Saga - 1997, Qupperneq 274

272
RITFREGNIR
benda á að rangt er farið með nafn merkiskonunnar Ólafíu Jóhannsdótt-
ur. Þá var Kvennaskólinn á Laugalandi stofnaður árið 1877 en ekki tveim-
ur árum fyrr eins og segir í bókinni. Á að minnsta kosti tveimur stöðum
eru beinar tilvitnanir án þess að tilvísun fylgi og sá galli er á heimildaskra
að þótt fullur titill sé gefinn er aðeins fyrsti hlutinn skáletraður. Onnur
smáatriði ætla ég ekki að tína til og skárra væri það ef ekki væri hægt að
leita uppi einhverjar villur.
í aðalhluta bókarinnar, um konur í bæjarstjórn 1908-1922, sést að höf-
undur hefur kannað frumheimildir til hlítar, bæði blöð þessa tíma og gögn
á skjalasöfnum í Reykjavík. Einnig er ljóst að höfundur er vel að ser i
skrifum annarra fræðimanna. Hér vil ég líka benda á að mér þykir til
fyrirmyndar að höfundur hikar ekki við að andmæla eigin túlkunum
áður fyrr (sjá neðanmálsgrein á bls. 43).
Málfar í bókinni er gott. Að vísu felli ég mig illa við að oft er flakkað
milli nútíðar og þátíðar í textanum. Jón í Múla „studdi mál sitt" en Jon
Magnússon „segir í umræðunum" (bls. 43). Á sama hátt mætti kannski
gera athugasemd við eftirfarandi niðurstöðu höfundar á næstu blaðsíðu
um andstöðu við aukin réttindi kvenna: „Bændastéttin óttast að missa
pólitískt vald úr höndum sér. Karlar óttast pólitískt vald kvenna." Æth
þetta ekki frekar að vera í þátíð? En auðvitað má skrifa í praesens histor-
icum og kannski höfundi þyki niðurstaðan bara ennþá eiga við; að karlar
óttist enn pólitískt vald kvenna og því sé niðurstaðan höfð í nútíð.
Eins og nafn ritsins gefur til kynna er meiningin að fjalla um konur i
bæjarstjórn Reykjavíkur 1908-1922. Fremst er efnisyfirlit, óvenju ítarlegt
og vissulega til hagræðis. Á eftir formála eru tveir „nokkurs konar irm'
gangskaflar," eins og höfundur kemst að orði (bls. 9). Sá fyrri er almennt
um kvennahreyfingar og kvennaframboð á íslandi og erlendis og sá semni
er um stjórnmál í Reykjavík á því tímabili sem fjallað er um. Aðalgagn'
rýni mín á þessa kafla er sú að þeir eru of langir og yfirgripsmiklir, miðað
við lengd bókarinnar og það ætlunarverk höfundar að skrifa um konur i
bæjarstjórn í Reykjavík. í fyrri kaflanum eru merkar upplýsingar um sogu
kvennabaráttunnar í heiminum og örugglega ágætt að geta gengið að þeim
vísum á prenti á íslensku en í inngangi að þrengri rannsókn eiga þær ekki
heima að mínu mati. En kannski höfundur hafi fyrst og fremst viljað trygg]3
að þessi samantekt væri einhvers staðar aðgengileg.
I seinni inngangskaflanum er í raun rætt um meira en „stjórnmálm 1
bænum" eins og sagt er í heiti hans. Nokkru rúmi er einnig eytt í úttekt a
umræðum á Alþingi um kosningarétt kvenna. Hér þykir mér vanta sam-
hengi milli þessa kafla og meginefnis bókarinnar. Ég fæ ekki séð að upp'
lýsingar í kaflanum um „stjórnmálin í bænum" séu þar gagngert til að
mynda umgjörð eða renna stoðum undir röksemdafærslu í þeim köflum
sem á eftir koma.
Dæmi um þetta er umfjöllun höfundar um Svein Björnsson og afstöðu