Morgunn - 01.12.1963, Side 49

MORGUNN
123
Er trúin á það að látnir menn g'eti tjáð oss og sannað
tilveru sína ósamrsemanleg þeirri trú, sem vér höfum
tekið að erfðum á himnaríki og helvíti, á hreinsunar-
eld, á endanlega frelsun allra, eða skilorðsbundinn ó-
dauðleika? Vér verðum að ganga þolinmóðir að þessum
spurningum. Ég finn að mér er nóg að trúa því, að Guð
hafi mikil andleg markmið fyrir augum með því að láta
oss fæðast inn í þennan heim, og að hér í heimi sé oss
gefið tækifærí til að veita viðtöku frjálsri gjöf hins ei-
lífa lífs. Og ein er sú sannfæring mín svo rótfest, að ég
hafna hverskonar orðsendingum frá öðrum heimi, sem
ganga gegn henni, það er sannfæringin um, að við inn-
göngu vora til annars heims verðum vér að þola dóm í
einhverri mynd, vegna þess að vér munum uppskera eins
og vér sáðum til. Auðvitað langar mig til að trúa því,
að allar sálir verði hólpnar (universalismus). En ég get
ekki í hreinskilni sagt, að ég trúi því. Að mínu viti er
ein sú röksemd, sem styður trú á skilorðsbundinn ódauð-
leika. Vér skulum athuga hana nokkuð nánar.
Áður en uppgötvaðist þróunarkenningin, kenningin
um þróun tegundanna frá lægra lífi til hærra, —
var auðvelt að segja, að maðurinn væri frá fæðingu
gæddur ódauðleika, en dýrin ekki. En ef vér teljum dýr-
in dauðleg og teljum jafnframt ógerlegt að greina, hve-
nær maðurinn þróaðist af dýrunum, fer þá ekki að verða
erfitt að fullyrða, að maðurinn sé ódauðlegur en dýrin
ekki? Leið út úr þessum ógöngum væri sú, að segja að
dýrin lifi einnig líkamdauðann, en þá lendum vér í ó-
göngum, sem ég sé enga leið út úr.
í fyrsta lagi, sú vera, sem enn er ekki orðin til, getur
ekki haldið áfram, átt framhaldslíf. Með þekkingu sam-
anburðarsálfræði í huga, verður að teljast ákaflega vafa-
samt, hvort jafnvel hin æðstu dýr eru gædd greinilegu
minni eða frjálsu ímyndunarafli. Þau eru gædd ein-
hverjum skerfi af viti, sennilega. Þau hafa einhvern
hæfileika til að læra af reynslunni, og það merkir, að