Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1958, Blaðsíða 52
34
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
Dísu um enska heiminn, þess meiri
áhyggjur bar Vilhjálmur útaf hag
og framtíð dóttur sinnar. Svona gat
engin stúlka lifað og látið á vinnu-
konukaupi; og var fjárhagur Dísu
fleirum ráðgáta . . . „Ekki vildi ég
vera í sporum Skarðs-fraukunnar,“
sagði Sigga á Súlum íbyggin. Meira
hafðist ekki upp úr henni. Það
skyldi enginn hafa slúður eftir
henni. Að vísu var þeim, sem þektu
inn á enskt félagslíf kunnugt um
stássdrósir, sem aldrei unnu ærlegt
handarvik og áttu ekki einu sinni
fast heimili, en höfðu þó altaf nóga
peninga. En alt að þessu hafði ekki
borið á því meðal landa, 1. s. g. . . .
Þrátt fyrir þagmælsku Siggu, bárust
oft fréttir af Dísu, óglöggar í fyrstu,
en skýrðust í umræðum. Hún hafði
sézt í leikhúsinu og á fínum böllum
með ungum manni, sem bar ekki
merki þess, að hann ynni með hönd-
unum. Og ekki þreytti hann þau á
ganginum til þessara lystisemda.
Það dugði ekki minna en leigja
kúsk og lokaðan vagn. Án ábyggi-
legra upplýsinga mátti ganga úr
skugga um, að hinn ungi herramað-
ur var sonur húsbænda Dísu, og
þótti meir en svo viðsjárvert. Að
vísu bar hún dýrari hring en sézt
hafði á Ströndinni, en aldrei á ensk-
um trúlofunarfingri. Enda vitlaus
maður, sem hygði stórauðugt snyrti-
menni í Fort Rouge taka saman við
Skarðsstelpuna, þó snotur væri.
Fyrstu þrjú árin hafði Dísa komið
heim um jólin. Svo varð móðir
hennar bráðkvödd. Eftir það sást
hún ekki á Ströndinni. Banamein
Önnu, að sögn Hansa hómópata, var
hjartveiki — „hjartaslag," sagði
læknirinn, „óskylt móðursýki, þó
fáfróður almenningur álíti þá kvilla
eitt og hið sama.“ En vísindaleg
þekking hans hafði lítið að segja
móti viti og reynslu fjöldans. Svona
hlaut að fara. Anna sáluga var of
vönduð og tilfinninganæm til þess
að afbera framferði dóttur sinnar
og það óorð, sem hún hafði áunnið
sér. Og hún var sæl, blessuð mann-
eskjan, að vera komin til guðs síns,
þegar ekki fréttist lengur annað af
Dísu en það, að hún væri alveg kom-
in í hundana, og hefði jafnvel fætt
af sér ófeðrað barn . . . Eftir það
spurðist ekkert til Skarðsstelpunn-
ar. Einhver leitaði frétta til föður
hennar. En hann brást reiður við:
„Spyrðu mig ekki um neitt, sem
komið er í helvítis Enskinn, hann á
eftir að gleypa í sig alt sem íslenzkt
er í Ameríku.“ Og til að lenda ekki
sjálfur ofan í þá hít, seldi hann
Ánastaðabræðrum búslóðina
skepnurnar og fór alfarinn til ís'
lands. Jörðina vildi enginn kaupa-
Hún var óslitin grjóthryggur, sem
Vilhjálmur hafði valið sökum legu>
en ekki landkosta. Henti það marg'
an landann, að byggja þann blett'
inn, sem hæst bar á hinni endalausu
fiatneskju, hversu sendinn e^a
grýttur jarðvegurinn var. „Útsýnið
var íslendingnum fyrir öllu.
IV
Eftir að Dísa var farin, var Sté'
valdi sjaldan heima, og aldrei leng1
í senn. Bar því við, að hann ynnl
heimilinu meira gagn í útvinnu, en
heima á Skarði, þar sem hver rud ,
ur blettur gaf ekki af sér grast°>
hvað þá annað. Annars staðar ga
hann unnið fyrir kaupi og se®
fósturforeldrum sínum peninga vl