Freyr - 01.12.2000, Síða 7

úrulega eftir umfangi heyskapar
þeirra. Eg hef sagt að hann þurfi að
bagga a.m.k. 15.000 bagga árlega
til að fullnýta afkastagetu tækja
sinna.
Bessi er auðvitað lykilmaðurinn í
öllu þessu, það þurfa að vera til
menn eins og hann, a.m.k. einn í
hverju héraði, sem eru tilbúnir að
taka áhættu.
Svo heyjar hann sjálfur í Vall-
hólma, þar sem graskögglaverk-
smiðjan var rekin þangað til í ár.
Já, hann er með um 200 ha af túni
þar á leigu og heyjar þar til að selja,
en hluta af þeim túnum endurleigir
hann til bænda jafnframt því að
selja þar sína eigin vinnu, en megn-
ið heyjar hann fyrir eigin reikning.
Afköstin hjá útgerð hans eru svo
mikil að hann ræður við þetta.
Svo þarftu að flytja baggana
heim?
Já, það fer mestur tími í það, til
þess þarf greip á dráttarvél og
vagna, en það má gera það í hvað
veðri sem er og það er best í rign-
ingu.
Hvaða munfinnurþú á kringlóttu
rúllunum eða ferköntuðu böggun-
um eins og Bessi er með?
Eg geri ekki mjög mikið upp á
milli þeirra en ferköntuðu baggam-
ir geymast betur, þeir em það þéttir.
Þó að það komi slysagat á þá þá
skemmist sáralítið. Auk þess taka
baggamir minna pláss í stæðu og
staflast mjög skemmtilega og þeir
riðlast síður. Auk þess er miklu
auðveldara að gefa úr þeim en það
liggur í því að ekki þarf að rista þá
í sundur eins og rúllumar, heyið
liggur í lögum. Með því að hlaða
upp tveimur böggum þá er sá efri í
vinnuhæð og það munar heilmiklu,
þá er helmingurinn af gjöfinni í
þægilegri hæð, en ég nota hjóla-
kvísl til að gefa kúnum en ber á
garða fyrir féð.
Er staðið félagslega að endur-
rœktuninni hér um slóðir?
Já, sú hefð er hér í góðum far-
vegi. Við bændur í þessum hreppi
rekum saman jarðvinnslutæki.
Þessi tæki em: Plógur, þrjú herfi,
flagjafnari og fleiri tæki. Það er
búnaðarfélag hreppsins sem stend-
ur að þessu og við leigjum tækin
gegn daggjaldi. Eg er ákaflega
ánægður með þetta fyrirkomulag.
Með þessu móti lækkar stofnkostn-
aður hvers bónda verulega og nýt-
ing tækjanna eykst. Plógurinn er
t.d. notaður í um 35 daga á ári og
sum hinna tækjanna álíka mikið.
Fóðrun kúnna
Hvernig hagar þú fóðrun kúnna
hjá þér?
Eg bý þröngt, eins og komið er
fram, og er með mikið grænfóður og
gef allmikið af heimaræktuðu byggi
en aftur lítið af heyi. Kýmar byrja á
grænfóðurbeit um miðjan júlí að
jafnaði, eftir það má segja að þær
fari ekki á tún til beitar. Grænfóðrið
endist oftast út október. Auk þess
rúlla ég töluvert af grænfóðri í kým-
ar sem endist langt fram á vetur.
Eg er með úrvalsland niður við
Héraðsvötnin sem flæðir á vetrum
og ég get því ekki ræktað gras þar
vegna kalhættu. Eg nota það hins
vegar fyrir grænfóður og beiti kún-
um grimnit á það. Þetta land gefur
óhemju uppskeru. Eg beiti fyrst á
sumrin á bygg og rýgresi síðan tek-
ur við rýgresi og vetrarrepja. í allt
grænfóður sem ég sái set ég svolítið
Kýrnar á leið heim til mjalta.
bygg, með eða um 5 kg á ha, til að
fá tréni í fóðrið. Ég hef lent í tals-
verðum vandamálum út af klauf-
sperru, einkum í fyrstakálfs kvíg-
um.
A eftir rýgresinu og repjunni tek-
ur svo við beit á næpu. Ef vel tekst
til endist hún fram í nóvember.
Grænfóðrið sem ég slæ er blanda
af rýgresi repju og byggi, þar sem
rýgresið er aðaluppistaðan. Þetta
gefur alveg feykilega góða upp-
skeru og góðan endurvöxt, sem ég
beiti.
Kýmar fá alltaf fulla gjöf af heyi
á kvöldin allt sumarið og eru hýstar,
þannig eru sáralítil viðbrigði fyrir
þær að koma inn á haustin og einn-
ig ef hret gerir síðsumars.
Ég tel mjög mikilvægt að fá rófur
eða næpur sem vetrarfóður, en
hingað til hefur okkur skort tækni
til að sá, uppskera og geyma þær í
stórum stfi. En ég er sannfærður
um að ekki verður langt þangað til
við fömm að líta á þetta fóður sem
sjálfsagt vetrarfóður. Ég hef verið
með næpur í mörg á og uppskeran
hefur alltaf verið mjög mikil.
Kýmar eru úti á beit á daginn
langt fram á haust. Ég læt sæða
þær á síðasta gangmáli útigangsins
eða um 20. október. Kvígumar tek
ég inn til kúnna um mánuði fyrir
Best er að kvígumar beri 25 mán-
aða gamlar, kostnaður við þær er þá
minnstur og þær mjólka þá tiltölu-
FREYR 11-12/2000 - 7