Saga - 1997, Side 77

75
AÐ VERA SJÁLFSTÆÐ
ríet Bjarnhéðinsdóttir segir að sér hafi snemma sviðið sá munur
gerður var á konum og körlum. Hún samdi grunninn að
greininni „Nokkur orð um menntun og rjettindi kvenna", sem birt-
he 1 ^í^^onunni árið 1885, aðeins sextán ára gömul, eða 1872. Að
nr>ar sögn voru það „kvartanir stúlknanna" sem vöktu hana til
s ni ugsunar um stöðu kvenna.54 Ýmissa fleiri áhrifa gætti þó í
end e a^nu' Nokkur umræða var þá hafin um menntun kvenna
a stóð söfnun fyrir stofnun kvennaskóla í Reykjavík sem hæst
l^ri þær mundir. Þá höfðu árið 1867 birst í Þjóðólfi fréttabréf frá Jóni
alin Andréssyni í Lundúnum þar sem sagt var frá umræðum
'ví osningarétt kvenna.55
ls endingar eru um að konur hafi verið byrjaðar að hugleiða
^g jafnvel hafa bein afskipti af „opinberum" málum undir 1870.
r ^nna^Unríurinn í Hegranesi sumarið 1869 er dæmi um þetta. Þar
llv u ^úsfreyjur Rípurhrepps um hreinlæti innan stokks og utan,
s^r;u8 hagræða mætti í innkaupum heimilanna og „bágindin"
betrj •^ ^en8u yrír land og þjóð. Úrbótatillögurnar lutu einkum að
o urvinnslu matar og nýtni en þótt konurnar héldu sig við mat
fyr^afar8erð í tillögum sínum, er ljóst að þær voru að hætta sér út
ir r einkaúeim heimilisins og yfir í opinbera lífið þar sem karlarn-
j^lig6 u logum og lofum. Þær sögðust ekki setja fund sinn „jafn-
vj t Unúum heldri manna" en vonuðust til þess að hann yrði
inv 'Ur a helra veg af þeim, sem íhuga búnaðar ástand almenn-
sín ^6'r sæíu //hversu miklu konur koma til leiðar, bændum
ríldu'0^ húi til falls eða viðreisnar".56 Húsfreyjurnar í Hegranesi
nokk 1ata úhrif út fyrir veggi heimilisins og beittu í því skyni
inni Urs honar kvennapólitík; að ráð hinnar hagsýnu húsmóður
bgij^a Glmúinu gætu allt eins komið að notum í þjóðfélaginu í
þeir n ahöld kvennanna í Rípurhreppi vöktu athygli kynsystra
187J3 yVl l^l7! birtu þær samþykktir funda sinna frá 1870 og
^eiðni kvenna í nágrannasveitunum. Auk samþykkta um
rekstr menntUn harna' 'ðjusemi, garðrækt og hagsýni í heimilis-
-að vÁIT athy8llsvert ae) árið 1871 var samþykkt uppástunga um
klæða^s Þíu^ernivoru eptir megni, sjer í lagi í tilliti til máls og
_____^Hiða, og láta eigi börn heita óþjóðlegum nöfnum".57 Þessi
55 fVoJarnhéðÍnSdÓttÍr' "®ríet Bjarnhéðinsdóttir", bls. 9-10.
56 Norðaf •iÚní 1867, bls'137 °S 17■ október 1867, bls. 178-79.
57 NnrA 10' nóvember 1869, bls. 82-83.
a"/«n 28. október 1871, bls. 88-89.