Læknablaðið - 15.01.1996, Blaðsíða 85

LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
65
Sýkingarstaðir voru svipaðir og í flestum
fyrri rannsóknum (4,5,8,14,15). Mest bar á sýk-
ingum í lungum, þvagfærum og blóðrás. Erfitt
var að meta hvort einhverjar sýkingar voru
vangreindar, en sem dæmi má benda á að
skútabólgur í gjörgæslusjúklingum er örðugt
að greina klínískt. Ennfremur var veirusýk-
inga, til dæmis endurvakningar cýtómegaló-
veiru, ekki leitað á kerfisbundinn hátt.
Algengustu sýkingarvaldar voru Gram-nei-
kvæðar stafbakteríur (41 stofn (47%), þar af 31
stofn Enterobacteriaceae (36%)) og voru þær
um tvöfalt algengari en Gram-jákvæðir kokkar
(23 stofnar (26%)). í nýlegri spænskri könnun
frá 10 rúma gjörgæsludeild á háskólaspítala
voru á sama hátt einungis 10% stofna úr hópi
Grarn- jákvæðra kokka, 18% voru P. aerugin-
osa og 30% Enterobacteriaceae (15). Hins veg-
ar var jafnt vægi Gram-jákvæðra kokka og
Gram-neikvæðra stafbaktería í nýlegri könnun
af Borgarspítalanum (12).
í þessari athugun komu ekki fram marktæk
tengsl spítalasýkinga á gjörgæsludeild við
aukna dánartíðni. Aðrar sambærilegar rann-
sóknir hafa hinsvegar sýnt fylgni sýkinga við
dánartíðni. Niðurstöður rannsóknar Bueno-
Cavanillas og samstarfsmanna (15) var sú að
2,5 sinnum meiri líkur væru á dauða sýktra
sjúklinga en ósýktra. Áhættan var meiri hjá
yngri og minna veikum sjúklingum, þeim sem
höfðu lungnasjúkdóma og þeim sem lágu leng-
ur á deildinni. í nýlegri rannsókn frá Borgar-
spítalanum (12) reyndist áhættuhlutfallið vera
2,1, en þar er um talsvert annan sjúklingahóp
að ræða en í þessari rannsókn. Fagon og félag-
ar leiddu að því rök að hærri dánartíðni hefði
mjög líkleg tengsl við lungnabólgu, hugsanleg
tengsl við blóðsýkingu en vafasöm tengsl við
þvagfærasýkingu (16). Ekki er ljóst hvers
vegna dánartíðnin hjá sýktum sjúklingum á
gjörgæsludeild Landspítalans var ekki hærri en
hjá ósýktum. Mögulega má skýra það með því
að legutími sýktra sjúklinga var mun lengri en
hjá þeim ósýktu, sem gæti bent til þess að
veikustu sjúklingarnir hafi látist á deildinni
áður en þeir náðu að sýkjast.
í samantekt sýnir þessi rannsókn eins og
flestar fyrri sambærilegar kannanir að tíðni
sýkinga á gjörgæsludeild er veruleg, algeng-
ustu sýkingarstaðir eru lungu, þvagfæri og
blóðrás, helstu sýkingarvaldar eru Gram-nei-
kvæðar stafbakteríur og legutími er lengri hjá
hinum sýktu en hinum ósýktu. Ljóst er því að
þörf er á virku forvarnarstarfi og baráttu gegn
sýkingum á þessum vettvangi.
Þakkir
Við þökkum þeim fjölmörgu sem veitt hafa
aðstoð sína, en sérstakar þakkir fá læknar rönt-
gendeildar Landspítalans, starfsfólk gjörgæslu-
deildar og meinatæknar á sýklafræðideild
Landspítalans.
Rannsóknin er styrkt af Rannsóknasjóði
Háskóla íslands, Rannsóknanámssjóði og Vís-
indasjóði Landspítalans.
HEIMILDIR
1. DonowitzLG, Wenzel RP, Hoyt JW. High riskof hospi-
tal-acquired infection in the ICU patient. Crit Care Med
1982; 10: 355-7.
2. Daschner F. Nosocomial infections in intensive care
units. Int Care Med 1985; 11: 284-7.
3. Emmerson AM. The epidemiology of infections in in-
tensive care units. Int Care Med 1990; 16/Suppl. 3:197-
200.
4. Craven DE, Kunches LM, Lichtenberg DA, Kollisch
NR, Barry A, Heeren TC, McCabe WR. Nosocomial
infection and fatality in medical and surgical intensive
care unit patients. Arch Intern Med 1988; 148: 1161-8.
5. Thorp JM, Richards WC, Telfer ABM. A survey of
infection in in an intensive care unit. Anaesthesia 1979;
34: 643-50.
6. Centers for Disease Control. Outline for surveillance
and control of nosocomial infections. Atlanta, GA:
CDC, 1972.
7. Garner JS, Jarvis WR, Emori TG, Horan TC, Hughes
JM. CDC definitions for nosocomial infections, 1988.
Am J Infect Control 1988; 16: 128^(0.
8. Brown RB, Hosmer D, Chen HC, Teres D, Sands M,
Bradley S, et al. A comparison of infections in different
ICUs within the same hospital. Crit Care Med 1985; 13:
472-6.
9. Knaus WA, Wagner DP, Draper EA, Zimmerman JE.
APACHEII: A severity of disease classification system.
Crit Care Med 1985; 13: 818-29.
10. Keene AR, Cullen DJ. Therapeutic Intervention Scor-
ing System: Update 1983. Crit Care Med 1983; 11: 1-3.
11. Jarvis WR, Edwards JR, Culver DH, xx, yy. Nosoco-
mial infection rates in adult and pediatric intensive care
units in the United States. Am J Med 1991; 91/Suppl.
3B: 185S-91S.
12. Möller AD, Guðmundsson S, Gunnarsdóttir K, Jónsson
ÓP. Sýkingar á gjörgæsludeild Borgarspítalans. Lækna-
blaðið 1996; 82; 46-52.
13. Freeman J, Goldman DA, McGowan JE Jr. Method-
ological issues in hospital epidemiology. IV. Risk ratios,
confounding, effect modification, and the analysis of
multiple variables. Rev Infect Dis 1988; 10: 1118—41.
14. Daschner FD, Frey P, Wolff G, Baumann PC, Suter P.
Nosocomial infections in intensive care wards: a multi-
center prospective study. Int Care Med 1982; 8: 5-9.
15. Bueno-Cavanillas A, Delgado-Rodriguez M, Lópes-
Luque A, Schaffino-Cano S, Gálvez-Vargas R. Influen-
ce of nosocomial infection on mortality rate in an in-
tensive care unit. Crit Care Med 1994; 22: 55-9.
16. Fagon J-Y, Novara A, Stephan F, Girou E, Safar M.
Mortality attributable to nosocomial infections in the
ICU. Infect Control Hosp Epidemiol 1994; 15: 428-34.