Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1921, Blaðsíða 100

98
I TÍMARIT ÞJÖÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
verið á vegi staddir. Eigi hafa sjóðir
þessir náð því að verða stórir né veit-
ingar úr þeim 'háar til hvers eins, en
vafalaust hefir þetta þó styrkt marga,
er útvegi höfðu fáa eða enga sér til
bjargar.
Frá því héfir áður verið sagt, að öll
fundahöld innan stúknanna hafi farið
fram á Íslenz'ku. Héfir þetta þó
stundum sætt andmælum, og sökum
þess, að eigi hefir verið frá því vikið,
haifa nok'krir félagsmenn sagt sig úr
reglunni, en aðrir færst undan að
ganga inn.
íslenzkan barnaskóla settu stúkurn-
ar á stofn veturinn 1916, mest fyrir
tilhlutan Ásmundar P. Jóhannssonar
byggingameistara (ifrá Háugi í Mið-
firði í Húnaþingi, Ásmundssonar).
Héldu þær uppi skólá þessum í þrjú ár.
Skólinn var haldinn á laugardögum í
samkomuhúsi þeirra, og öll kensla veitt
þar óikeypis. Lagði Ásmundur P. Jó-
hannsson skólanum til bækur og rit-
föng ifyrstu tvo veturna. Aðeins for-
stöðumanni skólans var launað lítil-
lega, en kennarar aðrir unnu starf sitt
kauplaust. Fyrstu kennarar voru séra
Guðmundur Árnason (Þodákssonar frá
Munaðarnesi í Borgarfjarðarsýslu),
Árni Sigurðsson (Sigurðssonar frá
Hálsi í Svarfaðardal), dr. Jón Árnason
(prófasts á Skútustöðum, Jónssonar),
séra Rúnólfur Ma.rteinsson og Ásmund-
ur P. Jóhannsson. Allmikil aðsókn var
að skólanum strax fyrsta veturinn, en
jókst þó eftir því sem fram leið, og
var þá kennurum fjölgað. Haustið
1919 afhentu þær skólann Þjóðraékn-
is'félaginu, er þá var tekið til starfa, en
léðu húsið eftir sem áður tií skóla-
haldsins endurgjaldslaust. Hefir skól-
anum síðan verið haldið uppi af
Winnipeg-deild Þjóðræknisfélagsins,
með örlitlum styrk frá .stjórnarnefnd
aðalfélagsins.
Mikinn þátt hafa íslenzkir Góð-
templarar tekið í bindindisstarfsem-
inni innan hins canadíska ríkis, en frá
því verður eigi skýrt hér. Embætti
mörg hafa þeir skipað í Stórstúku
Manitoba og Norðviesturlandsins, og
má svo að orði kveða, að þeir réði
lofum og lögum inr.an Stórstúkunnar
um mörg ár. FuIItrúar voru þeir kosn-
ir fyrir hennar hönd 'á Hástúkuþing,
strax eftir aldamót. Varð fyrstur fyr-
ir því kjöri Ingvar Bjarni Búason B.A.
(Jónssonar frá Skaga í Dýrafirði),
andaðist í Winnipeg 13. september
1904. Sat hann á Hástúkuþingi, sem
haldið var sumarið 1902 í Stokkhólmi
í Svíþjóð. Árið 1908 var ekkja hans,
frú Guðrún (Jóhannesdóttir frá Ing-
veldarstöðum á Reykjaströnd) Búa-
son, kjörin erindreki til Hástúkuþings,
er þá var haldið í borginni Washington
í Bandaríkjunum. Á þingi iþví var hún
kosin varatemplar Hástúlkunnar. Fór
hún sumarið 1910 til Antwerpen í
Belgíu, til þess að sitja þar á stjórnar-
ráðsfundi Hástúkunnar, og árið eftir
til Hamborgar á Þýzkalandi til Há-
stúkuþings. Hún andaðist í Winnipeg
16. ágúst 1921. Árið 1914 var Arin-
björn Sigurgeirsson Bardal (Pálssönar
frá Svartárkoti í Bárðardal) kosinn til
Hástúkuþings, er háldið var í Kristj-
aníu í Noregi, og endurkosinn á hið
næsta þing, er eigi var haldið fyr en
sumarið 1920 í Kaupmanna'höfn.
Árið 1912 er stúkan “Hekla” tutt-
ugu og fimim ára gömul. Þótti félags-
mönnum þá hlýða að minnast þess at-
burðar, með því að semja yfirlit yfir
sögu stúkunnar og bindindishreyfing-