Læknablaðið - 15.01.1996, Blaðsíða 92

72
LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
Rannsóknir á bakteríusjúkdómum
í laxfiskum
Bjamheiöur K. Guðmundsdóttir, Sigríður Guðmundsdóttir, Bergljót Magnadóttir, Sigurður Helgason
Research in bacterial diseases of salmonid fish
Guðmundsdóttir BK, Guðmundsdóttir S, Magna-
dóttir B, Helgason S
Læknablaðið 1996; 82: 72-7
The main bacterial diseases in Icelandic aquaculture
are furunculosis, bacterial kidney disease (BKD)
and vibriosis.
Atypical furunculosis caused by A. salmonicida ssp.
achromogenes is an endemic disease causing high
mortality in salmonids yearly. Classical furunculosis
caused by A. salmonicida ssp. salmonicida was first
diagnosed in Iceland in 1995. At Keldur the research
focus has been on studying the virulence mechanism
of A. salmonicida ssp. achromogenes, the immune
response evoked in the fish, and vaccine develop-
ment. Farmed salmonids have been vaccinated with
good results against atypical furunculosis with an
autogenous bacterin since 1992. Recent results in-
dicate some crossprotection of the autogenous bac-
terin of A. salmonicida ssp. achromogenes against
classical furunculosis.
BKD caused by Renibacterium salmoninarum is an-
other endemic disease in Iceland. An intensive pro-
gram for brood fish screening has been developed.
Fertilized eggs from all infected parents are de-
stroyed which has proved to be highly successful for
controlling BKD. ELISA and PCR methods for rap-
id diagnosis have been developed. BKD in wild
stocks of trout is presently being studied.
A variety of Vibrio spp. strains have been isolated
from skin lesions of infected salmon. Antibiotics
and autogeneous vaccines have been used for dis-
ease control with good results.
Enteric redmouth disease caused by Yersinia ruckeri
has once been diagnosed from farmed salmon in
1990.
Frá rannsóknardeild fisksjúkdóma við Tilraunastöð Hf í
meinafræði að Keldum. Fyrirspurnir, bréfaskriftir: Bjarn-
heiður K. Guðmundsdóttir, Tilraunastöð H( í meinafræði að
Keldum vAfesturlandsveg, 112 Reykjavík. Netfang: bjarn-
gud@rhi.hi.is
Correspondence: Bjarnheiður K. Guðmundsdóttir,
Institute for Experimental Pathology, University of
Iceland, Keldur v/Vesturlandsveg, 112 Reykjavík,
Iceland. E-mail: bjarngud@rhi.hi.is.
Ágrip
Helstu bakteríusjúkdómar í fiski á íslandi
eru kýlaveikibróðir, kýlaveiki, nýrnaveiki og
víbríuveiki.
Kýlaveikibróðir af völdum achromogene
sem er undirtegund Aeromonas salmonicida,
er landlægur sjúkdómur hér og sá bakteríu-
sjúkdómur sem mestum skaða hefur valdið í
íslensku fiskeldi. Klassísk kýlaveiki af völdum
salmonicida sem er undirtegund A. salmon-
icida greindist í fyrsta sinn sumarið 1995. A
Keldum hefur verið lögð áhersla á að rannsaka
sýkingarmátt undirtegundarinnar achromo-
genes, ónæmisviðbrögð í laxi og þróun bólu-
efnis gegn kýlaveikibróður. Laxfiskar í eldi
hafa síðustu þrjú ár verið bólusettir gegn kýla-
veikibróður með góðum árangri. Niðurstöður
nýlegrar rannsóknar sýna að bóluefni gegn
kýlaveikibróður veita nokkra vörn gegn kýla-
veikismiti bæði í bleikju og laxi. Á Keldum er
nú unnið að rannsókn á vörn mismunandi
bóluefna gegn kýlaveiki og kýlaveikibróður.
Nýrnaveiki af völdum Renibacterium sal-
moninarum er annar landlægur sjúkdómur í
íslenskum laxfiskum. Forvarnaraðgerðir sem
eru árangursríkar gegn smitdreifingu hafa
verið þróaðar. Hraðvirk ELISA og PCR grein-
ingarpróf hafa verið þróuð. Unnið er að könn-
un á tíðni nýrnaveiki í villtum silungastofnum.
Nokkrir mismunandi stofnar af ættkvíslinni
Vibrio hafa greinst úr roðsárum á eldislaxi.
Sýklalyf og sérlöguð (autogeneous) bóluefni
hafa verið notuð gegn sýkingum með góðum
árangri.
Rauðmunnaveiki af völdum Yersinia ruckeri