Fréttablaðið - 15.12.2012, Blaðsíða 12

15. desember 2012 LAUGARDAGUR| FRÉTTIR | 12
ALÞINGI Þingsályktun um ramma-
áætlun um vernd og nýtingu nátt-
úrusvæða hefur verið til meðferðar
á Alþingi síðan í september. Um-
ræðan var enn í gangi þegar Frétta-
blaðið fór í prentun í gær.
Málið á sér langa forsögu og er
hægt að rekja allt aftur til 1993
þegar ríkisstjórn Davíðs Odds-
sonar samþykkti stefnumörkun um
sjálfbæra þróun. Fyrsta verkefnis-
stjórnin var skipuð árið 1999. Þriðja
verkefnisstjórnin skilaði síðan af
sér tillögum um skiptingu virkj-
anakosta í nýtingar-, verndar- og
biðflokka í júlí 2011.
Iðnaðarráðherra og umhverfis-
ráðherra unnu síðan saman að
málinu og mælti iðnaðarráðherra
fyrir þingsályktunartillögu í mars
í fyrra. Málið komst þó ekki á dag-
skrá þess þings en var tekið aftur
upp á yfirstandandi þingi. Þá var
það komið á forræði umhverfis- og
auðlindaráðherra, í takt við breyt-
ingar á stjórnarráði.
Ósætti um sátt
Með rammaáætlun átti að reyna að
ná sátt í virkjanamálum. Í stað þess
að tekist yrði á um hvern og einn
virkjanakost átti að leggja línurnar
inn í framtíðina.
„Eitt af stóru verkefnunum í
orkumálum Íslands er að ná sátt
og samstöðu meðal þjóðarinnar
um hvar skuli virkja og hvar skuli
vernda,“ sagði Katrín Júlíusdóttir,
þá iðnaðarráðherra, í grein í Frétta-
blaðinu í júlí 2011.
Töluverð sátt ríkti um þessa hug-
myndafræði framan af, en þegar
kom að því að ákveða hvort virkja
eða vernda ætti ákveðin svæði
kvarnaðist úr þeirri sátt.
„Ég hef velt upp þeirri spurningu
í hvaða stöðu núlifandi kynslóð er
að setja sig gagnvart framtíðinni
með því að taka þessar ákvarðanir
í eitt skipti fyrir öll,“ sagði Svandís
Svavars dóttir umhverfisráðherra í
samtali við Fréttablaðið í febrúar
2012.
Það var því ljóst, áður en þings-
ályktunartillagan kom fram að
meira að segja ráðherrar voru
farnir að draga hugmyndafræði
rammaáætlunarinnar í efa.
Fagmennska eða pólitík?
Líkt og kannski var við að búast
hefur ekki reynst auðvelt verk að
ná sátt um það hvaða svæði verði
nýtt til virkjunar, hvaða svæði
verði vernduð og hvaða svæði verði
sett til hliðar í biðflokk. Það hefur
sýnt sig á Alþingi, þar sem margir
stjórnarliðar hafa gagnrýnt ferlið.
Þrír af sex þingmönnum sem
skrifuðu undir meirihlutaálit
umhverfis- og samgöngu nefndar
settu fyrirvara, meðal annars for-
maður nefndarinnar, Guðfríður
Lilja Grétarsdóttir. Kristján L.
Möller, formaður atvinnuvega-
nefndar, setti einnig fyrirvara við
meirihlutaálit þeirrar nefndar.
Aðalgagnrýnin á fyrirliggjandi
tillögu er sú að hún er ekki sam-
hljóða flokkun verkefnisstjórnar-
innar, kostir hafi verið færðir úr
nýtingu í biðflokk. Gagnrýn endur
segja það hafa verið gert á póli-
tískum en ekki faglegum for-
sendum. Kristján kom inn á þetta í
umræðum í vikunni.
„Ég óttast það, virðulegi forseti,
að væntanlegar ríkisstjórnir muni
vitna í þetta inngrip þegar þær fara
að breyta rammaáætlun og að hin
faglegu sjónarmið verði ekki lengur
látin ráða. Þar með hefjast aftur
miklar deilur um vernd og nýtingu
orkusvæða, hvað skal vernda, hvað
á að nýta með því að vernda það og
hvað við ætlum að nýta til að búa til
nauðsynlega orku.“
kolbeinn@frettabladid.is
Sextán virkjanir í
orkunýtingarflokki
Síðari umræða um rammaáætlun hefur staðið dögum saman á Alþingi. Óvíst er um
þingmeirihluta fyrir tillögunni og margir stjórnarliðar hafa gert fyrirvara við hana.
Af 68 virkjanakostum fara aðeins 16 í orkunýtingarflokk en 20 í verndarflokk.
URRIÐA-
FOSS Sex
kostir sem
verkefnis-
stjórn setti
í nýtingar-
flokk voru
færðir í bið-
flokk. Þar
á meðal er
Urriðafoss-
virkjun.
Mikil gagnrýni hefur komið fram vegna fyrirhugaðra virkjanakosta á
Reykjanesi sem settir eru í nýtingarflokk. Að Hengilssvæðinu slepptu eru
eftirfarandi kostir í nýtingarflokki á Reykjanesi: Reykjanes (61), Stóra-
Sandvík (62), Eldvörp (63), Sandfell (64) og Sveifluháls (66) með skilyrðum.
Meirihluti umhverfis- og samgöngunefndar segir í áliti sínu að á
svæðinu sé stórkostlegt landslag og mikil náttúruverðmæti. „Þrátt fyrir
þetta gerir meiri hlutinn ekki tillögur um að breyta flokkun kostanna á
Reykjanesskaga, þar sem ekki séu til þess rök samkvæmt aðferðafræði
rammaáætlunar, nema þá vegna „almannahagsmuna“ eins og iðnaðar-
nefnd tiltók í áðurnefndu áliti frá 29. mars 2011. Meirihlutinn bendir á að
möguleg hagnýting náttúruverðmæta og auðlinda Reykjanesskaga hefur
ekki verið könnuð til hlítar.“
Gagnrýni vegna Reykjaness
Sex virkjanakostir sem verkefnisstjórnin
lagði til að færu í nýtingarflokk eru settir
í biðflokk, samkvæmt þingsályktunartil-
lögunni sem nú er til umræðu.
Úr skýrslu verkefnastjórnar um rammaáætlun
00
00
Vernduð svæði
Vatnsaflskostir
Jarðhitakostir
SKÝRINGAR
97
99
98
101
103
102
Andakíll
Geitland
Þingvellir
Herdísarvík
Pollengi og Tunguey
Surtsey
Álftaversgígar
Vatnajökulsþjóðgarður
Lónsöræfi
Vatnajökulsþjóðgarður
( Jökulsárgljúfur)
Miklavatn
Hv
an
na
lin
di
r
Kr
in
gi
lsá
rra
ni4
5
6263
61
64
69
70
66
71
Hornstrandir
Va
tns
fjö
rðu
r
Breiðafjörður
Búðahraun
Andakíll
Geitland
Þingvellir
Herdísarvík
Pollengi og Tunguey
Surtsey
Álftaversgígar
Miklavatn
Þjóðgarðurinn
Snæfellsjökull
➜ Úr nýtingu í bið
Urriðafossvirkjun
Holtavirkjun
Hvammsvirkjun
Skrokkölduvirkjun
Hágönguvirkjun 1
Hágönguvirkjun 2
Virkjað eða verndað?
Stækkunarglerslampar
Vandaðir stækkunar-
glerslampar í föndur
og fína vinnu.
Góð birta.
Jólatilboð
FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM