Morgunblaðið - 18.12.2009, Page 6

Eftir Önund Pál Ragnarsson
onundur@mbl.is
EUGENIO Daudo Silva Chipa var í
gær dæmdur í fjögurra og hálfs árs
fangelsi í Hæstarétti Íslands fyrir
nauðgun. Hann var sakfelldur fyrir
að hafa veist að konu í húsasundi í
iðnaðarhverfi og haft samræði við
hana með því að beita hana ofbeldi
og notfæra sér það að hún gat ekki
veitt fulla mótspyrnu vegna ölvunar.
Í dómi Hæstaréttar kemur fram
að konan hlaut fjölmarga áverka á
líkama og höfði við árásina. Þeir
áverkar voru taldir sýna fram á að
konan hefði streist á móti og hann yf-
irbugað hana.
Þótti fullsannað að Silva Chipa
hefði nauðgað konunni þar sem
framburður hans var ótrúverðugur,
en hennar framburður var álitinn
trúverðugur. Einnig sögðu vitni frá
ástandi hennar morguninn eftir um-
rædda nótt og mat sálfræðings gaf
til kynna að eitthvað mjög alvarlegt
hefði komið fyrir hana.
Bæturnar hækkaðar
Einnig fundust sæðisblettir á fatn-
aði konunnar og skóm, sem þóttu
styðja þessa niðurstöðu. Auk fang-
elsisdómsins var Silva Chipa dæmd-
ur til að greiða konunni 1,8 milljónir
króna í skaðabætur. Frá refsingu
hans var dreginn sá tími sem hann
sat í gæsluvarðhaldi á meðan málið
stóð yfir, frá maí og fram í nóvem-
ber.
Sigríður J. Friðjónsdóttir sótti
málið fyrir hönd embættis ríkissak-
sóknara en Sveinn Andri Sveinsson
hrl. og Ástríður Gísladóttir hdl. voru
verjendur hins dæmda. Þórdís
Bjarnadóttir hrl. var réttargæslu-
maður þolandans.
Fjögurra og hálfs árs
fangelsi fyrir nauðgun
Framburður þolanda talinn trúverðugur en gerandans ekki
Í HNOTSKURN
»Í nóvember úrskurðaðiHæstiréttur að maðurinn
skyldi losna úr gæslu-
varðhaldi, þangað til dómur
félli í máli hans í Hæstarétti.
»Þá hafði orðið dráttur áþví að héraðsdómur sendi
upplýsingar um málið til
Hæstaréttar.
»Upplýsingarnar vorusendar eftir að seinagang-
urinn var gagnrýndur.
6 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 18. DESEMBER 2009
Faxafeni 5
S. 588 8477
• Hitajöfnun 37°C
• Hannað af NASA
• 100% hreinn gæsadúnn
• Astma- og ofnæmisprófað
• Hægt að þvo á 60°C
Mjúkir pakkar !
Hitajöfnunarsæng
140x200 cm
Kr. 29.900,-
Eftir Björn Jóhann Björnsson
bjb@mbl.is
FYRIRHUGUÐ lokun langlegu-
deildar á Kleppsspítala, deildar 14,
þar sem 12 sjúklingar hafa dvalið, er
með fullri vitneskju Geðhjálpar og
segist formaður félagsins, Sveinn
Magnússon, fagna því að ákvörðun
hafi loksins verið tekin um að finna
önnur úrræði fyrir umrædda sjúk-
linga utan spítalans. Geðhjálp hafi
lengi barist gegn því að spítali sé
notaður sem búsetuúrræði fyrir geð-
sjúka.
„Þarna hafa einstaklingar verið
vistaðir áratugum saman og sumir
jafnvel með lögheimili á Kleppi.
Þarna er mikið veikt fólk sem er bet-
ur sett úti í samfélaginu með viðeig-
andi þjónustu. Ég ber hins vegar
ugg í brjósti yfir því hvað tekur við
hjá þessu fólki,“ segir Sveinn.
