Saga - 1951, Blaðsíða 77

251
vill hefur honum ekki þótt sér vanþörf á að gefa
fyrir sál sinni og afla sér nógu þarflegra sálu-
messna.
Aldrei hefur bók um söguleg efni — og lík-
lega aldrei nokkur bók — verið gefin út, sem
ekki megi eitthvað að finna. Ef gildi bókar ætti
að velta á gallaleysi hennar einvörðungu, þá
geta allir þeir, sem við ritstörf fást, lagt penn-
ann frá sér, því að það er á einskis manns færi
að skrifa bók, sem engir gallar verði á fundnir,
ef vel er leitað. Flestar eru mörgum göllum
haldnar, og geta verið góðar og nytsamar allt
að einu. Öll eru verk manna meira og minna
gölluð. Sumar áferðarfallegar bækur með
minnstu áberandi göllunum eru drepleiðinlegar
og hvergi í þeim bitastætt. Aðrar eru uppbólgn-
ar af þindarlausri mælgi og þvaðri um allt og
ekkert, auk allra vitleysanna, sem þær hafa inn-
anborðs, og allra fullyrðinganna og tilgátnanna
út í veður og vind og rakalausu sleggjudóm-
anna, hrokans og illkvittninnar.
Þó að finna megi eitthvað að riti Guðbrands
Jónssonar um Jón biskup Arason, þá er það að
verulegu leyti langbezt af öllu því, sem um þann
mikla mann hefur verið skrifað. Kostirnir yfir-
gnæfa tvímælalaust svo gallana, að heildardóm-
ur um ritið hlýtur að verða höfundi mjög hag-
stæður. Það væri rangt og óviturlegt að einblína
á þá galla, sem manni sýnast vera á riti, en
viðurkenna ekki kostina, sem langsamlega yfir-
gnæfa gallana. Efnisskipun í lok Guðbrands er
ljós og glögg. Samtenging atburða, orsaka
þeirra og afleiðinga, er yfirleitt haglega gerð.
Framsetning er fjörleg og skýr, svo að bókin
verður bæði skemmtileg og fróðleg. Málið er