Saga - 1951, Qupperneq 63

Ritfregnir.
Guðbrandur Jónsson: Herra
Jón Arason. Reykjavík 1950.
Hlaðbúð.
Síðustu katólsku biskuparnir á íslandi voru
allir inir mikilhæfustu menn, Magnús Eyjólfs-
son, Stefán Jónsson og Ögmundur Pálsson í
Skálholti, og Ólafur Rögnvaldsson, Gottskálk
Nikulásson og Jón Arason á Hólum. Fjórir
þeirra, Stefán og ögmundur í Skálholti, og ólaf-
ur og Gottskálk á Hólum, mega teljast alkunnir
að hörku og purkunarleysi í embættisaðgerðum
sínum. Fyrsta og helzta sjónarmið þeirra sýn-
ist hafa verið að raka saman sem mestum auð-
æfum handa sér og kirkjunni, að vísu alltaf eða
að minnsta kosti venjulega með formlega lög-
legum hætti, með því að beita lögum og venju-
rétti katólsku kirkjunnar út í yztu æsar, og
formlega löglegum dómum, sem þeir nefndu
sjálfir eða umboðsmenn þeirra meðal klerka
sinna. Biskuparnir voru raunverulega bæði
ákærendur og dómendur, með því að þessir
inir miklu kirkjuhöfðingjar hafa raunverulega
svo að segja alltaf ráðið dómsúrslitum. Auður-
inn og inar gífurlegu tekjur var sterk stoð und-
ir valdi þeirra. Hann gerði þeim mikið hald
vopnaðra sveina kleift. Með þeim framkvæmdu
þeir bæði lögregluvald og fullnustu dóma sinna,