Vera - 01.04.2002, Blaðsíða 14

Þórunn Hrefna Sigurjónsdóttir
Enginn
heilalaus
tilli
Grein Halldórs K. Lárussonar sem birtist í Morgunblaðinu í
desember vakti nokkra athygli þeirra sem láta sigjafnrétt-
ismál einhverju varða. Greinin bar yfirskriftina Er í lagi að
nauðga? og í henni greindi Halldór frá viðhorfum sínum
sem ungs karlmanns til umræðna um nauðganir í samfé-
lagi okkar og viðraði skoðanir sínar á því hvernig þeir
glæpir eru meðhöndlaðir í réttarkerfinu. Halldór velti því
einnig upp hversu niðurlægjandi það er fyrir karla þegar
látið er í það skína að konur „geti sjálfum sér um kennt"
ef þær eru klæddar á kynæsandi hátt og þeim er nauðgað,
enda ekki nema von að karlarnir missi stjórn á sér. „Eru
karlmenn heilalausir „tillar" sem ráfa stjórnlausir um göt-
urnar í leit að næsta skrokk til að djöflast á?" segir Hall-
dór m.a. í grein sinni. „Þannig vil ég ekki að sé litið á mig
og efast um að nokkur karlmaður óski þess."
„Ég hélt aö Mogginn ætlaöi aldrei aö fást til þess aö birta
greinina, hún hafði legið svo lengi hjá þeim," segir Hail-
dór þegar hann sest niður meö kaffibollann á fundi okk-
ar í Breiðholtinu. „Þeir birtu hana ekki fyrr en ég hafði
sent þeim hálfgert hótunarbréf með tölvupósti," bætir
hann við og hlær. Við hugsum sjálfsagt bæöi um fleiri
hótunarbréf send með tölvupósti, í krafti meira valds en
Halldór hefur yfir að ráða.
Halldór er yfirleitt heima á morgnana og nýtur þá fé-
lagsskapar þriggja ára sonar sins, Rafaels. Hann og móðir
drengsins deila forræðinu og að sögn Halldórs kom aldrei
annað til greina þegar þau slitu samvistir fyrir nokkru. „Ég
er í óskastöðu," segir Halldór. „Ég hef nægan tíma til þess
að sinna syni mínum vegna þess að ég bý á sama stað og
ég vinn á."
Greinin í Mogganum er bersýnilega skrifuð af mikilli
þörf. Hvað var það sem kveikti hana?
„Ég hef séð með eigin augum hvaða áhrif það hefur á
konu að verða fyrir kynferðislegri misnotkun og ég veit
að fórnarlambið er ekki það eina sem líður fyrir þann
glæp," segir Halldór alvarlegur. „Ég hef kynnst því að
glæpurinn fylgir fórnarlambinu og sýkir út frá sér í sam-
búð eða hjónabandi þess síðar á lífsleiðinni. Afleiðingar
glæpsins koma líka fram í öllum samskiptum þess við fólk
í nánasta umhverfi. Mér hreinlega ofbauð að fylgjast með
öllum sýknudómunum í þessum málum. Ég var líka orð-
inn svo þreyttur á þessu viöhorfi að konur ættu að passa
sig að vera ekki of léttklæddar úti við, vera ekki of
drukknar eða of mikið málaðar, því að þá gætu þær átt
það á hættu að vera nauðgaö. Mér þótti það mikil niður-
læging fyrir mig ef kona mætti mér niður í bæ og hún
væri í pilsi, þá ætti hún að vera hrædd við að ég nauðg-
aði henni!
Já, þú veltir því upp í greininni hvers vegna það sé þá
svona lítið um nauöganir í sundlaugunum...
„Já ég hef leikið mér að því að spyrja slíkra spurninga
innan um aðra karlmenn og þeir fara flestir í vörn vegna
þess að þeir eru ekki vanir að velta þessu fyrir sér. Sums
staðar hefur þó mætt mér þetta ömurlega viðhorf: „Mað-
ur hittir rosalega sexí kvenmann og hún er blindfull með
tútturnar uppúr...., ég meina hvað á maður að gera???
Þær geta sjálfum sér um kennt að æsa mann svona upp!"
En þetta er sjaldgæft viðhorf, flestir átta sig á því að
nauðgun er ofbeldisglæpur og sterku viðbrögðin fær
maöur ef maður spyr: „Hvað myndirðu gera ef dóttur
þinni yrði nauðgað?" Karlar virðast eiga auðvelt með að
setja sér þann viðbjóð fyrir sjónir."
Halldór segir að sér finnist kominn tími til að karlar
taki skýrari afstöðu i þessum málum og hann er sann-
færður um að það þurfi að gera skurk í því að fólk hugsi
um nauðgun sem glæp, undantekningalaust. Hvernig
konur séu klæddar eða hvað þær séu að gera þegar sá
glæpur er framinn er aukaatriði. „Ég hef líka reynt aö
hjálpa körlum að lifa sig inn í það hlutskipti kvenna að
karlar hafi líkamlega yfirburði. Ég nota stundum ýkt
dæmi og spyr: „Hvað ef þú værir í partýi með tveimur
14