Læknablaðið - 15.01.1996, Blaðsíða 112

88
LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
Eru fordómar meðal heilbrigðisstétta?
Lítill vafi leikur á að dregið
hefur úr hverskyns fordómum í
þjóðfélaginu. Eflaust má að
mestu leyti þakka það vel virku
skóla- og upplýsingakerfi. Að
öllu jöfnu er líklegt að heil-
brigðisstéttir sem yfirleitt hafa
langa skólagöngu að baki búi
yfir minnstum fordómum í garð
þeirra er skera sig úr fjöldanum
hvað snertir útlit, til dæmis
húðlit og hegðan. Þó finnast
undantekningar frá þessari
reglu og verða nokkur dæmi
nefnd hér.
Geðsjúkir afbrotamenn
Flestum er kunnugt um mót-
stöðu er varð vart meðal „lærð-
ustu manna“ þegar barátta var
hafin fyrir að skapa geðsjúkum
afbrotamönnum mannsæmandi
meðferðarumhverfi. í fram-
haldi af stofnun Meðferðar-
heimilis á Sogni kom upp sú
sjálfsagða ósk að stofna til
göngudeildarmeðferðar fyrir þá
sem útskrifast. Bent var á að
líklega mætti útskrifa um 80%
þessa fólks. Þessi ósk hefur
mætt verulegri mótspyrnu með-
al vissra stjórnenda og „lærðra
manna" úr heilbrigðisstéttum.
Þess skal getið að þegar hafa sex
sjúklingar er falla í flokk geð-
sjúkra afbrotamanna verið út-
skrifaðir og lifa allgóðu lífi ef
góðri meðferð er fylgt. Eftir að
málið var skýrt fyrir fjárlaga-
nefnd Alþingis virðist sem
skriður hafi komið á málið. Rétt
er að hafa í huga að ársvistun á
Sogni kostar 10 milljónir króna
á ári. Mega því allir skilja að
utanspítalameðferð er æskileg
þjóðfélagslega séð, en að öðr-
um kosti sitjum við uppi með æ
stærri lokaða og dýra stofnun er
fram líða stundir.
Eyðni
Nokkuð hefur borið á óþarfa
hræðslu vegna HIV smitaðra
einstaklinga. Landlæknisem-
bættið hefur rætt við forráða-
menn vinnustaða vegna fólks er
misst hefur vinnu vegna HIV
smits. Öllum, ekki síst heil-
brigðisstarfsfólki og stjórnend-
um, ætti að vera Ijóst að smit-
hætta er hverfandi lítil. Ekki er
til dæmis vitað um nema örfá
tilfelli í heiminum þar sem heil-
brigðisstarfsmaður hefur smit-
ast og þá vegna slysastungna
eða að smitað blóð hefur gusast
yfir óvarða rofna húð. Vitað er
um eitt eða tvö erlend tilfelli þar
sem heilbrigðisstarfsmaður
smitaði sjúkling. I umsögn fé-
lagsfræðings er stundaði al-
mennan starfsmann á deild,
sem smitast hafði af HIV, kom
fram að „vitneskjan um HIV
smitið orsakaði allmikinn titr-
ing hjá yfirstjórninni“. Félags-
fræðingurinn leggur til „að
fræðsla verði aukin meðal heil-
brigðisstarfsfólks og væri senni-
lega áhrifaríkast í forvarnar-
starfi að beina þeirri fræðslu til
stjórnenda stofnana og deilda!“
Kynskiptingar
Hér á landi má búast við einu
tilfelli á fimm til 10 ára fresti. Að
vísu er nú nokkur uppsafnaður
vandi á ferðinni. Vegna um-
sagnar „sérfræðings“ var einum
slíkum neitað um aðstoð til und-
irbúnings og aðgerðar erlendis.
Er landlæknir hóf afskipti af
málunum og kallaði saman hóp
lækna er fúslega veittu aðstoð í
þessu efni, voru viðbrögð sumra
stjórnenda og yfirmanna
„Ólafur, kom þú ekki nálægt
þessu“! Þá kröfu verður að gera
til yfirmanna heilbrigðisstofn-
ana að þeir vinni bug á fordóm-
um sínum í garð þeirra er skera
sig úr fjöldanum.
Ólafur Ólafsson, landlæknir
ingavél með innbyggðri
vöktun á virku starfi
b. vöðvaslakandi lyf
2. Til að vakta sjúkling:
a. varðandi loftvegi/öndun:
- koltvísýringskúrfur í öndun-
arlofti
- vöktun á öndunarrúmmálum
- viðvörunarkerfi á þrýstingi í
loftvegum
b. varðandi blóðrás:
- sjálfvirkblóðþrýstingsmæling
(sveiflunæm)
- innsækin þrýstingsmæling í
blóðrás
c. varðandi svæfingalyf:
- taugaörvari fyrir úttaugar
- vöktun á innöndunarlyfjum
3. Til stuðnings og verndar
sjúklingi:
a. öndunarvél
- ef öndunarvél er notuð er
skilyrði að hafa viðvörunar-
kerfi vegna aftengis (svo sem
— á lágum loftvegaþrýstingi,
— á koltvísýringskúrfum, —
á útönduðum loftrúmmálum)