Vera - 01.04.2002, Blaðsíða 41

ih
ur blöskraöi þetta svo rosalega og vildum leggja
okkar af mörkum. Ég tók virkan þátt í bréfaskrift-
um til stjórnvalda hinna ýmsu landa um að láta
lausa fanga, sem er grundvöllur starfsins. Ég og
vinur minn sáum svo um afmælishátíð íslands-
deildarinnar 1994 og stóðum bæði fyrir kvik-
myndahátíð og myndlistarsýningu af því tilefni."
Kannski var það mannréttindaáhuginn sem
rak Bjarneyju í mastersnám við Columbia
háskóla í New York 1995 þar sem hún lærði
alþjóðamál með aðaláherslu á mannréttindi. Hún
var ánægð með skólann og fjölbreytileikann sem
þar ríkti en 60% bekkjarfélaga hennar voru frá
öðrum löndum en Bandaríkjunum. Það gerði um-
fjöllunarefnin oft áhugaverðari að fram kornu
ólík sjónarmið vegna mismunandi uppruna nem-
enda. „Ég get nefnt sem dæmi að einu sinni var
verið að fjalla um umdeilda virkjun á Indlandi og
þá kom í Ijós að í nemendahópnum var indversk-
ur lögfræðingur sem hafði unnið við það mál. Það
kom oftar fyrir aö nemendur gátu bætt við
kennsluefnið því þeir þekktu af eigin raun til at-
burða sem verið var að fjalla um. Það sama gilti í
þessum skóla og i Minneapolis að mikil krafa var
gerð um þátttöku og frumkvæði en mér fannst
kenningarnar reyndar oft svolítið íhaldsamar og
bandarísk slagsíða í umfjöllun um alþjóöamál, þar
sem gengið var út frá því sem vísu að Bandaríkin
væru valdamesta ríki heimsins. Mér finnst Banda-
ríkin merkilegt land en margt er veikt þar inn á
við, t.d. mikil fátækt og stórir hópar sem fá mjög
lélega menntun. Það eru svo margar þversagnir í
þessu samfélagi. Það er t.d. talið aö 25% banda-
rískra barna búa undir fátækramörkum en samt er
þetta ríkasta land í heimi. Og svo er talað um
Bandaríkin sem vöggu lýðræðisins þótt upphaf
sögu þeirra byggist á nánast útrýmingu og síðan
kúgun á frumbyggjum og þrælahaldi. Bandaríkin
I
eru svo sannarlega land for-
réttindahópanna og það kemur
líka fram í stjórnmálaþátttöku.
Kosningaþátttakan er aðeins
um 30% og það þarf gífurlegt
fjármagn til að bjóða sig fram.
Önnur þversögn er hvað þeir
eyða gífurlegu fjármangi í vopn
og hernað og þar virðist ekkert
lát á."
Á námsárunum í Columbia
tók Bjarney þátt í sjálfboða-
liðastörfum. Hún fór einu sinni
í viku upp í Harlem og vann
sem aðstoðarkennari i almenn-
um skóla á 133. stræti. Börnin
voru flest svört, á aldrinum 5-7 ára. í Columbia
var mikil áhersla lögð á að tengja námið raun-
veruleikanum og því lauk ekki með mastersritgerð
heldur vinnu fyrir samtök sem tengdust náminu.
Bjarney valdi alþjóðleg samtök um mannréttinda-
menntun (The People's Deeade for Human Right
Edueation) og UNIFEM, kvennasamtök Sameinuðu
þjóðanna. „Starf mitt fyrir fyrrnefndu samtökin
fólst í því að skipuleggja ráðstefnu á Costa Rica í
samvinnu við þróunarsjóð Sameinuðu þjóðanna
(UNDP). Það var mjög gaman og ég kynntist
mörgu merkilegu fólki. Vinnan fyrir UNIFEM fóst í
því að vera einn dag í viku á skrifstofu samtak-
anna i New York í eitt sumar."
Bjarney undirbýr
matarkynningu á
menningarkvöldi í
Alþjóðahúsi.
Þegar Bjarney kom heim 1997 hóf hún leit
að vinnu við sitt hæfi. Hana langaði að
vinna erlendis, t.d. við hjálparstörf og sótti
m.a. um hjá Save the Children i Sviþjóð en fékk
ekki. Hún skúraði sér til viðurværis og hélt áfram
að búa til skartgripi sem hún seldi m.a. í Galleri
List. Hún fór á sendifulltrúanámskeið hjá Rauöa
krossinum og var byrjuð að læra arabísku sem
hún hefur haldið áfram að gera í Námsflokkun-
um, auk þess sem hún hefur nýlega bætt við sig
spænskunámi. Árið 1998 var hún svo beðin að
gerast framkvæmdastjóri Mannréttindaskrifstofu
og var það næstu fjögur árin. Hún var ekki
ókunnug starfi skrifstofunnar því hún hafði unn-
ið verkefni fyrir hana eftir að hún lauk mann-
fræðináminu.
„Starfið á Mannréttindaskrifstofu var mjög
lærdómsríkt. Ég var eini starfsmaðurinn og lærði
margt á því að þurfa að sjá um allt sjálf og bera
ábyrgð á starfseminni. Ég skrifaði þrjár skýrslur á
timabilinu um stöðu mannréttinda á íslandi og
þurfti að fara með eina þeirra fyrir nefnd Samein-
uðu þjóðanna i Genf. Það var skýrsla um efna-
hagsleg, félagsleg og menningarleg réttindi á ís-
landi og það var lærdómsrík reynsla aö sjá hvernig
slíkar nefndir starfa. Starfið á Mannréttindaskrif-
stofu var góð þjálfun í aga, vinnubrögðum og að
vinna með fólki en skrifstofan er í eigu ellefu fé-
lagasamtaka sem eiga fulltrúa í stjórn hennar en
rekstrarféð kemur af fjárlögum."
Það var svo 1. ágúst 2001 sem Bjarney hætti
41