Ritmennt - 01.01.2000, Qupperneq 89

RITMENNT
PRENTNEMARNIR
titlinum Ritreglur í Prentsmiðju Björns
Jónssonar á Alcureyri. Ritregluskrattarnir
eins og meistari Þórbergur kallaði ritið43
voru alls gefnir út 6 sinnum, síðasta útgáfan
var prentuð í ísafoldarprentsmiðju 1907.
Jón hefur elcki sérlega milcla samúð með
Gesti Pálssyni en blöslcrar þó hvernig vegið
er að honum:44
Eitt þótti nijer nýl. elcki sæma relctor [Jóni Þor-
lcelssynij og Steingr. Thorst. [yfirlcennaraj af því,
er þeir gerðu sem óvinir Gests. Þeir ásamt fleiri
óvinum G. (Halldóri stud. Bjarnarsyni, Stefáni
stud. Jónssyni, Jóni stud. Jónssyni, Þorst. stud.
Erlingssyni (sbr. Suðra síðast með hina 2 síðast-
nefndu; um dimission Þorst. og um rejection
Jóns frá heimspelcisprófinu á prestaslcólanuin),
o.fl.[)] sóru í máli Gests og Valdimars Ásm. um
þjófnaðaráburð V. á G., að þeir lrefðu heyrt, að
Gestur hefði átt að taka bælcur í Höfn frá Páli
stud. Bjarnarsyni, en mundu elclci, hver hefði
sagt. Þetta þylcir mjer ósæmilegt og ósamboðið
öðrum eins mönnum og relctor og Stgr. Hina læt
jeg vera.
Menn stefndu hver öðrum, og ef elclci var
stefnt var það álitið sönnun þess að áhurð-
urinn væri sannur:45
Þeir eru sífellt að slcammast Jón Ól. og Gestur P.
og nú hefur Valdim. Ásm. bætzt við móti Gesti,
en svei þeim öllum. Valdim. hefur stefnt G. fyr-
ir sltammimar í Suðra síðast: „flælcingsgrey,
iðjulaus, gefið að borða, elclci talandi við fyrir
menntaða menn" o.s.frv. En elclci hefur G. stefnt
og stefnir elclci V. fyrir Þj.greinina: guðleysið,
þjófnaðinn eða svilcin o.fl. Gestur játar með því
opinberl., að h[an]n sje guðlaus, eins og hann lílca
sýndi, þar sem hann tólc ummæli relctors í þá átt,
í málinu á milli þeirra, burt með öllu.
Þótt það sé í útkanti bóksögunnar að greina
frá því hvernig menn notuðu óslcorin tó-
halcsblöð sem þerripappír áður en þau voru
slcorin niður til neyslu er það þó engu að
síður eftirtelctarvert hvaða afleiðingar nýtt
blelc með eitruðum efnum hafði:46
Halldór Friðrilcsson hefur legið nú á 3. vilcu
þungt haldinn í heimakomu, sem sagt er eptir
Schierbeclc, að hafi orsalcazt af því, að Halldór er
vanur að þurlca með neftóbalci allt blautt blelc
(nú hefur hann anilínblelc) af því, er hann slcrifar
og telcur svo allt í nefið á eptir. Það er og sagt, að
óvinir H. t.d. Jón Ólafss. hafi heitið á Stranda[r]-
kirlcju, ef H. hryklci upp af; þylcir þjer eklci týra!
í mars 1884 slcrifar Jón Magnúsi og segir
blöðin „fremur spök; þó liefur Eggert Gunn-
arsson fengið að bragða á beizlcum sannleik-
anum að mörgu leyti í Þjóðólfi, en Isaf. hef-
ur borið í bætiflálca fyrir liann".47 Eggert átti
í milclum fjárhagserfiðleilcum um þessar
mundir, elclci síst vegna erfiðleilca Sunn-
lenslca síldveiðifélagsins sem hann hafði
stofnað og margir lagt fé sitt í. Eggert livarf
af landi brott 1884, og er elclci vitað liver af-
drif lians urðu.
í marsbréfinu segir Jón ennfremur:48
Jón Ólafsson hefur verið dærndur í selctir í máli
sínu við Lárus Sveinbjörnsen, og einnig við Gest;
enn fremur bættist við selct í Tryggvamálinu fyr-
ir yfirrjetti og ef til vill í fleiru; varð þetta alls svo
milcil upphæð, að Jón hafði eklci til að borga, og
var altalað, að hann ætlaði að láta setja sig í
slculdafangelsi; en eltlti varð þó af því; hef jeg
heyrt, að síra Þórarinn í Görðum hafi lánað lion-
um eittlivað af peningum; og svo hefur Jón áfrýj-
að Tryggva-málinu til hæstarjettar. Jón er annars
umsetinn og í vargakjöptum, eins og sjá má á
því, er Halldór Friðrilcsson bað prentara þann í
Kaupmannahöfn, er prentað hafði Slculd fyrir
43 Þórbergur Þórðarson (1973), bls. 9.
44 Lbs 5219 4to (JSt til MA, 31.10. 1883).
45 Lbs 5219 4to (JSt til MA, 22.11. 1883).
46 Lbs 5219 4to (JSt til MA, 22.11. 1883).
47 Lbs 5219 4to (JSt til MA, 7.3. 1884).
48 Lbs 5219 4to (JSt til MA, 7.3. 1884).
85