkum ineð börnin og
svo komi dagvistirnar inn. Ef til vill
þarf að skilyrða þetta til að ýta á
karlana á meðan verið er að brjóta
upp hefðir, svo þeir átti sig á að þetta
er eitthvað til að sækjast eftir. Á
meðan þeir ekki þekkja samvistir við
börnin sín þá sækjast þeir ekki eftir
þeim.
Það er ekki sjálfgefið fyrir konurn-
ar að stíga þetta skref til hliðar. Þá
eru þær að hleypa karlinum inn í vígi
kvenna í gegnum aldirnar. Heilir
þjóðfélagshópar rísa upp og tala um
það að konan missi völd við það, og
vissulega gerir hún það. En að mínu
mati þarf að verða jafnræði á þessu
sviði. Það er jafn lítið sjálfgefið fyrir
konurnar að stíga þetta skref og fyrir
karlinn að fagna frama konu sinnar
og upplifa hann ekki sem lítilsvirð-
ingu fyrir sig. Mörgum karlinum
finnst konan ekki mega taka of stór
skref á framabrautinni, því það ógn-
ar veldi hans.
Það færði mig nær tilgangi lífsins
og gaf mér dýpt í tilveruna að draga
mig í hlé í bili til að sinna móður-
hlutverkinu, þessu náttúrulega verk-
efni. Á þann hátt auðgaði það mig
sem manneskju og gerði mig færari
um að takast síðar á við frama í starfi.
Þarna fékk ég mjög mikilvægt vega-
nesti þegar ég jók taktinn aftur í
starfi. Heimilið er mér í ríkari mæli
staðurinn sem ég hverf til að loknum
vinnudegi til að safna kröftum, og
það gerir mig færari um að axla
ábyrgð í starfi.“
Brynjar var inntur álits á því hvaða
augum karlar litu reynsluna af barna-
uppeldinu. Hann hélt að skoðun
Sigrúnar gæti alveg passað fyrir karl-
menn líka og þeir myndu líklegir til
að samsinna henni undir fjögur augu,
en svona nokkuð kæmi ekki upp á
yfirborðið í almennri umræðu karla á
milli.
Brynjar: „Við höfum vegna
menntunar okkar betri aðstæður til
að deila með okkur en ýmsir aðrir.
Tökum til dæmis þá afstöðu að það
borgi sig ekki fjárhagslega fyrir kon-
una að vinna úti. Ef fólk á börn og
ætlar að ala þau upp, þá kostar það
töluverða peninga og það kostar líka
innra samstarf. Ytri aðstæður þurfa
að vera góðar, en fólk þarf líka að
finna sínar eigin leiðir. Þegar sagt er
að laun konunnar fari í barnapössun
vil ég fremur orða það þannig að
hluti af sameiginlegum launum for-
eldranna fari í þann kostnað. Það
þarf að vinna að jafnrétti á heimilinu,
milli þeirra sem þar búa, og það þarf
að vinna að jafnrétti, þ.e.a.s. aukn-
um kvenréttindum í þjóðfélaginu, þó
ekki á þann hátt að fólk snúist önd-
vert við vegna hræðslu.“
Brynjar: „Til þess að breyta hefð-
unum þarf að taka á hlutunum. Og
það er oft þægilegra að gera ekki
J