Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1958, Page 26

8
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
kunna að meta merkilegan og um
margt sérstæðan skáldskap hans í
bundnu máli og óbundnu.
I.
Guttormur J. Guttormsson er
fæddur þ. 21 nóvember 1878 að Víði-
völlum við íslendingafljót í Nýja
íslandi, ekki 5. eða 15. desember eins
og áður hefir talið verið. Heimildin
fyrir hinum rétta fæðingardegi hans
er kirkjubók séra Jóns Bjarnasonar
frá prestsþjónustuárum hans í Nýja
íslandi, sem er í vörzlum frænda
hans, dr. Rúnólfs Marteinssonar í
Winnipeg, og skýrir frá því, að
Guttormur hafi fæddur verið fyrr-
greindan mánaðardag árið 1878 og
skírður í heimahúsum (af séra Jóni)
þ. 1. desember það ár. (Sbr. formáls-
orðin að bæklingi mínum, Gutiorm-
ur J. Guiiormsson skáld, er gefinn
var út 1 tilefni af sjötugsafmæli
skáldsins, Winnipeg, 1949).
í þessu sambandi má ennfremur
vitna til eftirfarandi ummæla Gutt-
orms sjálfs í hinni ágætu grein
hans um foreldra hans í bókinni
Foreldrar mínir, sem Finnbogi Guð-
mundsson gaf út (Reykjavík, 1956):
„Á hverju ári hélt móðir mín upp
á afmæli okkar bræðra. Afmælum
okkar var slegið saman, af því að
þau voru bæði í nóvember. Gaf hún
okkur afmælisgjafir og bauð ein-
hverju af kunningjafólki okkar upp
á kaffi og súkkulaði‘.“ — Hér á
Guttormur við Vigfús skáld bróður
sinn að Lundar, Manitoba, en hann
er fæddur þ. 16. nóvember 1874.
Guttormur er kominn af traust-
um og kunnum austfirzkum ættum,
en foreldrar hans voru þau Jón
Guttormsson Vigfússonar alþingis-
manns eldra frá Arnheiðarstöðum í
Fljótsdal og kona hans Pálína
Ketilsdóttir frá Bakkagerði í Borg-
arfirði eystra, er komu vestur um
haf til Ontario 1875, en fluttust
stuttu síðar sama ár til Gimli. Fer
Guttormur um Gimlidvöl þeirra og
flutning þaðan þessum orðum í
fyrrnefndri foreldraminningu sinni:
„Þau fluttust til Gimli 1875; þar
dvöldu þau hinn fyrsta fimbulvetur
1 Nýja íslandi. Vorið eftir fluttust
þau norður að Islendingafljóti og
settust að á heimilisréttarlandi föður
míns, Víðivöllum, og áttu þar heima
til æviloka.“ En í umræddri ritgerð
Guttorms er eigi aðeins að finna
glögga og sonarlega lýsingu á for-
eldrum hans, heldur er þar einnig
brugðið upp mjög athyglisverðum
myndum úr brautryðjenda baráttu
þeirra og landnemalífinu almennt;
um æsku- og uppvaxtarár skáldsins
vísast þá einnig til þessarar fróðlegu
ritgerðar hans.
Augljóst er af henni, að foreldrar
hans hafa bæði verið prýðisvel gefiu
og bókhneigð að sama skapi. Um
móður sína, er var fríðleikskona, fer
Guttormur, meðal annars, þessum
orðum: „(Hún) hafði fengið g°^
uppeldi, söngelsk, hafði fagra söng'
rödd, las allt, sem hún náði i,
ensku og íslenzku. Urðu margir Ú
að ljá henni bækur og blöð.“ Au
þess var hún skáldmælt vel, eins og
sjá má af kvæðum eftir hana, sern
komu í Framfara og Leifi. Má Þvr
með sanni segja, að Guttormi se
skáldgáfan í blóð borin.
Föður sínum lýsir Guttormur a
þessa leið: „Faðir minn átti fáar frl
stundir. Hann vann á sumrum v
sögunarmylluna, frá sjö að morg