Vera - 01.04.2002, Blaðsíða 32

Málþing um
launamun kynjanna
~ Margir telja hættu á því aö konur veröi fyrstar til aö finna fyrir verra
‘.g ástandi á vinnumarkaði enda hefur sagan sýnt aö svo vill oft verða.
c Staöa kvenna á vinnumarkaði er veikari en karla, þ.e. hærra hlutfall
kvenna eru atvinnulausar og í síðustu launakönnun VR mældist
^ heildarlaunamunur kynjanna 24,5%. í febrúar sl. var haldið málþing
< um launamun kynjanna sem var samstarfsverkefni félagmálaráöu-
£ neytis, Vinnumálastofnunar, Jafnréttisráðs og Jafnréttisstofu. Á
< málþinginu kom fram sú skoöun aö svona þurfi þetta ekki aö vera.
Launamunur kynjanna er smátt og smátt aö minnka en meö mark-
vissum aðgeröum og lifandi umræöu var taliö aö hægt væri að flýta
þróuninni og koma í veg fyrir að skellurinn lendi á konum þegar
harönar í ári. Þar skiptir viðhorfsbreyting miklu máli. Konur þurfa aö
efla sjálfstraustiö, karlar þurfa aö halda áfram aö axla meiri fjöl-
skylduábyrgö og atvinnurekendur þurfa að segja skilið viö þá hefö
aö mismuna eftir kynjum og gæta þess að framfylgja lögum og regl-
um. Vera ræddi við tvo fyrirlesara af málþinginu.
Af atvinnuástandi
í „kólnandi hagkerfi"
Ekkert er jafn ömurlegt og aö vera atvinnulaus. Það finnst
mér aö minnsta kosti núna eftir að hafa þegið atvinnu-
leysisbætur í tvo mánuði og fengið ótal höfnunarbréf þar
sem tíundað er aö tugir ef ekki hundruð manna hafi sótt
um starfið. Eftir sex ára háskólanám blasir við að ég geti
fengiö starf við sumarafleysingar í sjoppu eða við ræst-
ingar. Helsti gallinn er sá að þjónustulund er skilyrði. Því
fannst mér betri kostur að setjast niður og skrifa um
málið. Það er jú aldrei að vita nema atvinnurekendur í leit
að vinnukrafti reki augun í þessa grein...
Samkvæmt útreikningum Vinnumálastofnunar á skráðum atvinnu-
leysisdögum var atvinnuleysi 2,7% i mars sl. Hafði þá atvinnulausum
fjölgað í heild um 83,4°/o frá marsmánuði 2001. Atvinnuleysi meðal
kvenna mældist 3°/o en karla 2,4°/o. Atvinnuleysi kvenna eykst um
4,1% og atvinnuleysi karla um 3,6%.
í vinnumarkaðsrannsókn Hagstofunnar eru ekki mældir skráðir
atvinnuleysisdagar heldur eru þátttakendur spurðir hvort þeir séu án
vinnu, hafi leitað að vinnu undanfarnar fjórar vikur og séu tilbúnir til
að taka vinnu strax sé hún í boði. Niðurstaðan fyrir april 2002 var sú
að atvinnuleysi væri komið upp I 3,2% en I samskonar rannsókn í apríl
2001 var atvinnuleysið 2,1%.
Atvinnuástand hefur ekki verið svo slæmt síðan á vormánuðum
1998. Samkvæmt upplýsingum frá Vinnumálastofnun fór atvinnuleysi
hæst upp í 5,0% að ársmeðaltali áriö 1995 en svo lækkaði það stööugt
til ársins 2000 og var innan við 2% frá miðju ári
1999 allt fram til siðustu áramóta. Nýjustu tölur
koma fólki í atvinnuleit ekki á óvart, framboð á
lausum störfum hefur verið með minnsta móti en
fjöidi umsækjenda um hvert starf aukist verulega.
Samkvæmt tölum Vinnumálastofnunar fjölgaði
lausum störfum úr 167 I febrúar I 225 í mars en
enn er þó verulegur munur á ástandinu nú og t.d.
í ágúst í fyrra þegar 736 störf voru laus í lok
mánaðarins.
Karl Sigurðsson, forstöðumaður vinnumála-
sviðs Vinnumálastofnunar, segir að ástæða þessa
aukna atvinnuleysis nú sé helst rakin til svo-
kallaðrar „kólnunar hagkerfisins" eða almenns
samdráttar I efnahagslífinu. „Atvinnuleysi I ein-
hverjum mæli er fyllilega eðlilegt t.d. er fólk oft
atvinnulaust um skamman tíma meðan það skipt-
ir um vinnu. Sú mikla þensla sem verið hefur
síðustu ár hefur leitt til þess að atvinnuleysi var
orðið mjög lítið á árunum 2000 og 2001. Þegar
atvinnuleysi er þetta litið þrýstir eftirspurn eftir
vinnuafli á hækkun launa og getur þannig aukið
þenslu og verðbólgu. En það er svo margt sem
hefur áhrif á aukningu atvinnuleysis nú, minni
neysla og innflutningur, stór verkefni hafa verið
aö klárast I byggingariönaði, atvinnurekendur
halda að sér höndum í bili, ferðaþjónustan hefur
dregist saman og fleira mætti nefna." Karl segir
að atvinnuleysi minnki alltaf á sumrin og það sé
nær öruggt að það gerist einnig nú. „En það er
erfiðara að spá þvi hvað gerist næsta haust.
32