Frjáls verslun - 01.09.2002, Síða 92

STJÓRNUN STARFSHIflNNfllVIÁL
Um hvað snýst starfsmannastjórnun? Hvað eiga
eigendur og stjórnendur jýrirtækja og starjs-
mannastjórar að vera að hugsa um núna og
næstu 5-6 árin? Könnun Workforce í Banda-
ríkjunum skiptist í sex meginþœtti.
Eftir Herdísi Pálu Myndir: Geir Ólafsson
r
Ibyijun sjöunda áratugarins snerist starfsmannastjórnun að-
allega urn launaútreikninga og samskipti við stéttarfélög og
voru þá þeir sem ráðnir voru til að sinna þessum málum
flestir viðskiptafræðingar eða lögfræðingar. I sumum fyrir-
tækjum var ekki einu sinni neinn einn aðili sem sá um meðferð
þessara mála heldur voru einhverjir sem gerðu það í hjá-
verkum með öðrum störfum.
Nú, árið 2002, snýst starfsmannastjórnun um annað og
meira en að ofan greinir og því þarf að halda aðeins öðruvísi á
spöðunum og hugleiða þessa stjórnun upp á nýtt. Nú er starfs-
mannastjórnun gjarnan kölluð mannauðsstjórnun og aðeins
örfáir stjórnendur fyrirtækja eða fyrirtækjaeigendur eftir sem
ekki gera sér grein fyrir mikilvægi faglegrar mannauðsstjórn-
unar í öllum rekstri fyrirtækja og stofnana. Þeir eru líka flestir
farnir að vera meðvitaðir um það að starfsmannastjórar geta að
sjálfsögðu aldrei einir og sér borið ábyrgð á hversu vel tekst til
með mannauðinn. Ohjákvæmilega þarf að kosta einhveiju til
mannauðsins eigi að ná góðum árangri og hámarksframmi-
stöðu hjá mannauðnum. Stjórnendur vita að til að virkja
mannauðinn á árangursríkan hátt þarf þekkingu og því eins
gott að hafa starfsmannnastjóra með sérþekkingu í faginu.
Málið er nefnilega að í dag þarf starfsmannastjóri, eða sá sem
ber ábyrgð á starfsmannamálum fyrirtækja, að hafa sérþekk-
ingu í mannauðsstjórnun auk þess að hafa góða þekkingu á
vinnumarkaðsfræðum, þeim lögum og reglum sem þar gilda
ásamt mörgu öðru sem fellur að þessum málaflokki.
Starfsmannamál 2002-2010 Hér verða raktar niðurstöður
könnunar sem gerð var meðal hóps ráðgjafa og stjórnenda í
mannauðsstjórnun og var sú könnun unnin af Workforce í
Bandaríkjunum. Horft var til sex meginþátta:
1 Sveigjanleiki vinnustaða
Þátttakendur í rannsókninni telja að vinnustaður framtíðar-
innar muni einkennnast af hugmyndaríku og sveigjanlegu
vinnufyrirkomulagi. Ákveðnar vinnustundir munu hafa
lítinn eða engan forgang og tölvutæknin mun jafnvel leysa
fólk undan því að þurfa að vinna vinnuna á ákveðnum stað.
Frekar verður horft á frammistöðu og árangur en vinnu-
tíma. Ólík menning mun einnig hafa áhrif á vinnustaði.
2 Alþjóðaviðskipti
Þátttakendur spá auknum alþjóðaviðskiptum, stækkun
alþjóðamarkaðar og þróun vinnuafls sem getur unnið hvar
sem er í heiminum. Vegna þessa spá þeir því að meira
verður leitað til starfsmannadeilda í sambandi við skipulag
og umsjón með störfum í mismunandi löndum og í ólíkri
menningu. I beinum tengslum við þessa spá má segja að
sérfræðingar á sviði mannauðsstjórnunar muni þurfa að
hafa stöðugt betri sýn á venjur í alþjóðaviðskiptum,
alþjóðavinnulöggjöf, flölda tungumála og siða sem taka
þarf tillit til í ólíkum menningarheimum því þeir munu
þurfa að aðstoða það starfsfólk sem flyst á milli landa.
3 Vinna og samfélagið
Framtíðarvinnustaður mun gefa starfsfólki svigrúm til að
sinna skyldum gagnvart flölskyldu og einkalífi og til að
sinna persónulegum hugðarefnum samkvæmt spá þátt-
takenda. Þeir spá því einnig að fyrirtæki og stofnanir muni
blanda sér meira inn í samfélagsleg málefni og taka
þannig ákveðna ábyrgð á félagslegum þörfum og verður
það í æ meira mæli inn í framtíðarsýn fyrirtækja. Fyrirtæki
munu bjóða upp á fleiri félagsleg úrræði fyrir starfsfólk
sitt, s.s. barnagæslu o.fl.
4 Þróun vinnuafls
í framtíðarstarfsumhverfi mun símenntun verða almenn
og munu fyrirtæki þjálfa starfsfólk sitt með bætta frammi-
stöðu að leiðarljósi, ekki bara til að fjölga hæfniþáttum.
Starfsfólk með breiða þekkingu mun verða betur metið en
það sem er með djúpa þekkingu á takmörkuðu sviði.
Vaxandi þörf mun verða fyrir markvissa leiðtogaþróun.
5 Innihald og skilgreiningar starfa
Um leið og fyrirtæki sýna meiri sveigjanleika mun starfs-
fólk einnig þurfa að sýna meiri sveigjanleika. Störf munu
þróast í þá átt að verða víðtækari, almennari, meira kreíj-
andi og kreijast meira sjálfstæðis af starfsfólki. Krafa fyrir-
tækja mun verða um frammistöðu og árangur, ekki unnar
stundir. Starfsfólk þarf að búa yfir sem flestum af eftirfar-
andi þáttum: Stefnumiðaðri hugsun, leiðtogahæfni, hæfi-
leika til að leysa úr vandamálum, tækniþekkingu og hæfni
í mannlegum samskiptum. Hér gildir aftur að starfsfólk
með breiða þekkingu mun verða mikils metið og var þessi
þáttur sá sem þátttakendur í könnuninni voru mest sam-
mála um. Þátttakendur telja að umbun muni verða í sam-
ræmi við árangur fyrirtækja.
6 Stefnumiðað hlutverk mannauðsstjórnunar
Mikilvægi sérfræðiþekkingar í mannauðsstjórnun og fag-
fólk í mannauðsstjórnun mun verða stöðugt mikilvægara
92