Morgunn - 01.12.1969, Blaðsíða 47

MORGUNN
127
spekingar hafa til þessa aðhyllzt á orðunum andi og efni,
virðist þar vera um svo miklar andstæður að ræða, að bein
áhrif þess hvors á annað séu nánast útilokuð. Erfiðleikar
efnishyggjumannanna eru því einkum í því fólgnir, að geta
fært fyrir því nokkur skynsamleg og frambærileg rök, að
það, sem falið er í orðinu andi eða sál, séu aðeins efnisleg
fyrirbæri, sem lúti lögmálum þess og skýra megi á eðlilegan
hátt. Á sama hátt má segja, að spíritistum hafi heldur ekki
tekizt að finna fullnægjandi né vísindalegar skýringar á því,
hvernig sálin eða andinn fái haft áhrif á efnislíkamann og
stjórnað honum að verulegu leyti.
En hvað sem um þetta er, virðist þó engin staðreynd lífs
okkar vera augljósari og liggja meira í augum uppi, en að
sálarlíf mannsins hefur víðtæk áhrif á líkama hans og starf-
semi alla, og að líkaminn, ástand hans og liðan hefur einnig
sterk áhrif á sálarlíf hans og alla andlega líðan.
Þetta bendir til þess, að hin gamla skilgreining á efni og
anda sé ófullkomin og röng, enda bendir margt í nýjustu
rannsóknum á efni og orku á, að svo sé. Og svipað má segja
um nútíma rannsóknir á sviðum sálarlífsins og þeim dul-
mögnum, sem í djúpum sálarinnar búa.
1 fljótu bragði, að minnsta kosti, er okkur tiltölulega auð-
velt að hugsa okkur hin gagnkvæmu áhrif á milli sálar og
líkama. Síendurtekin reynsla hvers einasta manns ber því
vitni, að líðan líkamans hefur áhrif á sál okkar. Og þá ekki
síður hitt, að hugsanir okkar og hugmyndir standa að baki
orða okkar og athafna. Og að það er staðreynd, sem ekki
verður á móti mælt, að líkamlegir sjúkdómar eiga oft bein-
línis rætur að rekja til sálarlífs okkar og sálarástands.
Hitt er öllu örðugra, að verða að trúa þvi og beygja sig
fyrir svo furðulegum staðreyndum, að í sál okkar búi þau
dularmögn, sem fært geti dauða hluti úr stað, án þess að
nokkur sýnileg hönd komi þar nærri eða snerti við þeim, eða
nokkrir þeir kraftar orki á þá, sem unnt sé að skýra í sam-
ræmi við þekkingu okkar á aflfræði og eðlisfræði.
Fyrirbæri þessarar tegundar gerast mjög oft á miðils-