Freyr - 15.01.1982, Qupperneq 27

Starfsmenn Veidimálastofnunar við rannsóknir í Seyðisá, þverá Blöndu. (Ljósm.
Teitur Arnlaugsson).
hafbeit voru auknar. Voru þær að
mestu framkvæmdar í Laxeldis-
stöðinni í Kollafirði.
Kannanir á lífsskilyrðum í ám
voru auknar verulega svo og
rannsóknir á göngufiskum og þá
einkum á laxi. ítarlegar tilraunir
hafa verið gerðar á Iífsskilyrðum
göngufiska á vatnasvæðum Elliða-
ánna, Rangánna, Lagarfljóts,
Skjálfandafljóts, Héraðsvatna,
Hrútafjarðarár og Grímsár. Um-
fangsminni kannanir hafa verið
framkvæmdar í fjölda straumvatna
víðsvegar um landið. Þá hafa farið
fram seiðaveiðar í ánum með það
fyrir augum að kanna seiðamagn,
seiðategundir, þéttleika seiðanna
og aldursgreiningu þeirra. Nú síð-
ustu árin hefur verið lögð áhersla á
að kanna lífsskilyrði fyrir lax ofan
ófiskgengra fossa með það fyrir
augum að nýta slík ársvæði til lax-
uppeldis svo og stöðuvötnin.
Silungsrannsóknir hafa verið
framkvæmdar í mörgum stöðu-
vötnum. Stofnstærð silungs hefur
verið áætluð í Elliðavatni, Eystra
Friðmundarvatni, Mývatni og
Þórisvatni, og stærð murtustofn-
anna í Þingvallavatni og Skorra-
dalsvatni. Þáhefururriðastofninn í
Efri-Laxá í Suður-Þingeyjarsýslu
verið kannaður í nokkur ár. Auk
þess hafa tilraunaveiðar farið fram
í vötnum víðsvegar um landið og
silungur aldursgreindur úr fjölda
vatna. Merkingar á silungi hafa
verið framkvæmdar í Elliðavatni
undanfarin ár. Þá hafa verið gerð-
ar tilraunir með ný veiðitæki í
stöðuvötnum, svo sem með gildrur
og dragnót.
Merkingar á laxi á mismunandi
aldursskeiði hafa verið fram-
kvæmdar á mörgum stöðum. Mest
hefur verið merkt af gönguseiðum
af laxi og þá aðallega í Laxeldis-
stöðinni í Kollafirði. Um 100.000
gönguseiði hafa verið merkt með
áfestum merkjum og um 250.000
með örmerkjum. Á árunum
1960—1972 voru 1070 laxar
merktir á göngu úr sjó um Ölfus-
árósa og um 5500 hoplaxar í Lax-
eldisstöðinni í Kollafirði og í
nokkrum ám.
Stórt átak í rannsóknum var gert
á árunum 1974 til 1976, en á þess-
um árum veitti Þróunarsjóður
Sameinuðu Þjóðanna 100.050.-
dollara styrk til rannsókna í þágu
veiðimála. Nefnd upphæð var
síðar hækkuð nokkuð vegna vax-
andi dýrtíðar þau ár. Verja mátti
styrknum til að greiða laun og
ferða- og uppihaldskostnað er-
lendra sérfræðinga, sem störfuðu
með starfsfólki Veiðimálastofn-
unar og Laxeldisstöðvarinnar í
Kollafirði svo og til kaupa á rann-
sóknar- og farartækjum. Fulltrúi
Þróunarsjóðsins við rannsóknar-
verkefnin, sem unnið var að, var
dr. Ole A. Mathisen, prófessor við
Washingtonháskóla í Seattle í
Bandaríkjunum. Auk hans
störfuðu hér á umræddum árum
sex bandarískir sérfræðingar og
einn norskur með hérlendu
starfsfólki að sumarlagi.
Aðalverkefnið, sem unnið var
að á árunum 1974—1976, var
könnun á stofnstærðum lax og sil-
ungs í veiðivötnunum, þ. e. ám og
vötnum. Reynt var að kanna
stofnstærð lax og silungs í veiði-
vötnunum, þ. e. ám og vötnum.
Reynt var að kanna stofnstærð
laxins í ám með rafeindateljurum
og með úrvinnslu á veiðiskýrslum,
og stofnstærð murtu í Þingvalla-
vatni og Skorradalsvatni með
bergsmálsdýptarmæli. Tekin var
upp ný tækni við fiskmerkingar,
þ. e. örmerkjatækni sem leiðir af
sér mun betri endurheimtur af
laxaseiðum, sem sleppt er til sjó-
göngu, heldur en með áfestum
merkjum, sem viðhöfð hafði verið
hér á landi fram til 1974 ásamt
uggaklippingum. Ennfremur var
gerð úttekt á laxgengd í Elliðaár-
nar og afkomendur laxgöngunnar
á árunum 1935—1973, svo og á
rekstursaðferðum við fiskeldi í
Laxeldisstöðinni í Kollafirði.
Niðurstöður af rannsóknunum,
sem Þróunarsjóðurinn styrkti
birtust undir heitinu Salmon and
Trout in Iceland í ritinu íslenskar
landbúnaðarrannsóknir, 10. árg-
angi, 2. hefti, 1978.
Á árunum 1978—1980 veitti
Norðurlandaráð árlegan styrk að
upphæð nkr. 150.000 — 180.000
til hafbeitartilrauna í Berufjarðará
í Berufirði, Fossá á Skaga og í
Botnsá í Súgandafirði. Voru haf-
beitartilraunir í Laxeldisstöðinni í
Kollafirði hafðar til viðmiðunar.
Styrkurinn nægði til kaupa á sjóg-
önguseiðum af laxi, flutninga
þeirra á tilraunastaðina, bygginga
freyr — 67