Vera - 01.04.2003, Qupperneq 24

/ HOLDAFARSDÓMSTÓLLINN
að því að dæmið snúist við - ekki til í
minni stærð, því miður. Fötin reynast
dönsk og aftur sannast reglan um
stærðir og norðurálfu, þýsk föt fást til
dæmis líka í búðinni og hollensk. Þar
er talsvert úrval og stór lager, enda
mikið númerabil og þrjár kynslóðir
viðskiptavina.
Við höfum ekki komið þarna inn
áður, kannski vegna þess hugsanlega
að mann langaði ekki í búð fyrir „feit-
ar“. Þetta slær eigandann, Rósmarý
Bergmann, ekki alvarlega út af laginu -
hún er eins konar fatapólitíkus og
kveðst hafa upplifað margt í sínu starfi.
Fordóma, sársauka, mikla feimni en
eða þar á milli. Konur sem nota sama
númer passa svo ekki endilega í sömu
flíkur, við erum misjafnlega lagaðar og
það á ekki að vera slíkt vandamál. Út-
litið skiptir auðvitað máli og það sem
við berum utan á okkur hjálpar innri
tilfmningu. Hún varðar alltaf mestu,
ákveðin sátt og sú útgeislun sem fylgir.“
Við eigum ekki allar að vera eins
Við hittumst einu sinni aftur - margt
var ósagt og verður eflaust áfram af því
persónulegt mál, eins og upplifun á
sjálfri sér, er erfitt að setja í endanlega
formúlu. Auk Rósmarý kemur Petrína
og svo Anna. Hún er svartklædd og
við þybbin börn, augngotum, athuga-
semdum; myndum í blöðum af fyrir-
sætum, frægu og fallegu fólki sem oft-
ast er afar grannvaxið. Jákvæðum
skilaboðum til þeirra mjóu og nei-
kvæðum til hinna. Óheilbrigðum og
öfugsnúnum kröfum.
„Núorðið þykir mér málið að láta
mér líða vel eins og ég er,“segir hún,
„hafa mig til, því það finnst mér mikil-
vægt, og ganga í fötum sem fara mér.
Þetta þykir mér sjálfsagt, burtséð frá
stærð eða kílóum, þótt ofuráhersla sé
lögð á þau. Það getur ekki verið aðal-
kostur manneskju að vera mjó, eða
megingalli að hafa eitthvað utan á sér.
ÞETTA ER SAGT IN, AÐ VIRÐAST HEILBRIGÐ KORNUNG KONA, EKKI HERÓÍNLEG
OG KINNFISKASOGIN EINS OG TIL SKAMMS TÍMA VAR ATRIÐI MEÐ INNFALLINN
BARM OG ENGIN LÆRI, HELDUR ÍÞRÓTTATÝPA EN ÞÓ MEÐ RASS EINS OG SMÁ-
STRÁKUR OG SVO BRJÓST EINS OG KYNBOMBA.
mest þakklæti. Fyrst hafi hún opnað
verslun til að mæta brýnni þörf, búin
að fá sig fullsadda af skorti á þjónustu,
á hroka og ókurteisi, af því einu að
vera öðru vísi í sköpulagi en iðnaður-
inn segði gilda.
„Hingað hafa komið grátandi kon-
ur, konur sem skjótast með allt of stór
föt inn að máta án þess að vilja horfa á
útkomuna. Niðurbrotnar manneskjur
af því það er svo erfitt að fá flíkur sem
falla þeim í geð og henta þeim. Við-
mótið í búðum getur verið fálæti eða
vandræðagangur, eins og að vísa strax
á „stóra rekkann“úti í horni - ef eitt-
hvað skyldi vera þar, eða hrein og bein
frávísun af því þarna fáist ekki föt á
konuna. Sem hefði eins getað verið
komin til að kaupa á einhverja aðra,
eða bara skoða. Þær verða vegna þessa
svo ánægðar ef vel tekst til og margar
hafa komið til mín aftur og aftur. Mér
finnst réttlætismál að allar konur geti
klætt sig eftir smekk, alveg sama hvort
þær þurfa mjög lítil föt eða mjög stór,
segist hafa verið það að mestu árum
saman, af því þannig hafi henni fund-
ist hún minnst um sig og minnst áber-
andi. Það hefur vafist fyrir henni í
hvaða föt hún komist og hver ekki. Þó
er þessi kona hvorki horuð né feit, hún
sveiflast á einhverra kílóa bili, en hefur
eins og fleiri látið það trufla sig og tek-
ið út pínu í fatakaupum. Nýlega kveðst
hún þó hafa fengið sér föt í skærum lit-
um, eitthvað hafi gerst í kollinum og
ánægja loksins að því að hugsa: Hér er
ég, alveg hreint ágæt! „Hvort sem mér
tekst þetta alltaf,“ segir hún, komin
með reynslu af eilífum dómum yfir
sjálfri sér og tilheyrandi flækjum við
að láta mat ofan í sig þegar hún „þarf
endilega“að grennast.
Rósmarý segir að henni hafi verið
svo misboðið að afstaða til þessara
mála hafi orðið hugsjón. Kílóin breyti
ekki persónuleika, eða eigi ekki að fá
að gera það, og ráði vissulega ekki vit-
inu. Nema það truflist eitthvað af kröf-
um sem síist eftir ótal leiðum; stríðni
Mér væri hollara að vera léttari en
miklu óhollara að slá mig út sem
ómögulega af því einhverjir hafa lagt
aðrar línur. Það er þessi þröngsýni sem
ég vil á undanhald, líðan mjög margra
byggist á því. Við eigum ekki allar að
vera eins.“
Petrína tekur undir þetta, hún vill
að fólk fái að njóta sín og hljóta gott
viðmót og þjónustu, hvað sem líður at-
riðum eins og mittismáli hverju sinni
eða aldri, húðlit, kynferði. Það er
spurning um sjálfsagða virðingu og
réttlæti í hennar augum og þannig get-
ur hún seint fellt sig við tískuímynd,
líkasta lögmáli um holdafar í hlutfalh
við fegurð og hvað viðkomandi verð-
skuldar. „Fegurð er íjölbreytt,“ segir
hún „form líkama eiga öll að vera leyfi-
leg, andstætt því sem markaðurinn
heimtar, að fólk breyti sér og mann-
gerð sinni. Mér finnst gaman að kaupa
föt þótt ég geri það sjaldan og oft fyrir
tilviljun. Þá er það einna líkast því að
verða ástfangin.“
24 / holdafarsdómstóllinn / 2. tbl. / 2003 / vera