Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1949, Page 88

86
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
kornu einnig fram, séi-a Eiríkur Brynjólfs-
son og forseti félagsins.
Ég vildi nota þetta tækifæri til a8
þakka kennurunum fyrir starf þeirra.
Þa8 er stundum erfitt og ábyrgðarmikiö.
En það er engu að síður þýðingarmikið.
Einn kennaranna sagði einu sinni að það
væri starf sem borgaði sig, þó að ekki
nema eitt einasta barn sækti skólann.
Og svo getur vel verið. pað er aldrei
fjöldinn einn sem þýðingu hefir, heldur
árangurinn af fræðslu einstaklinga, hvort
sem eru margir eða fáir.
Agnes Sigurðsson námsjóður
Eins og menn vita, er ekkert að út-
skýra í sambandi við námsjóð Agnesar
Sigurðson nú, en að tilkynna að öll vinn-
an við að safna I sjóðinn og styðja ung-
frúna f námi hennar hefir borið mikinn
og góðan árangur. Hún kom hér fram f
haust sem leið f Winnipeg og hlaut hinn
ágætasta dóm frá öllum blöðum bæjar-
ins, það var fyrsti sigurinn, að maður
telji ekki hina miklu sigurför hennar til
Islands s.l. vor. En þar næst kom hún
fram í Town Hall í New York, 19. janúar
og hjá þeim mönnum, sem dæma allra
manna harðast og óvægast, í New York.
sem vanir eru jafnvel að leggja dóm á
heimsfræga listamenn, hlaut hún ágæta
viðurkenningu, betri en hún átti sjálf
von á, og sem bendir til þess, að framtíð
hennar sem listakonu hefir nú fulla ti-ygg-
ingu. Þjóðræknisfélagið má vera stolt af
þes3ari ungu konu að fullkomna sig á
því listasviði, sem liún valdi sér. Það
nýtur einhvers af heiðrinum og frægðinni,
sem hún hlýtur, er tfmar lfða.
Nú er þessi sjóður, þessi fjársöfnun á
enda. En nú væri líka tíminn til þess að
skygnast um og komast að því, hvort að
ekki séu aðrir ungir listhneigðir Islend-
ingar, sem hjálpar þurfa og verðskulda,
sem vér gætum stutt að einhverju leyti.
Vér gætum reynt að komast að því hvern-
ig og á hvaða hátt hjálp gæti veist þeim
og með hverjum kjörum.
Minjasafn
Minjasafnið stendur þar sem það stóð
fyrir ári síðan. Til eru nokkrir munir,
sem sendir hafa verið þjóðræknisfélag-
inu til varðveitingar og geymslu, sam-
kvæmt listanum, sem ég mintist f fyrra í
21. árgangi Tímaritsins, bls. 103. En auk
þeirra hefir þjóðræknisfélagið eignast
nokkra dýrmæta gripi, eins og t. d. kerta-
stjakann, sem hér var til sýnis f fyrra,
skjöl þau er voru send félaginu frá stjórn
Islands, og Þjóðræknisfélagi Islands
á Islandi á 25 ára afmæli félagsins, mjög
merkileg skjöl undirskrifuð af stjórnar-
mönnum Islands, og stjórnarnefnd félags-
ins, hvort um sig. Einnig eru aðrir munir,
sem félagið hefir eignast á ýmsan hátt,
sem of verðmætir eru til þess að þeir
liggi hér og þar á meðal nefndarmanna
eða upp á hyllu þar sem þeir safna ryki
en enginn fær að sjá eða skoða. Þetta
er mál, sem verður fyr eða síðar að
greiða fram úr. En, enn sem komið er
hafa engin ráð sem fylgjandi eru komið
fram í sambandi við minjasafnið.
lláskólamállð
Með aðstoð og hjálp og hvíldarlausri
vinnu ágætra manna er þessu máli nú
komið á það stig að stofnun kenslustóls
í íslensku máii og íslenskum fræðum
hefir fulla tryggingu. Markmiðið sem sett
var, að safna hundrað þúsundum dollara
fyrir 12 janúar, 1949, var náð fyrir síð-
ustu áramót, og nú er eftir að ná næsta
markinu, 200.000 dollara, eða næst því
sem hægt er, og að stofna kenslustólinn
fyrir 17. júní 1952. HáskóiaráðiS hefir nú
tekið á móti þeim peningum, sem safn-
ast hafa, um $115.000 dollara, og önnur
$20.000 I föstum loforðum. Mest af þessu
hefir safnast í þúsund dollara upphæðum
og meira frá hverjum. pað var gert aðal-
iega til þess að vissa yrði fyrir því að ná
upphæöinni. En nú verður leitað til al-
mennings, til að ná þeirri upphæð, sem
þörf er á, til þess að hún getl leitt af
sér nóg til að starfrækja kennslustólinn.
Þetta er fjðrðungsaldar draumur Þjóð-
ræknisfélagsins að rætast, og er það góðs
viti fyrir framtíðina. íslendingar hafa haft
eitthvað líkt þessu í huga frá næstum þvi
fyrstu tíS. Það á vel við, að vér getum
haldið upp á 30 ára afmælishátíð Þjóð-
ræknisfélagsins með því að auglýsa sam-
þykt háskólans um að hann hafi tekið
fyrsta sporið I að ganga inn á samninga
um að stofnsetja þennan fyrnefnda
kenslustól. Að mínum dómi, eins og ég
mintist fyrir ári síöan, getur þessi stofn-
un kennslustóls I íslensku og íslenskum
fræðum orðið eitt af hinum ágætustu
minningarmerkjum vor Islendinga hér í
Vesturheimi, og tákn þess, að þó að við
séum tiltölulega lítið þjóðarbrot af lítilli
þjóð, þá höfum vér metið mál vort og
menningu nóg til þess að vilja taka það
oss á herðar að stofna kennaraembætti
í háskólanum, sem varir á meðan að sú