Freyr - 15.04.1966, Side 35

FREYR
213
embermánuði árið 1965 tók samlagið nýjan
og betur útbúinn tankbíll í notkun. Síðan
hafa verið keyptir heimilismjólkurtankar
frá Svíþjóð — af gerðinni Wedholms
Eru tankarnir mjög vandaðir og útbúnir
samkvæmt ströngustu kröfum Svía. Bænd-
um á tankflutningaleiðunum verður gefin
kostur á að kaupa þessa tanka. Síðan er
ætlunin, að stærri framleiðendur sjái sér
hag í því að eignast heimilismjólkurtanka
á næstu árum.
Mjólkurbú Flóamanna, Selfossi, hefur
ákveðið að hefjast handa með tankflutninga
frá bændum á þessu ári. Þar er framkvæmd-
in fyrirhuguð á þann veg, að teknar verða
í fyrstu tvær sveitir, Austur- og Vestur-
Eyjafjöll, og þar munu allir framleiðendur
fá mjólkurtank. Mjólkurbúið mun eiga
alla tankana, en taka síðan á leigu
ákveðið gjald af hverjum mjólkurlítra. Með
þessari aðferð mun flutningskostnaður
strax minnka að einhverju leyti, þar sem
áætlað er að sækja annan hvern dag. Sam-
kvæmt heilbrigðisreglugerð er óheimilt að
nota 2ja daga gamla mjólk til neyzlu, en til
þess að einhver von sé til, að undanþága
fáist frá þessu ákvæði, verður gert að
skilyrði, að kæling mjólkurinnar sé full-
nægjandi og fari fram við viðunandi að-
stæður á þeim bæjum, sem sækja um und-
anþáguna.
Heimilismjólkurtankar á Norðurlöndum
Þróun þessara framkvæmdar á Norðurlönd-
um er með ýmsu móti. 1 Danmörku er mikill
áhugi hjá bændum með að kaupa tankbíla
til flutnings á mjólk í mjólkurbúin. En hæg-
fara þróun er í tankvæðingunni þar. Mjög
fáir rafmagnskældir heimilistankar eru þar
í notkun, og fyrst um sinn er ekki sjáanlegt,
að þeim muni fjölga á næstu árum. Bændur
kaupa þess í stað í töluverðum mæli óein-
angraða mjólkurtanka, án rafmagnskæling-
ar. Tankbíllinn sækir þá mjólkina daglega.
Þar sem þéttbýlið er mikið í Danmörku og
flutningaleiðir stuttar, getur slíkt fyrir-
komulag hentað. Dæmi eru til þess, að fram-
leiðendur kæli ekki mjólkina, en þess í stað
sæki tankbíllinn mjólkina eftir hverjar
mjaltir. Núverandi flutningaaðferð — með
brúsum — er þar í landi mjög ódýr, og er
vafasamt, að tankbílar geti sýnt mikinn
sparnað.
í Svíþjóð er þróunin komin hvað lengst
áleiðis. Mjólkursamsalan í Stokkhólmi er
þar brautryðjandinn. En samt eru fáir heim-
ilistankar í hlutfalli við fjölda mjólkur-
framleiðenda. Á miðju ári 1965 eru þar í
notkun ca. 4000 rafmagnskældir heimilis-
tankar, en á sama tíma eru þar tæplega
170.000 mjólkurframleiðendur. Svíar hafa
farið þá leið að koma þessu kerfi á fót á
þann veg, að framleiðendur fái vandaða raf-
magnskælda mjólkurtanka. Nær undan-
tekningarlaust eiga mjólkurbúin tankana,
en taka leigu af hverjum mjólkurlítra.
í Noregi hefur lík þróun átt sér stað og í
Svíþjóð. Mjólkurbúin kaupa og eiga mjólk-
urtankana. Tankarnir eru vandaðir, ein-
angraðir og útbúnir með rafmagnskælingu.
Á miðju ári 1965 eru 570 slíkir tankar í
notkun í Noregi, er það lág tala miðað við
120.000 mjólkurframleiðendur þar í landi.
Atriði, sem hafa her í huga,
þegar mjólk er sótt í heimilistank
Athafnasvœði.
a) Mjólkin er sótt á tankbíl. Heimilistank-
ur er í mjólkurhúsi. Mjólkurhús á að
vera sem næst heimreið.
b) Vegur heim að bænum verður að vera
traustur. Athafnasvæði fyrir utan mjólk-
urhús verður að vera rúmgott, þannig, að
þar sé auðvelt að snúa við tankbíl. Beztu
aðstæður eru þær, að hægt sé að aka
tankbíl í hring fyrir utan mjólkurhús.
Hlaðið verður að vera sterkt og sem mest
má vera laust við halla.
Innrétting mjólkurhúsa.
a) Mjólkurhúsið á að vera með dyrum sem
snúa beint út á hlað, til þess að bílstjórinn
þurfi ekki að taka á sig óþarfa krók, þegar