Engar dagsetningar hafa verið
ákveðnar um lokun deildarinnar,
annað en að henni verði lokað á
næsta ári. Ákvörðun þessa efnis var
tilkynnt á starfsmannafundi á
Kleppi í vikunni. Á deild 14 hafa
starfað 27 manns og munu þeir fá
uppsagnarbréf þegar þar að kemur.
Unnið verður að því að útvega sem
flestum störf innan Landspítalans,
að sögn Páls Matthíassonar, fram-
kvæmdastjóra geðsviðs, og einnig
reynt að sjá til þess að reynsla
starfsmanna af þjónustu við geð-
sjúka nýtist annars staðar. Hluti
umræddra sjúklinga er kominn á
þann aldur að eiga rétt á vistun á
hjúkrunarheimili, annar hópur er á
svokölluðum Straumhvarfalista, yfir
einstaklinga sem eru að fá varanleg
búsetuúrræði utan stofnana. Ef þörf
krefur munu sjúklingar fá tíma-
bundið inni á öðrum deildum á
Kleppi.
„Það samrýmdist hvorki nútíma-
vinnubrögðum né kröfum um mann-
réttindi að hópur langveikra sjúk-
linga væri með lögheimili á Kleppi.
Það eru skýlaus réttindi þessa fólks
að fá betri úrræði,“ segir Páll.
Endanleg ákvörðun um að loka
deildinni er afrakstur stefnumót-
unarvinnu á geðsviði, þar sem vinnu-
hópar hafa skoðað hvernig bæta
megi þjónustuna og ná um leið fram
sparnaði. Geðsviði Landspítalans er
gert að spara um 7% á næsta ári,
sem jafngildir ríflega 200 milljónum
króna. Rekstur langlegudeild-
arinnar á Kleppi hefur kostað um
160 milljónir króna á ári en Páll seg-
ir kannski helming þeirrar fjár-
hæðar sparast á næsta ári.
Enginn lendir á götunni
Páll segir ennfremur að áherslur í
meðhöndlun geðsjúkdóma hafi
breyst mikið. Nú sé meira reynt að
hjálpa fólki á dag- eða göngudeild-
um, sem og utan spítalans.
Varðandi lokun langlegudeild-
arinnar segist Páll vera bjartsýnn á
að hún gangi snurðulaust fyrir sig.
„Ef erfiðleikar koma upp, þá leysum
við þá, enginn mun lenda á götunni,“
segir Páll en hann segist vissulega
deila áhyggjum starfsmanna um
framtíð sína. Þau mál verði vonandi
leyst í sátt við sem flesta. Ákveðið
hafi verið að tilkynna lokunina með
góðum fyrirvara þannig að starfs-
menn hefðu svigrúm til að bregðast
við og undirbúa sig sem best.
Hvað mun taka við?
 Langlegudeild Kleppsspítala lokað á næsta ári  Geðhjálp
hefur áhyggjur af því hvað tekur við hjá sjúklingunum
Sveinn Magnússon, framkvæmdastjóri Geðhjálpar, vonast til þess að hið
sama bíði ekki sjúklinga af langlegudeild Kleppsspítala og hefur gerst með
mann sem dvalið hefur á Sogni frá ársbyrjun 1992. Fyrir liggi ársgamall
Hæstaréttardómur um að einstaklingurinn skuli áfram sæta öryggisgæslu,
þó þannig að hann dveljist á sambýli fyrir geðfatlaða eða í annarri sam-
bærilegri búsetu með sólarhringsgæslu, samkvæmt mati viðkomandi svæð-
isskrifstofu í málefnum fatlaðra. Geðhjálp hafi enn ekki fengið svör frá yf-
irvöldum um viðeigandi úrræði fyrir þennan mann. „Hið sama má ekki
gerast með sjúklingana af Kleppi,“ segir Sveinn.
„Má ekki sama gerast og á Sogni“
Morgunblaðið/Sverrir
Kleppur Á undanförnum árum hefur rúmum á Kleppsspítala fækkað verulega. Á næsta ári er fyrirhuguð lokun
langlegudeildar þar sem tólf sjúklingar hafa dvalið, sumir svo lengi að þeir hafa lögheimili sitt skráð þar.
