Birtingur - 01.12.1961, Blaðsíða 39

hins ósegjanlega, eins og einkenni ó-
þekkts dularfulls sjúkdóms. Orðin létt
eins og fjöður; í intimismanum er allt
kjarni, fljótandi kjarni sem rennur um
skilningsæðar lesandans eins og næring-
arvökvi. Þyngdarlaus skáldskapur sem
sniðgengur hinn hversdagslega veruleika.
skarkala og æstar tilfinningar. Innfjálg-
ur, hnitmiðaður, meinlætafullur kveð-
skapur. Því að til að yrkja „poesía pura“
verður maður að afneita öllu nema and-
anum. Salinas, sem var lærisveinn J. R.
Jiménez, fer jafnvel lengra en meistarinn
í sinni leit að hreinni Ijóðlist.
Salinas var skáld, rithöfundur og bók-
menntagagnrýnandi. Hann er fæddur í
Madrid, en dó í Boston, U.S.A., 1951.
Prófessor í spanskri bókmenntasögu í Se-
villa og Murcia, lektor í spönsku við
Svartaskóla og við háskólana í Cambridge
(1922) og Oxford. Hann var einnig kenn-
ari við Madrid-háskóla og loks við Welles-
ley College, Massachusetts, og John Hop-
kins University í Baltimore.
Ljóðabækur: „Presagios" (Forspár,
1923), „Seguro azar“ (Gefin örlög, 1929),
„Amor en vilo“ (Upphafin ást, 1929),
„Fábula y signo“ (Dæmisaga og tákn,
1931), „La voz a tí debida“ (Rödd til þín,
1933), „Razón de amor“ (Ástarhjal,
1936), „Error de cálculo“ (Reiknings-
skyssan, 1938), „Poesía junta“ (Ljóða-
safn, 1942), „E1 contemplado“, 1947,
„Todo más claro“ (Allt ljósara, 1949).
Önnur grein hins blómgaða trés surreal-
ismans og hreinnar ljóðlistar er Intelec-
tualismo. Hún hefur sama markmið og
intimisminn: að skapa hreina Ijóðlist, en
fer þó öðruvísi að. Intelectualisminn veit
hvað er óskáldlegt, intimisminn finnur
það. Intimisminn leitar að hinu skáldlega
með tilfinningunni einni og hreinni; in-
telectualisminn leitar að því sama með
heilanum. Intelectualisminn gæti þannig
verið kenning um hinn hreina skáldskap.
En hann er ekki eins tær og intimisminn,
ef til vill vegna þess að höfuðið er ó-
hreinna en hjartað. Tjáningartæki intim-
istans eru tilfinningar; tjáningartæki in-
telectualistans eru skilningarvitin. Intim-
isminn gefur frá sér skáldskapinn; inte-
lectualisminn finnur hið skáldlega í kring-
um sig, laðar það að sér og endurvarpar
því, oftast naumlega, er aðeins kalt end-
urskin. Intelectualisminn færir takmörk
hinnar hreinu ljóðlistar til liins ýtrasta,
í honum er leikur möguleikanna mestur;
orðin fá keim af töfratáknum, þau verða
að fá absolut gildi þar sem hinn íhugaði
veruleild er ávallt ríkari en hinn fjöl-
breyttasti orðaforði. Aftur á móti hefur
intimisminn rétta orðið ávallt reiðubúið
innan afmarkaðra merkja samheita og
gagnheita. Samt eru báðar stefnur líkar,
og reyndar allar 4 greinar hreinnar ljóð-
listar. Furðutól þessara stefna er skil-
greiningin ein. Skilgreining tilfinning-
anna (intimismo), skilgreining hugar
(intelectualismo), skilgreining persónunn-
ar, sjálfsins (existencialismo).
Mesta skáld þessarar stefnu er Jorgo
GLRLLÉN (1893— ). Hann er fædd-
ur í Valladolid á Kastiljuhásléttunni.
Hann var prófessor í spanskri bókmennta-
sögu við háskólann í Sevilla, M.Gill Uni-
versity í Montreal og Wellesley College,
Birtingur 37