Ritmennt - 01.01.2000, Blaðsíða 79

Ritmennt - 01.01.2000, Blaðsíða 79
RITMENNT PRENTNEMARNIR Jeg var svo látinn vita af þessu og látinn fara suð- ur, en óx það rnjög í augum og fór nauðugur, eins og annar ístöðulítill unglingur, sem elskar for- eldra sína og systkini heitt og hefur tekið tryggð- um við átthaga sína, og á að skilja við allt þetta um langan tírna, fara í allsendis-ókunnugt pláss og gefa sig að vinnu, sem var með öllu óþckkt og þar að auki engin löngun var til þess. í ævisögu sinni segir Árni prófastur Þórar- insson frá því er hann hitti Jón Steingríms- son nýlcominn til Reylcjavíkur vorið 1877. Árni spyr Jón ýmissa spurninga um hver hann sé, hverra manna, lrvað hann sé að gera og hversu gamall hann sé. Jón svarar: „Ég verð fimmtán ára 18. júní." Allt samtal- ið er mjög sannferðugt nema það fellur á því að á fimmtánda afmælisdegi sínum var Jón í Borgarfirði og liafði aldrei til Reylcjavílcur lcomið. Árni eignar sér ennfremur heiður- inn af því að hafa komið Jóni í lcynni við Magnús Andréssoxr sem varð til þess að Jón lcomst inn í Lærða slcólann, og segir Árni að Jón hafi alla tíð þalckað sér að liann liefði lcomist til mennta.14 Elclcert í minningum Jóns eða bréfaslcriftum lians styður þessa frásögn Árna, Jón nefnir Árna aldrei einu orði sem velgjörðarmann sinn, og er því augljóst að öll þessi frásögn Árna um að hann liafi í raun lcomið Jóni til mennta er tillrúningur einn. Náinssamningur Jóns hljóðaði upp á þriggja ára lærlingstíiTia. Þegar suður Icoitx þótti Birni Jónssyni tíminn of stuttur og ætlaði að fá Jón til að lofa að vera í fjögur ár upp á þessi lcjör. Jón, sem var öllu gjörsam- iega ólcunnugur og átti engan til að leita ráða lijá, færðist undan og lofaði engu, en lét þetta danlcast og dragast úr hömlu, og svo leið og beið. Hann var í Isafoldarprent- smiðju frá því sumarið 1877 og til lrausts 1879. í minningabrotinu 1884 lýsir hann prentsmiðjuvinnunni svo: ... lcunni jeg liálfilla við vinnu þá, er jeg lielzt hafði. Þá voru handpressur hafðar til prentunar og var jeg að öllum jafnaði látinn dreifa og jafna svertunni sem borin var á stílinn, með sívalning einum allstórum á sljettu trjeborði, og var það einhver leiðinlegasti starfi og hálfþreytandi. Aulc þessa var jeg látinn bera ísafold um bæinn og selja forlagsbælcur prentsmiðjunnar. Annars fjell mjer vel við forstöðumann og meðeiganda prent- smiðjunnar Björn Jónsson, en miður við yfir- prentarann Sigm. Guðmundsson. Jeg var í fæði og til húsa hjá útvegsbónda Jóni Ólafssyni í Hlíð- arhúsum, er bjó rjett hjá, þar sem prentsmiðjan þá var (í Dolctorshúsi svo nefndu). Haustið 1878 sigldi Björn Jónsson til Kaup- mannaliafnar mcð lconu og barn til að ljúlca lagaprófi sínu, og tólc þá Hallgrímur Sveins- son dómkirlcjuprestur, tTiágur Björns, við prentsmiðjustjórninni. Við ritstjórn ísafold- ar tólc Grímur TlioiTisen og við prófarlca- lestri af henni Magnús Andrésson, cand. tlreol. og biskupsskrifari. Við það að fara með prófarlcir af ísafold og fleira til lrans lcomst Jón í lcynni við Magnús. Brátt fór Magnús að lofa Jóni að lrlusta á og vera í tímum með nolclcrum ungum mönnum að austan, þar á meðal tveimur bræðrum Magnúsar, er hann var að lcenna reilciring og flcira. Og svo fór að um liaustið 1879 lét liann Jón byrja að lesa latneslca orðmynda- fræði. Magnús félclc vinnutíma Jóns í prent- smiðjunni styttan þannig að í stað þess að Iryrja að vinna lcl. 7 á morgnana til lcl. 9 og frá kl. 10 til lcl. 3 eftir liádegi og frá lcl. 4 síð- degis til lcl. 8 á lcvöldin þá byrjaði hann elclci 14 Þórbergur Þórðarson (1946), bls. 164-67. 75
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168

x

Ritmennt

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ritmennt
https://timarit.is/publication/859

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.