Læknablaðið - 01.12.1975, Qupperneq 38

108
LÆKNABLAÐIÐ
og félagsmálanefndar efri deildar Alþingis á-
samt greinargerö, þar sem m.a. var bent á, að
hliðstæð þjónusta þessaxi hefði verið rekin frá
Landspítalanum, sem hefur alloft á undan-
íornum árum séð sjúkrahúsum úti á landi og
raunar einnig síldveiðifiotanum fyrir læknum
um tíma. Mun ofangreindri tillögu hafa verið
vísað til ríkisstjórnarinnar.
Aðalfundur Læknafélags Islands 1970 sam-
þykkti síðan ályktiín, sem stjórn L.I. sendi
heilbrigðismálaráðherra þ. 12. ágúst 1970, Þar
sem lögð var áherzla á, að málið næði fram að
ganga hið fyrsta. Svo hefur þó eigi orðið, og
ber að harma það.
Stjórn L.I. vill enn vekja máls á erindi þessu
og beinir þeim eindregnu tilmælum til heil-
brigðisstjórnar, að hún beiti sér þegar fyrir
setningu laga á yfirstandandi Alþingi, sem
heimili heilbrigðismálaráðherra að stofna a.m.
k. 6 eins árs aðstoöarlœknisstöður viö ríkis-
spítalana. Verði þær tengdar læknisþjónustu
dreifbýlisins með þeim hætti, að læknum í
stöðum sé skylt að sinna læknisstörfum i dreif-
býli allt að helming ráðningartímans, þegar
brýn nauðsyn krefur og ekki reynist unnt að
fá lækna eftir venjulegum leiðum. Ráðherra
setji reglugerð um stöður þessar, sem launað-
ar verði skv. sérstökum kjarasamningum við
L.R. og auglýstar eigi síðar en frá 1. sept. nk.
Reynist eigi unnt að afgreiða erindi þetta á
því þingi, er nú situr, telur stjórn L.I. nauð-
synlegt, að sett verði bráðabirgðalög sama
efnis hið fyrsta.
Væntir stjórn L.I., þess, að iandlæknir veiti
máli þessu brautargéngi, þar sem hún álitur
Það mikilvæga tilraun til þess að leysa bráðan
vanda í læknisþjónustu dreifbýlisins.
Virðingarfyllst,
f.h. stjórnar Læknafélags Islands,
Arinbjörn Kolbeinsson Baldur Fr. Sigfússon
formaður ritari
Greinargerö stjórnar L.l. til landlœknis varö-
andi Tœknispjónustu í dreifbýli
Undanfarna vetur hefur viða á landinu ríkt
tilfinnanlegur læknaskortur, sums staðar bein-
línis neyðarástand, svo að til auðnar horfir í
sumum byggðum. Því er nauðsynlegt að gera
nú þegar raunhæfar ráðstafanir til þess að
koma í veg fyrir, að slíkt ástand endurtaki sig,
jafnframt því sem unnið er eftir öðrum leiðum
að varanlegum úrbótum á læknisþjónustu
dreifbýlisins.
Reynsla undanfarinna ára bendir til þess,
að ekki verði yfirleitt unnt í framtiðinni að fá
lækna til að ráða sig í sum einmenningshéruð
til langs tíma. Hefur athygli oft verið vakin á
þessu.
Mikill skortur hefur verið á læknum til af-
leysinga, þegar læknar í dreifbýli Þurfa að
fara I sumar- og námsfrí, og engir læknar eru
tiltækir að hlaupa i skarðið í veikindum og
öðrum forföllum þeirra. Slík forföll leiða ætið
til vandræðaástands, einkum þó í einmennings-
héruðum og á vetrum, þegar samgöngur eru
erfiðar. Er ekki ótrúlegt, að ofangreindur
skortur staðgengla kunni einmitt að vera ein
af meginorsökum þess, hve illa gengur að fá
lækna til starfa í dreifbýlinu, einkum í ein-
menningshéruðum.
Fyrirsjáanlegt er, að framvegis verður úti-
lokað að fá nægan fjölda lækna til slíkra
skyndistarfa, sem hér um ræðir, verði ekki
gerðar skipulegar ráðstafanir í þá átt. Flestir
læknar á Reykjavíkursvæðinu eru bundnir við
störf hjá hinum ýmsu heilbrigðisstofnunum og
sjúkrasamlögum, og þeir fáu, sem enn stunda
eingöngu sjálfstæð störf, eru sérfræðingar á
þröngum sviðum og geta ekki horfið frá þeim
fyrirvaralaust til að sinna verkefnum i fjar-
lægum landshlutum. Hér er um ígripavinnu
eða skyndistörf að ræða, sem aðeins henta at-
vinnulausum læknum, nema sérstakar ráðstaf-
anir komi til. Atvinnuleysi í læknastétt er hins
vegar óþekkt og verður ekki fyrir hendi í ná-
inni framtíð, enda geta læknar umsvifalaust
fengið fasta vinnu í nágrannalöndum, þar sem
læknaskortur ríkir og mun ríkja enn um all-
langt skeið.
Af ofangreindum ástæðum er ljóst, að vart
verður bætt úr þessu ástandi nema skapaðar
verði eins konar lireyfanlegar læknisstööur,
þar sem læknir er í fastri vinnu, en vinnu-
staður ekki fastákveðinn með öllu. Þess má og
geta, að svipaðar hreyfanlegar stöður kunna
einnig að vera nauðsynlegar, til að bæta megi
úr brýnni þörf aukinnar skyndiþjónustu á
Reykjavíkursvæðinu sjálfu, og mætti taka það
mál til nánari athugunar, þegar reynsla hefði
fengizt á fyrrnefnda sviðinu.
Stjórn L.I. gerir ráð fyrir, að um verði að
ræða a.m.k. sex stöður aðstoðarlækna við rík-
isspítalanna, þ.e.a.s. við ýmsar deildir Land-
spítalans, Rannsóknastofu Háskólans, Klepps-
spítalann og aðrar stofnanir, eftir því sem
henta þykir. Yrðu þetta eins árs stöður og
miðaðar við, að viðkomandi læknar sinntu að-
allega náms- og rannsóknarstörfum við stofn-
unina. Þó gætu þeir einnig að einhverju leyti
gengið inn í störf annarra lækna i náms- og
veikindafríum og jafnvel sumarfríum þeirra
eftir samkomulagi, þannig að um leið yrði
stuðlað að hagkvæmari rekstri, en ekki yrði
gert ráð fyrir, að þeir sinntu venjubundnum
störfum á viðkomandi stofnun að öðru leyti.
Dvöl þessara lækna utan stofnunarinnar
vegna neyðarþjónustu í dreifbýli gæti að sjálf-
sögðu komið til uppfyllingar í „héraðsskyldu"
þeirra, ef svo ber undir, meðan hún er enn við
lýði. Yrði að dreifa slíkri neyðarþjónustu sem
jafnast á læknana og tryggja þeim ákveðna
hámarksskyldu i því efni. Telur stjórn L.I.
eðlilegt, að lækni sé eigi skylt að fara oftar en
tvisvar sinnum út á land miðað við eins árs
ráðningartíma, og sé honum eigi skylt að
gegna slíkum störfum lengur en helming ráðn-
ingartímans. Þá sé lækni gefinn kostur á að
sitja í aðliggjandi héraði þvi, sem hann á að
þjóna, eftir þvi sem áður hefur tíðkazt og
samgöngur leyfa. Að sjálfsögðu verður að