Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1921, Page 59

í íslenzkum stjórnmálum.
Með eftirmála um rafmagnsnotkun og landbúnað á íslandi.
Eftir Jón Jónsson frá Sleðbrjót.
Þessi smágrein er skrifuð aðeins til
J>ess að reyna að vekja umhugsun og
eftirtekt hjá Vestur-íslendingum um
stjórnmálahorfur á Islandi, og straum-
Toreytingar í stjórnmálalífmu þar.
Eg hefi oft veitt því eftirtekt, hve
margir það eru hér sem lítt fylgja með
því er gerist í stjórnmálum heima á
íslandi, og er það eðhlegt því þeir eru
t’ltölulega fáir sem kaupa íslenzk blöð
sem gefin eru út heima á Islandi, og
íslenzku blöðin hér vestra flytja frem-
ur sjaldan nokkurt heildar yfirlit um
þ>að er gerist í stjórnmálum heima.
Þegar ritstjóri Tímants Þjóðræknis-
félags Vestur-íslend'nga mæltist til
Toess að eg skrifaði eitihvað handa
Tímaritinu, þá kom okkur saman urn
að eg reyndi að skrifa um þetta efni.
Már varð það að lofa því, þó löng
fjarvera frá föðurlandi rnínu, og skort-
ur heimildarrita hamli mér frá að
leysa þetta af hendi, eins og eg vildi,
og vera ætti. En ef eg missegi eitt-
hvað af vanþekkingu, þá vænti eg þess
að landar mínir austan hafs og vestan,
leiðrétti góðfúslega það er missagt
kynm að vera, en yrði bað þá til þess
að skvra mál’ð, og vekja eftirtekt á
íslenzkri stjórnmálastarfsemi, þá er
tilganginum náð.
Maigir hinna eldri Vestur-íslend-
inga, sem fóru fullorðnir að heiman,
og sumir hnignir á efra aldur, rnuna
það eflaust, að lengi eftir að Alþingi
var endurreist, var ekki um neina
ilokkaskipun að tala, er kosningum
réði, nema konungkjörna og þjóð-
kjörna flokkinn. Stóðu þá ætíð
hinir konungkjörnu sér í flokki, og ef
til vill emstöku þjóðkjörnir þingmenn
er slæddust með þeim. Og eftir að
“s'tjórnarbótarbaráttan” byrjaði sem
telja mun mega 1849, var það stjórn-
arskrármálið sem flokkaskipunin var
bygð á, aðallega, og fylgdust, þeir er
þjóðkjörna flokkinn fyltu einnig að
málum í ölluim öðrum efnum, sem á
einhvern hátt snertu íslenzk þjóðrétt-
ind’. Á þeim árum stýrði hinn ógleym-
anlegi foringi íslendinga Jón Sigurðs-
son, þjóðkjörna flokknum, með þeirri
snild, staðfestu og skörungsskap sem
öllum er kunnugt; var hann jafnan á
verði fyrir þjóðarinnar hönd, ekki ein-
ung’s í stjórnarbótarmálinu, heldur
einmg 1 öllum öðrum malum sem lutu
að frelsi og sérréttindum íslenzku
þjóðarinnar, er hann í því sem öðru
fynrmynd íslenzkra stjórnmálamanna,
að vera jafnan á verði um það, að
láía ekki erlend öfl komast nokkra
krókavegi að því að skerða þjóðrétt-
indi Islendinga; væri vel ef íslenzkir
stjórnmálamenn hefðu þetta hugfast,
bó fullveld’ð sé fengið “að lögum”.
Það var ætíð fast og gott skipulag á
þjóðstjórnarflokknum meðan Jón Sig-