Saga - 1997, Síða 310

308
RITFREGNIR
Þarft verk var að rita sögu Sveinbjarnar í Ofnasmiðjunni. Höfundarnir
draga ágætlega fram þá erfiðleika sem frumherjar í iðnaði áttu við að
glíma og gera skýra grein fyrir helstu athöfnum Sveinbjarnar á því sviði,
við húsbyggingar og þætti hans í félagsstörfum iðnaðarmanna. Hann var
áræðinn, framkvæmdaglaður og duglegur við að nýta sér uppgötvanir
annarra. En honum virtist ekki vegna sérstaklega vel efnalega, að minnsta
kosti ekki á fyrri hluta ævi sinnar enda fleira en gróðahyggja sem rak
hann áfram. Hann átti það sammerkt við marga aðra samtímamenn sína
að vilja efla og bæta mannlíf í landinu og var sífellt að rekast í málum
sem honum þóttu horfa til framfara, síprédikandi um landsins gagn og
nauðsynjar.
Mér finnst vera slagsíða á verkinu sökum þess að ekki er nægilega fjall-
að um einkalíf Sveinbjarnar og persónu. Ekki er heldur gert nægilega mik-
ið af því að draga ályktanir út frá því efni sem um er fjallað. Ég er heldur
ekki viss um að ég sé sammála bókarhöfundum um hvaða þáttur ævi-
starfs Sveinbjarnar sé merkastur. Eins og ég hef drepið á áður virðist mér
að framlag hans til byggingarsögu sé umtalsvert og svo það að hann var
einn helstu frumkvöðla í iðjustarfsemi; saga hans er ekki endilega merki-
leg vegna þess sem hann framleiddi.
Sumarliði R. ísleifsson
Hannes Hólmsteinn Gissurarson: BENJAMÍN H. J. EI-
RÍKSSON í STORMUM SINNA TÍÐA. Bókafélagið.
Reykjavík 1996. 364 bls. Myndir, nafnaskrá.
Benjamín H. J. Eiríksson á óvenjulegt líf að baki. Hann kynnist fátækt í
uppvexti sínum, gengur menntaveginn á kreppuárunum, hann verður
sanntrúaður kommúnisti og fylgir þeirri lífsskoðun eftir með því að fara
til Rússlands í því skyni að tileinka sér hagspeki draumalandsins. Hann
kemst til baka við illan leik eftir mikla og dýrkeypta lífsreynslu og tekur
þátt í stjórnmálasviptingum á Islandi. Hann fer vestur um haf og snýr
baki við kommúnismanum. Hann gegnir lykilhlutverki í íslenskum stjórn-
málum sem efnahagsráðgjafi ríkisstjórnarinnar og ráðstafar miklum fjár-
munum sem bankastjóri Framkvæmdabankans. Á miðjum aldri hverfur
hann úr iðu mannlífsins með eftirminnilegum hætti.
Hannes Gissurarson hefur tekið saman bók sem að formi til er viðtals-
bók og er nær allt sem í henni stendur sett fram sem orðræða Benjamíns.
Fylgt er nokkuð nákvæmri tímaröð.