Eftir Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
ATVINNULAUS ungmenni á aldr-
inum 18-24 ára verða svipt atvinnu-
leysisbótum ef þau þiggja ekki ný úr-
ræði stjórnvalda sem ætlað er að
koma þeim út á vinnumarkaðinn á ný.
Þetta kom fram í máli Árna Páls
Árnasonar félagsmálaráðherra er
hann kynnti ný úrræði sem sniðin eru
að um 2.700 ungmennum sem eru án
vinnu um þessar mundir.
Ráðuneytið gerir ráð fyrir að 300
muni fá vinnu án sértækra úrræða en
bróðurparturinn, um 2.400 manns,
þarf að velja á milli valkosta sem ætl-
að er að virkja þátttöku þeirra í sam-
félaginu (sjá hnotskurn).
Hver og einn verður boðaður í við-
tal og framhaldið ákveðið með hlið-
sjón af áhugasviði viðkomanda.
Allt að 73% án vinnu
Spurður um tilefnið segir Árni Páll
að ungt fólk sem aðeins hafi lokið
grunnskólanámi skeri sig úr á meðal
atvinnulausra. Hjá atvinnulausu fólki
undir þrítugu sé hlutfallið 70% og
73% hjá þeim sem hafi verið utan
vinnumarkaðarins lengi.
Rannsóknir frá öðrum löndum sem
hafi gengið í gegnum hliðstæðar
kreppur bendi til að þessi hópur „sé í
gríðarlegri hættu að lenda utan
vinnumarkaðar til langframa“.
„Það er oft talað um týndu kyn-
slóðina í Finnlandi, unga fólkið sem
var lengi atvinnulaust og fór síðan
beint í örörku og hefur aldrei komist
aftur inn á vinnumarkaðinn. Við telj-
um það gríðarlega miklu skipta að
grípa inn í strax meðan það er enn
von til úrbóta,“ segir Árni Páll.
Inntur eftir kostnaðinum segist
hann áætlað að verkefnið muni kosta
um 1.300 milljónir króna og að þar af
muni um helmingur fást með lægri
útgjöldum til atvinnuleysisbóta.
Þjóðfélagið sé hér að spara háar
fjárhæðir enda sé áætlað að kostn-
aður við einstakling sem er bótaþegi
út lífið sé í kringum 300 milljónir.
Þörf á nýrri hugsun
Að mati Árna Páls var lítill gaumur
gefinn að þeim hópi, sem hér er til
umræðu, á þensluskeiði síðustu ára.
Nú þegar farið sé að harðna á daln-
um komi í ljós hversu brýnt sé að
leita úrræða fyrir þá sem orðiðhafi
utanveltu í skólakerfinu.
„Af hverju er hlutfall atvinnu-
lausra sem aðeins hefur lokið grunn-
skóla miklu hærra á vinnumarkaði en
annars staðar á Norðurlöndum eða
Norður-Evrópu? Hvað erum við að
gera skakkt? Ég held að við þurfum
að leggjast í rannsóknir á því og end-
urmeta stefnu okkar. Margt bendir
til þess að við séum ekki með jafn
fjölbreytt úrræði í starfsnámi [og
samanburðarlöndin].“
Missa bæturnar
ef þau þiggja
ekki úrræðin
Atvinnulaus ungmenni tekin í viðtöl
Morgunblaðið/RAX
Vandi Margt ungt fólk er án vinnu.
Í HNOTSKURN
» Fyrsta úrræðið felur í sérallt að 450 ný námstæki-
færi í framhaldsskólum.
» Annað úrræði á að skapaallt að 700 ný tækifæri fyr-
ir fólk án atvinnu til náms á
vegum símenntunarstöðva og
til aðfararnáms.
»Þriðja úrræðið allt að 450starfsþjálfunarpláss og
störf við átaksverkefni á veg-
um félagasamtaka, sveitarfé-
laga og annarra.
»Loks á það fjórða að skapaallt að 400 sjálfboðastörf
og sama fjölda nýrra plássa á
vinnustofum ásamt endurhæf-
ingar- og meðferðarúrræðum.