Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1922, Blaðsíða 98

64
TIMARIT bJÓÐRÆKNISFÉLAGS ISLENDINGA.
verðum að kannast við, að þjóð
okkar sé í mörg*u lítilsigld, og að
því er engin minkunn. En það
gefur okkur ástæðu til að láta okk-
ur þykja vænt um að við erum af
íslenzku bergi brotnir, og að vera
langt yfir þá lieimsku bafnir, að
vilja ekki kannast við það. Og
það, 'Sem gefur okkur ástæðu til
þess, er bið andlega atgjörfi þjóð-
arinnar. Þetta er yfirlætislaus
meðvitund um sögulegan sann-
leik, og án bennar þekkjum við
ekki sjálfa okkur.
Óbætanlega mikill skaði væri
skeður, ef við gleymdum sam-
bandi okkar við Island og þá þjóð,
sem þar býr. Það væri að nokkru
leyti að gleyma sjálfum sér, því
að, livort sem við viljum eða ekki,
erum við bluti af lienni, berum í
okkur einkenni hennar, eins og
barnið ber á sér svip móður sinn-
ar. Að þekkja ætt sína, er áreið-
anlega ekki þýðingarminsti þátt-
urinn í að þekkja sjálfan sig.
Samband ökkar við bérlenda
])jóð, er ekki síður mikilsvert fyrir
okkur og við ætturn að gera okkur
sem bezt grein fyrir hvers eðlis
það er og hvernig mætti láta það
verða sem gagnlegast fyrir þjóð-
arlieildina og sjálfa okkur. Þessu
sambandi er alt öðru vísi farið,
beldur en samband'mu við íslenzku
þjóðina: það er ekki eins fast-
skorðað með náttúrlegum lögum,
það er ekki ættarsamband, og við
getum að nokkru leyti ráðið bvern-
ig það er.
Okkur befir verið sagt oft og
mörgum sinnum, að við værum
löghlýðið fólk og góðir borgarar
þessa lands. Þetta er satt og lít
af fyrir sig mjög lofsverður vitn-
isburður. En það skyldi enginn
lialda, að eintóm lögblýðni og
borgaradygðir nái út yfir alt okk-
ar samband við liérlendu þjóðina.
Það er átal margt fleira, sem þar
kemur til greina.
Fyrst, þegar við komum liingað,
vorum við fákunnandi á flest, sem
nauðsynlegt var að bafast að sér
til lífsbjargar. Það var ekki um
annað að gera, en að læra af þeim
innlendu; til þeirra varð að sækja
svo að segja alt. Auðvitað var það
borgað með vinnunni. En sá mað-
ur, sem er ókunnur landsbáttum,
lítt fær í máli og félaus, lítur upp
til þeirra, sem veita lionum at-
vinnu, enda þótt bann viti, að það
sé þeirra þága ekki síður en lians.
Það var á þessum fyrstu árum liér-
vistar okkar, að inn komst bjá
mörgum afar mikil aðdáun á öllu
ensku. Þá var það, að fólk breytti
nöfnum sínum að eins til þess að
verkstjórar og liúsbændur ættu
hægra með að tala til þess; þá var
það, að við sömdum okkur að öll-
um liáttum hérlendra manna, án
þess að atliuga, hvort í þessu fæl-
ist aukin menning eða ekki; þá
var það, sem sumt íslenzkt kven-
fólk gerði sig sekt í því óheilla-
atbæfi gagnvart þjóðerni sínu, að
giftast bverjum sem bauðst, ef
bann var enskur. Tilbneigingin
til einhvers konar samblöndunar
-—hamskiftinga—við innlent fólk,
var æði sterk, og bún var sprottin
af þeirri meðvitund, að það væri
óæskilegt, jafnvel eitthvað lágt, að
vera útlendingur, og af of mikilli