Saga - 1951, Síða 75

249
ur ekki fjöður yfir ávirðingar biskups í því
sambandi. En annars rómar hann mjög frið-
semi biskups, mannúð og mildi. Sjálfsagt er það
rétt, að Jón biskup þolir að þessu leyti vel sam-
anburð við formenn sína á Hólastóli, ólaf bisk-
up Rögnvaldsson og Gottskálk biskup Nikulás-
son, og við ögmund biskup Pálsson í Skálholti.
En hér er ekki af miklu að státa. Allir eru þess-
ir þrír biskupar, sem hafðir eru hér til saman-
burðar, hóflitlir fjárplógsmenn fyrir sig og
heilaga kirlcju, nota agavald kirkjunnar gegnd-
arlítið til fjáröflunar, í raun og veru til purk-
unarlausrar fjárkúgunar, reiðandi bannsverð-
ið yfir höfðum manna, þegar því verður við
komið, og hótandi þeim pínslum bæði þessa
heims og annars. Um Gottskálk og ögmund
biskup er það kunnugt, að þeir víluðu ekki fyrir
sér notkun falsaðra eða hæpinna skjala, ef svo
bar undir. Jón biskup Arason er sýkn af slíku,
en sáttarrofin verða ekki af honum borin í
Teitsmálunum, eins og Guðbrandur tekur rétti-
lega fram. En ætli friðsemin, mildin og mann-
úðin stafi ekki að einhverju leyti af því, að eng-
inn var sá höfðingi í Norðlendingafjórðungi,
sem treystist að rísa gegn biskupi, nema Teitur
Þorleifsson? Ætli, að mikið fari fyrir þeirri
mannúð og mildi, sem Jón biskup sýndi föngum
sínum, þeim Marteini biskupi og sira Árna?
Manni sýnist sem Jón biskup beiti þá andstæð-
inga sína, sem mannsmót hafa til þess að sýna
honum mótstöðu og hann fær vald á, nokkuð
svipuðum brögðum og samtíðarmenn hans munu
hafa gert og mundu hafa gert í sams konar að-
stöðu, eins og þegar biskup hótar að hafa Mar-
tein að skotspæni þeirra Skálhyltinga, er þeir