Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1949, Side 42

40
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
— eins og við?“ Og Ming leit á út-
limi sína og sá að hörund hans var
drifhvítt.
GULA HÆTTAN
Eftir frásögn Sinbaðs
„Þannig mun alt hið fánýta skran
vestrænnar skröltmenningar fjúka
út í veður og vind, fyrir kyngikrafti
Austurlanda“. Þannig fórust Gungh
orð. Við vorum á siglingu skamt
undan suðurströnd Indlands, og sá-
um skýstrokk láta greipar sópa um
smáþorp á ströndinni, svo ekki varð
séð að eftir stæði steinn yfir steini.
Það var ekkert nýtt, að heyra
Gungh láta í ljós vantrú sína á vest-
rænni menningu. Varð þó ekki sagt,
að hann fengist til að færa rök fyrir
máli sínu. Sannfæring hans fyrir
yfirburðum Austurlandaþjóða lá svo
djúpt í meðvitund hans, að hún líkt-
ist meira eðlishvöt, en skynsamlegri
ályktun. Gerði ég samanburð á upp-
lýsing hvítra og mislitra manna, og
menningarlegum afrekum flokk-
anna, brosti Gungh og spáði, að ein-
mitt þessi svokölluðu afrek hvítra
manna mundi valda þeim falli, að
þeir notuðu vísindin, beinlínis og ó-
beinlínis hver öðrum til tjóns, en
hefðu þó týnt því sjálfstrausti, sem
hálfviltir forfeður þeirra áttu í rík-
um mæli.
„Þegar þessi óhappabörn ultu út
úr vöggu mannkynsins“, sagði
Gungh, „og álpuðust norður og vest-
ur úr Suður-Asíu, týndu þeir sjálf-
um sér í baráttunni við óblíðu nátt-
úrunnar, hungur og kulda. Þeir
misstu sjónar á þeim verðmætum
lífsins, sem mestu varða, gleymdu
guði alheimsins, skyldleika als lífs
og jafnvel bræðralagi mannanna.
Þegar harðast kreppti að þeim,
rændu þeir og drápu meðbræður
sína. Þessi stigamennska og bróður-
morð komst upp í vana, þar til að
því kom, að sá þótti mestur, sem
vann flest hryðjuverkin. Og loks
kom að því, að glæpirnir voru lög-
giltir. Og á slíkum grundvelli hvílir
menning hvítra manna. Skiljanlegt
er, að meðan menn skortir flest
eða alt, sem þarfnast til lífsviður-
væris, hugsar hver fyrst um sig. En
síðan hvítum mönnum tókst, að
framleiða nóg til viðhalds lífi og
heilsu fjöldans, kemur okkur Aust-
urlandabúum græðgi þeirra og yfir-
gangur fyrir sem brjálæði. Út yfir
alt tekur þó hræsni þeirra og yfir-
drepsskapur. í orði kveðnu þykjast
þeir aðhyllast trú okkar á góðan
guð og bræðralag allra manna, en
kroppa þó beinin hver á öðrum, eft-
ir settum reglum og lagaboðum, af
meiri grimd og græðgi, en nokkr-
ar aðrar mannætur. Og með þessu
athæfi þykjast þeir gera persónu-
leik mannsins dýrðlegan!“
Hversu berorður og bituryrtur
sem Gungh var, lýsti rödd hans og
látbragð aðeins hógværð og góð-
vilja. Þess vegna maldaði ég í mó-
inn, miklu fremur til að hlusta á
hann, en að mér kæmi til hugar,
að breyta skoðunum hans. Og þó
mér hefði tekist það, hefði ég ekki
talið mér það til hróss. Maðurinn
var svo einlægur, svo stór og heil-
steyptur, að ég hvorki kærði mig
um, né gat hugsað mér hann öðru-
vísi en hann var. Ég mótmælti því,
að í Vesturlöndum hefðu menn tap-
að trausti á sjálfum sér. „Framtak
einstaklingsins og virðing fyrir per-