Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1921, Page 42

40
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGíS ÍSLENDINGA
í Landnámu- miklu raunalegri. Bænd-
ur tvyr kamu sér saman um það að
skifta á jörðum, búum og konum.
Önnur konan vildi ekki skiftin og
hengdi sig í hofinu. Það var á Hofs
stöðum í Reykholtsdal. — Konan hét
Sigríður. I túninu á Hofsstöðum er
enn, eða var til skams tíma, þúfa ein,
sem kölluð er Sigguleiði. Sigurður Vig-
fússon fornfræðingur gróf það upp og
segir, að það hafi reynst öskuhaugur.
En mér hefir verið sagt af kunnugum
manni, að neðarlega í öskunni hafi
fundist moldarlag á stærð við manns-
líkama; en Sigurður hafi ekki viljað
geta um það, því að það væri forn-
öldinni tij skammar að hafa fleygt líki
Sigríðar húsfreyju í öskuhaug. En ef
þetta er satt, þá déttur manni í hug,
að bóndinn, sem fluttist að Hofsstöð
um og Sigríður hafnaði, hafi ekki gert
útför hennar virðulegri en þetta í
hefndarskyni-
Innan um alla bókina er svona stráð
sögum eins og kryddi, orðfáum en oft
efnismiklum, sem sýna skaplyndi
manna, háttu, hugmyndir og þjóðtrú,
rausn og höfðingsskap, harðfengi og
metnað. Þeirra gætir ekki mikið, ef
bókin er lesin fljótlega og hugsunar-
lítið, því þær eru stundum ekki nema
örfá orð. En séu þær lesnar með eflir-
tekt, eygir hugurinn oft heila sögu bak
við þessi fáu orð og Ihyldjúpar log-
heitar tilfinningar undir þessari köldu
rólegu frásögn. Það væri hægt fyrir
skáld að fá sér yrkisefni í margar á-
takanlegar skáldsögur og sorgarleiki í
Landnámu. Eg ætla að endingu að
taka eina, sem mér finst allra mest um.
‘‘Snælbjörn son Eyvindar aust-
manns, bróÖir'Helga magra, nam land
mi'Ili MjóvafjarcSar og Langdalsár,
ok bjó í Vatnsfirði; hans son var
Hiólmsteinn, faSir Snæibjarnar galta;
móSir Snaebjarnar var Kjalvör, ok
vláru þeir Tungu-Oddr systrasynir.
Snælbjörn var fóstraSr í Þingnesi meS
Þóroddi, enn stundum var hann meS
Tungu-Oddi eSa móSur sinni, Hall-
björn son Odds frá KiSjabergi Hall-
kelssonar, bróSur Ketilbjarnar ens
gamla, fékk HallgerSur, dóttur
TungujOdds; þau váru meS Odd'i enn
fyrsta vetr; þar var Snæibjörn galti.
GástúSlegt var meS þeim hjónum.
Hfdlbjörn bjó för sína um várit at
fardögum; enn er hann var at búnaSi,
fór Oddr frá húsi ti'l laugar í Reykja-
holt; þar váru sauSahús hans; vildi
hann eigi vera viS er Hallibjörn færi,
því at hann grunaSi hvort HallgerSr
mundi fara vilja meS hcnum. Oddr
hafSi jafnan bætt um meS þeim. Þá
er Halllbjlörn hafSi lagt á hesta þeira,
gekk ihann til dyngju og sat Hall-
gerSr á palli ok kembdi sér; hárit féll
um allahana ok niSr á góifit; hon héf-
ir kvenna bezt veriS IhærS á Islandi
meS HalIgerSi snúinlbrók. Hallbjörn
baS hana upp standa ok fara; hon sat
'C'k þagSi; þá tólk hann til hennar ok
lyftist hon ekki; þrisvar fór svá; Hall-
björn nam staSar fyrir henni ok
kvaS:
Öllkarma lætr erma
eik, firrumk þat, leika,
Lofn fyr lesnis stafni
línbundin mik sínum.
BíSa man ek of brúSi
(böl görir m:>k fölvan;
snertumk harmr í hjarta
hrót) aldrigi bótir.
Eftir þat snaraSi hann hárit um hönd
sér, ck vildi kippa henni af pallinum,