Búfræðingurinn - 01.10.1951, Blaðsíða 99

B Ú FRÆÐINGURINN
97
líka. Það virðisi að margir iiinna fyrslu nýbyggjenda hafi verið
djarfir menn og þrautseigir, því að þegar á heildina er litið, þá
hafa flest býlin nú náð því marki að vera vel nothæfar bújarð-
ir. Á sumum býlanna hafa að vísu orðið mannaskipti, en það
eru þó færri en vænta mætti, sem hafa orðið að víkja af hólm-
inum, og á þessum býlum hefur sízt verið lausara um ábúendur
en á öðrum jörðum.
Nokkur breyting verður um fyrirkomulag þessara mala, með
lögunum um landnám, nýbyggðir og endurbyggingar í sveit-
um, frá 1946. Lánastarfsemin, til endurbygginga í sveitum og
til bygginga á nýbýlum, er felld, og þó einkum, að lánskjörin
verða hagfelldari en áður var. Það er einnig sköpuð fjárhagsleg
aðstaða til að ríkið annist landútvegun og framkvæmi ræktun-
arundirbúning til aukningar byggðar, þar sem ræktunarsvæði
eru samfelld og búrekstrarskilyrði teljast góð.
Á þessum þremur árum, síðan lögin tóku gildi, hefur verið
lialdið fram á þeirri braut, sem farin var á undanförnum ár-
um, að stuðla að skiptingu jarða, þar sem jarðir höfðu skilyrði
til að framfleyta fleiri fjölskyldum, og eigendur óskuðu að láta
land af hendi til barna sinna, venzlamanna eða annarra aðila.
Á þessum þremur árum hafa 140 aðilar óskað að stofna býli
með þessum hætti. Nýbýlastjórn ríkisins hefur heimilað stofn-
un 120 býla. Hafa 88 byrjað byggingu íbúðar- og peningshúsa,
en 32, er sóttu um seinni hluta ársins 1949, byrja væntanlega
framkvæmdir á þessu ári. Á 43 af þessum býlum er að fullu
gengið frá varanlegum íbúðarhúsum, en á 45 býlum eru húsin
komin undir þak og sum Jieirra þó nokkuð lengra á leið komin
og eru að verða íbúðarhæf. Á árinu 1949 hafa auk þeirra ný-
hýla, sem getið hefur verið, verið byggð 10 tvíbýlishús án jress
að skipti væru gerð á jörðunum, þar sem áður var einbýli, svo
að telja má að 98 ný heimili liafi bætzt við í sveitunum á þrem-
nr síðustu árum, því að allir jressir nýbyggjendur reka jregar
bú, þó margir Jieirra njóti þar stuðnings sambýlismanna sinna
ennjiá um peningshús eða hafi kornið upp bráðabirgðahúsa-
kosti yfir skepnur sínar. Nýbyggjendur Jressir hafa ræktað á
þremur árum 147.8 ha., samkvæmt Jreim skýrslum, er hingað
voru komnar við áramótin, en fyrir árið 1949 vantar þó enn
7