Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1949, Page 30

28
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
ir Þórbergur farið að leggja lag sitt
við mann, sem gárungarnir kölluðu
jafn-lyginn og Þórbergur var trú-
gjarn: Sr. Árna Þórarinsson frá
Staðarhrauni á Snæfellsnesi.
Stjörnumeistarar nútímans ætla, að
sólkerfið, sem jörð vor er hluti af,
hafi myndast við árekstur tveggja
stjarna, eða sólina. Neistaflugið,
sem af þeim hrökk, varð að plánet-
um sólkerfis vors.
Þegar lygnasta manni landsins
sló saman við trúgjarnasta mann
landsins, þá varð af því neistaflug
ólítið: heilar fjórar bækur af ævi-
sögu sr. Árna, og munu þó tvær
enn vera ófullgerðar í afli Þórbergs.
Þær sem komnar eru heita: Fagurt
mannlíf (1945), 1 Sálarháska (1946),
Hjá vondu fólki (1947), og Á Snæ-
fellsnesi (1948).
Lygnasti maður landsins og trú-
gjarnasti maður landsins! Satt er
það, að ekki bera þessi orð ljóma of
mikillar virðingar fyrir þessum heið-
ursmönnum, enda er fátt trúlegra
en að þau eigi kyn sitt að rekja til
manna, er eigi áttu í fullu tré við
þessa einkennilegu andans jötna, en
reyndu þó að klóra í bakkann til
að jafna hlutföllin.
Hinu ber þó síst að neita, að margt
segir sr. Árni ótrúlegt af sér og sam-
tíðarmönnum sínum. Þótt hann ætti
því láni að fagna að fæðast inn í
hið fagra mannlíf í Árnessýslu og
alast þar upp í Guðsótta og góðum
siðum, þá er kristileg auðmýkt við
fyrsta álit ekki áberandi kostur í
fari hans. Hann er t. d. als ófeiminn
við að segja það fullum fetum, að
hann muni vera eini maður ekki
aðeins á íslandi heldur í veröld
allri(!) sem kunni að ala upp börn.
Lærðum læknum skákar hann með
því að kunna óbrigð ráð við lungna-
bólgu og taugaveiki: hann læknar
þessar lurður á réttum þrem tím-
um. Ekki feilar hann heldur fyrir
sér, að kalla þá Snæfellinga, sókn-
arbörn sín, vont fólk, en hann kenn-
ir það uppeldi þeirra. í Árnessýslu
var gott fólk, af því að byrjað var
að berja börnin til hlýðni, þegar
þau voru hálfs árs. Snæfellingar
höfðu ekki fengið þessarar uppeldis-
listar, heldur létu börnin bala fyrir
sér í sjálfræði. En þótt sr. Árni
virðist þannig með köflum vera
helst til ókristilega dreissugur og
dómgjarn, þá vantar hann hvorki
Guðsótta né trú á mátt Drottins.
Frá barnæsku komst hann á lag
með það að biðja Drottinn að vera
sér innan handar — en bænheyrsl-
an lét sjaldan lengi standa á sér.
Því er það, að þegar sr. Árni segir
kraftaverkasögur af sér eða öðrum,
þá er slíkt gert Guði til dýrðar ekki
síður en sjálfum honum til hróss —
þótt ópostullegri samtíð hans kunni
að sjást yfir það. Frá sjónarmiði sr.
Árna er ævi hans kraftaverkasaga
frá upphafi til enda, og eitt herlegt
dæmi um dýrð Drottins.
Því má heldur ekki gleyma, að
eftir þessu sjónarmiði valdi hann
vini sína. Því lýsir hann vinnukon-
unni og vatnskerlingunni Signýju
Sigmundsdóttur, — sem var sann-
heilög kona í trú og líferni — eigi
síður en stórskáldinu Einari Bene-
diktssyni, sem líka var einlægur
trúmaður, þótt líferni hans brysti
kannske stundum eitthvað á hei-
lagleik Signýjar. Og af sömu ástæðu
telur hann ljósmóðurina og spákon-
una Kristínu í Skógarnesi — þótt