Teningur - 01.10.1991, Side 60

VIÐTAL
ópu þá sjáum við að það er ákveðinn
heildarsvipur, þó að það sé munur á
listamönnum sem koma frá austur-
ströndinni og þeirri vestari.
Norrænir listamenn
og landafræði listarinnar
Sp.Hvað með norræna listamenn,
þekkja Frakkar eitthvað til norrænna
listamanna og fylgjast þeir eitthvað
með því sem er að gerast þarna í
norðri?
B.M. Við þekkjum Erró auðvitað
og Hrein Friðfinnsson sem báðir sýna
reglulega hér í París. Þegar Pompi-
dou safnið opnaði sýndu fjórir Islcnd-
ingar á sýningu sem hét £a va, ga va?
Ég er sjálfur mjög hrifinn af norrænni
málaralist, t.d. Asger Jorn, hann er
algjör snillingur. Ég er ekki bara hrif-
inn af málaralist hans heldur mannin-
um sjálfum, stjórnmálaskoðunum
hans, siðfræði og lífsskoðunum yfir-
leitt. Hann var mikill listamaður. Ég
er einnig mjög hrifinn af Per Kirkeby
sem vinnur jöfnum höndum í mynd-
list og höggmyndalist. Ég álít að lista-
maður í dag sé sá sem lætur sig allt
varða. Ef við tökum t.d. Warhol og
Beuys, risabákn seinni hlutar tuttug-
ustu aldar, þá höfðu þeir báöir
afskipti af stjórnmálum. Annar í
gegnum tískuna, tónlistina, under-
ground og kvikmyndirnar og hinn
beint í gegnum stjórnmálin, uppeldis-
fræðina o.s.frv.
Sp. Finnst þér þessir norrænu lista-
menn sem þú nefndir áðan hafa ein-
hver sameiginleg einkenni?
B.M. Já það er alltaf hægt að finna
eitthvað, en ég er ekki viss um að það
skipti svo miklu máli fyrir listina
sjálfa. Við getum ekki leitt hjá okkur
listasöguna, en hún er fölsk. Þetta er
bara landafræði listarinnar sem ég
óttast mjög, hún er ákaflega vafasöm
að mínu mati, vegna þess að þá erum
við farin að tala um umhverfisáhrif
sem þýða það að hlutirnir spretti upp
úr jarðveginum og þá erum við í raun
og veru farin að tala um hluti sem eru
mjög rasískir, þar sem sagt er að
fólkið í norðri sé svona og fólkið í
suöri svona o.s.frv.
Sp. Eins og teóríur Worringcrs?
B.M. Það er einum um of... jafn-
vel þótt það sé satt. En ég hcld að
okkur verði ekkert ágengt með því að
tala eftir þcssum brautum, okkur
vcrður ekkert ágengt í því sem skiptir
máli, við segjum bara að fólkið í
norðri sé svona o.s.frv. og þannig
breiðum við arminn út mót byggðar-
stefnuhættunni sem hcfur verið mjög
ábcrandi síðan í lok áttunda ára-
tugarins.
Þetta er í raun og veru algjör fjar-
stæöa. Hvcr og einn hjá sér, það er
dálítið kvíðvænlegt eða hvað? Þegar
maður sér Jean Marie Lc Pen um allt
og heyrir fólk alls staðar í Evrópu
segja að hver og einn eigi að vera
heima hjá sér þá fer manni að rcnna
kalt vatn milli skinns og hörunds.
Menn leita sér þjóðernis af því þeir
eru auðvitað það sem þeir eru. Það
sem er mest spennandi það er það
sem kemur á eftir, þ.e.a.s. hvernig
við tökum á móti hinum og hvernig
við sameinumst. Þess vegna heillast
ég af myndlistarmönnum eins og
Manet.
Sp. Ert þú ekki sjálfur með
spænskt blóð í æðununt?
B.M. Nei, en nærri því, ég er
fæddur í Suður-Frakklandi sem er
vissulega nær Spáni en París. Ég er
fæddur í Bordeaux og foreldrar mínir
eiga ættir sínar að rekja til héraða
sem eru nálægt landamærum Spánar.
Franska listin er ekki beint mín deild.
Mér finnst ég alltaf vera á milli
tveggja heima og þetta menningar-
lega flökkulíf hjá mér stuðlar aö því
að ég heillast alltaf af svæðum sem
eru mitt á milli, - milli tveggja Ianda,
tveggja miðla eins og t.d. bókmennt-
anna og myndlistarinnar eða mitt á
milli tálblekkinga, menninga og hug-
arflugs. Þaö er til geómctrísk formúla
sem heitir samræmisreglan. Það er
þegar einn hlutur er settur ofan á
annan og það passar saman. Ósanr-
ræmi heitir það aftur á móti þegar
hlutirnir ganga ekki saman þ.e.a.s.
afgangurinn stendur út af o.s.frv. og
þcgar talað er um Vincongruité (ósam-
ræmi) og að eitthvað eigi ekki við, þá
er það einmitt sú merking. Það
gengur ekki saman og það er einmitt
það sem ég hef áhuga á, það er þetta
mauvais esprit. Ég er að leita að því
sem á ekki við, ósamræminu, þ.e.a.s.
því sem er ofaukið, þessu sem skagar
út, „útskaganum“. Þess vegna get
ég ekki verið með þjóðernisstefnu í
listinni vegna þess að ég elska landa-
mærin og ég get ómögulega sett
ákveðna list á ákveðið land. Ég er
hlynntur því að sameina öll möguleg
gildi, en með því skilyrði að þau séu
raunverulega sameinuð. Það yrði gríð-
arlega mikil vinna, raunveruleg
mcnningarvinna. Ég er mjög hrifinn
af Polke einmitt vegna þess að hann
vinnur með þetta ósamræmi á milli
hluta sent ná ekki saman, liann vinn-
ur með gegnsæið og hluti sem leggjast
hvor ofan á annan og ná aldrei
saman. Það er þess vegna m.a. sem
að ég valdi hann til þess að vera í
bókinni minni L’Éloge du mauvais
esprit.
58