Freyr - 01.12.2000, Blaðsíða 14

tóku danskir kúabændur ákvörðun
um að byggja nýja tilraunastöð
nautgriparæktarinnar í næsta ná-
grenni þeirrar starfsemi sem er á
Foulum. Um leið voru lagðar niður
tilraunastöðvar á öðrum stöðum í
Danmörku. Hinni nýju tilraunastöð
er ætlað að sinna hagnýtum rann-
sóknum fyrir greinina.
Rök þeirra fyrir uppbyggingu
þarna eru að með þessu ætli þeir að
tryggja eins náið samband og
mögulegt er á milli þeirra sem
sinna grunnrannsóknum og meira
hagnýtum rannsóknum og þannig
m.a. að geta nýtt nýja þekkingu
innan greinarinnar eins hratt og
framast er kostur.
Þessari nýju tilraunastöð er ætlað
að sinna vandamálum hinna nýju,
stóru kúabúa þar í landi. Þessi þró-
un kalli á enn öflugri rannsóknar-
starfsemi en áður. A stöðinni eru
150 mjólkurkýr með tilheyrandi
uppeldi og í annarri deild er rými
fyrir 150 gripi í kjötframleiðslu auk
40 holdanautgripa. Þama eru settir
upp mjaltaþjónar sem hlýtur að
segja hvernig forysta danskra kúa-
bænda meti að framtíðin verði í
þeim efnum.
Rannsóknarverkefni í upphafi
snúa m.a. að hinni nýju mjalta-
tækni, fóðrun hámjólka kúa, þróun
í nýrri tækni í fjósum og aukinni
sjálfvirki, auk rannsókna á erfða-
þáttum sem hafa áhrif á átgetu gripa
og heilbrigði þeirra.
Ráðgjafaþjónusta
í Danmörku
Niels Bo, sem er danskur naut-
griparæktarráðunautur, fjallaði um
ráðunautaþjónustu. Hann benti á að
hinar miklu breytingar í uppbygg-
ingu búanna kölluðu á breytt vinnu-
brögð á þessu sviði. Kröfur til bú-
stjórnar breyttust og þekking bænd-
anna færi vaxandi.
Hann dró fram ýrnis einkenni í
breytingum síðustu ára; stækkun og
fækkun búa, fækkun mjólkurkúa en
fjölgun holdagripa. Síðasta breyt-
ingin er síðan sú að nú nálgast það
að 20% af dönsku mjólkinni sé
framleidd af hollenskum bændum
sem þangað hafa flust á síðustu ár-
um.
Þessar breytingar hafa gert
bændahópinn enn sundurleitari en
áður. Annars vegar væru mjög sér-
hæfðir bændur með mjög stór bú en
hins vegar annar hópur „tóm-
stundabænda". Báðum verður að
sinna.
í hinni dreifðu ráðagjafaþjónustu
landbúnaðarins í Danmörku eru nú
um 2500 starfsmenn.
Niels Bo fjallaði í stuttu máli um
tvö þætti ráðgjafar. Hin almenna
framleiðsluráðgjöf beindist í dag
mjög mikið að fóðurleiðbeiningum,
framleiðsluáætlunum og aðstoð við
bændur í tengslum við kaup á
mjólkurkvóta. Hann taldi að ein-
kenni þessara starfa í dag væru að
of miklum tíma væri varið í skrán-
ingu og eftirlit en of lítið í að horfa
til framtíðar. í ræktunarleiðbeining-
um, sem hann sjálfur starfar að,
sagði hann verkefnin vera fólgin í
dómum á kúm, setja upp áætlanir
um sæðingar, val nautsmæðra og
gripasýningar. Þessu fylgdu einnig
mikil fundarhöld. Taldi hann að 65-
80% af tími þessara ráðgjafa væri
bundinn símtölum, stjórnun og
fundarhöldum.
Hann taldi sameiginlegt einkenni
þessara starfa í dag vera að starfið
væri virkt en ráðgjafarnir mjög
störfum hlaðnir. Starfið væri mikið
bundið föstum störfum og stjórnun,
en störfum sem litu að þróun og
breytingum væri of lítið sinnt.
Hann taldi að ráðgjafarstarfið
mundi á næstu árum þróast meira
og meira í þá átt að vera sala á þjón-
ustu til að rnæta breytilegum þörf-
um bænda. Það kallaði líka á tíma
ráðgjafanna til að kortleggja þessar
þarfir og þeir þyrftu að verða miklu
harðari við að bjóða fram þjónustu
sína.
Hann taldi að þörfin færi vaxandi
fyrir heildarráðgjöf fyrir búið þar
sem meiri áhersla en áður væri lögð
á langtímasjónarmið. Meginatriðið
verður að þekkja óskir bændanna,
sem veita á þjónustu sem allra best,
og bjóða þjónustu sem kemur til
móts við þær. Lokaorð hans voru:
Ráðgjöf verður umfram allt að vera
faglega rétt og mæta þörfum bónd-
ans og verður alltaf að byggja á for-
sendum hans og uppfylla markmið
hans. Það markmið verður meira að
ná sem mestum tekjum með eins
lítilli vinnu og mögulegt er.
Áse F. Andersen, sem unnið hef-
ur við ráðgjafastörf fyrir norska
kúabændur í rúma þrjá áratugi,
fjallaði um stöðu leiðbeiningaþjón-
ustunnar þar í landi með saman-
burði við nágrannalöndin Dan-
mörku og Svíþjóð. I Noregi er þessi
starfsemi tiltölulega sérhæfð gagn-
Jóhannes Torfason, fráfarandi formaður NÖK, afhendir nýjum formanni, Lars
H. Pedersen, fundarhamar sem tákn wn skiptin.
14 - FREYR 11-12/2000