Læknablaðið - 15.07.1997, Qupperneq 60

526
LÆKNABLAÐIÐ 1997; 83
Helga Hannesdóttir
Skipun í prófessorsstöðu í barna- og
unglingageðlækningum yið læknadeild
Háskóla íslands
Evrópunefnd sérfræðinga í
barna- og unglingageðlækning-
um (EUMS) hefur nú í tvígang
lýst yfir alvarlegum áhyggjum
sínum skriflega við íslensk
stjórnvöld vegna þess að Island
er eina landið í Evrópu sem hef-
ur ekki kennslustöðu í barna- og
unglingageðlækningum við
læknadeild.
Einnig hefur EUMS hvatt ís-
lenska barna- og unglingageð-
lækna til að sýna samstöðu og
taka ekki að sér stundakennslu í
sérgrein sinni án þess að vera
skipaðir í kennslustöðu sam-
kvæmt kröfum og reglum HÍ
meðal annars vegna þeirrar
miklu rannsóknarvinnu sem
unnin hefur verið í sérgreininni
hér á landi og alþjóðlegrar sam-
vinnu.
Menntamálaráðuneytið hef-
ur í framhaldi af bréfi EUMS
tvívegis leitað umsagnar um er-
indið til læknadeildar HÍ án
þess að hafa fengið fullnægjandi
svar. Þetta hefur haft alvarleg
áhrif á þróun og framgang sér-
greinarinnar hér á landi, hindr-
að rannsóknarstörf og rýrt áhrif
þeirra, komið í veg fyrir upp-
byggingu á framhalds- og við-
haldsmenntun innan sérgrein-
arinnar og tengsl hennar við
aðrar sérgreinar. Einnig hefur
þetta leitt til forystuleysis og
sundrungar sérfræðinga inn-
byrðis í sérgreininni og auðveld-
að öðrum sérgreinum að draga
úr vexti hennar og áhrifum.
Barna- og unglingageðlæknar
Höfundur er fulltrúi íslenskra barna- og
unglingageðlækna í EUMS (Evrópu-
nefnd sérfræðinga í barna- og unglinga-
geðlækningum).
hafa nú haft með höndum
stundakennslu innan lækna-
deildar HÍ í samtals 23 ár í
tengslum við kennslu í fullorð-
insgeðlækningum, án þess að
læknadeild hafi fundist ástæða
til að gera breytingu á kennslu-
stöðu þeirra innan deildarinnar.
Óhætt er að segja að metnaðar-
leysi barna- og unglingageð-
lækna hefur verið nýtt til hins
ítrasta innan læknadeildar með
því að koma upp á sama tíma æ
fleiri kennslustöðum í fullorð-
insgeðlækningum, sem greini-
lega má sjá í uppröðun á
kennslustöðum innan geðlækn-
isfræðinnar á undanförnum ár-
um.
Prófessor Philip Graham
fyrrverandi forseti Evrópufé-
lags barna- og unglingageð-
lækna (ESCAP) sendi fyrir
nokkru bréf til Félags íslenskra
barna- og unglingageðlækna og
sagði að „það vœri ófyrirgefan-
legt að ekki skuli vera skipað í
prófessorsstöðu í sérgreininni á
Islandi".
Geðlæknisfræðileg vandamál
barna og unglinga er algengasti
sál-, félags- og heilsufarsvandi
barna á Islandi í dag. Vaxandi
tíðni tilfinninga- og hegðunar-
erfiðleika, ýmiss konar þroska-
frávika, áfengis- og fíkniefna-
neysla unglinga, átvandamál
(eating disorder), ofbeldi, mis-
notkun og aukin sjálfsvígstíðni
ungra drengja kalla á nýja og
breytta félags- og læknisfræði-
lega þjónustu. Einnig aukinn
fjöldi langveikra barna með sál-
líkamlega sjúkdóma sem ætíð
gera auknar kröfur til fjöl-
skyldna barnanna og samfélags-
ins.
Aðkallandi þörf er á að auka
kennslu og efla rannsóknir inn-
an læknadeildar HÍ. Einnig á
öllum stofnunum í landinu sem
annast börn og unglinga þar
með talin ung- og smábarnaeft-
irlit, heilsugæslustofnanir og
skólahjúkrun. Mikilvægt er að
læknadeild Háskóla íslands hafi
frumkvæði að aðgerðum og geri
sér grein fyrir vanda þessum
sem allra fyrst. Stefna og for-
gangsröðun um málefni barna
og unglinga í heilbrigðiskerfinu
og frá hendi stjórnvalda hefur
verið óljós og óskýr til allt of
margra ára og sama má segja nú
um verkaskiptingu ríkis og
sveitarfélaga á sviði heilbrigðis-
mála barna og unglinga. For-
ystu vantar varðandi forvarnir,
eftirlit og leitarstarf og ráðgjöf
til foreldra barna og unglinga
sem eiga við vanda að stríða.
Fjársveltið og aðstöðuleysið
til rannsókna og uppbyggingar á
þjónustu hefur verið ótrúlegt og
ekki sæmandi börnum sem eru
framtíð þjóðar okkar.
Rannsóknir hafa sýnt fram á
að um 50% barna og unglinga
sem koma til meðferðar á
sjúkrahús og stofnanir eiga við
geðrænan vanda að stríða oftast
hegðunar- eða tilfinninga-
vandamál og sállíkamlegan
vanda. Þessi sjúkleiki er oftast
ekki greindur eða meðhöndlað-
ur á barnadeildum eða innan
heilsugæslunnar hér á landi, þar
sem engir barna- og unglinga-
geðlæknar hafa starfað að
greiningu, rannsóknum og
meðferð innan barnadeildanna
í landinu fram til þessa og engin
kennslustaða hefur verið innan
HI til að mennta á fullnægjandi