Læknablaðið

Árgangur

Læknablaðið - 15.04.1999, Síða 58

Læknablaðið - 15.04.1999, Síða 58
330 LÆKNABLAÐIÐ 1999; 85 einn farþegi hafa haldist í sæti sínu. Sautján köstuðust út úr hópferðabifreiðinni og tveir lét- ust þegar þeir urðu undir bifreiðinni. Bændur komu fyrstir á vettvang. Kallað var út fjöl- mennt björgunarlið og kornu læknar og lijúkr- unarfræðingar frá tveimur næstu heilsugæslu- stöðvum. Aðstæður á slysstað voru erfiðar. Hinum slösuðu varð fljótt kalt. Tuttugu af hin- um minna slösuðu voru fluttir af bændum á nærliggjandi bóndabæi. A um einni klukku- stund var veitingaskála í um 8 km fjarlægð breytt í greiningar- og sjúkraskýli og voru 20 sjúklingar fluttir þangað. Einn hinna slösuðu reyndist mun meira slasaður en álitið var í fyrstu. Sextán sjúklingar voru lagðir inn á sjúkrahús, af þeim voru níu fluttir með björg- unarþyrlum. Alyktanir: Þegar hópslys verður í jafn mikl- um kulda, slyddu og roki og átti sér stað í Hrúta- firði er það forgangsverkefni að koma hinum slösuðu sem allra fyrst í skjól og hita til þess að kuldinn auki ekki á áverka hinna slösuðu. Einn- ig til að auðvelda greiningu og fyrstu meðferð. Björgunin, greining og meðferð gekk í heildina vel fyrir sig þrátt fyrir erfiðar aðstæður. S-l. Mat á verkjastillingu svæðisbundinn- ar þriggja lyfja utanbastsverkjameðferð- ar á fyrsta og öðrum degi eftir aðgerðir á handlæknadeildum Landspítalans Oddur Fjalldal, Gísli Vigfússon, Jón Sigurðs- son, Þorsteinn Sv. Stefánsson Frá svœfingadeild Landspítalans Inngangur: Góð verkjameðferð eftir að- gerðir eykur andlega og líkamlega vellíðan sjúklinga, minnkar hættu á lungna- og hjarta- fylgikvillum, styttir sjúkrahúslegu og lækkar heilbrigðiskostnað. A síðustu þremur árum hefur svæðisbundinni þriggja lyfja utanbasts- meðferð (búpívakaín 0,1 mg/ml, fentanýl 2 pg/ml, adrenalín 2 pg/ml) verið beitt til verkja- stillingar við stærri aðgerðir á handlækninga- deildurri Landspítalans og árangur verkjastill- ingar metinn. Efniviður og aðferðir: Kannaður var árang- ur meðferðar hjá 1.033 sjúklingum. Arangur verkjameðferðar var skráður nákvæmlega á eftirlitsblað á fjögurra klukkustunda fresti. Við matið var notast við kvarða (Visual Analog Scale) 1-10, þar sem VAS <3 taldist ásættanleg verkjastilling. Verkir voru metnir í hvíld og við hreyfingu á fyrsta og öðrum degi eftir aðgerð. Ef verkjamat var einu sinni eða oftar >3 var það talin ófullkomin verkjastilling. Verkjastill- ing (fullnægjandi verkjastillingu VAS <3 og ófullnægjandi verkjastillingu VAS >3) var met- in með tilliti til staðsetningar utanbastsleggjar, aðgerðarforms, þarfar á bólgueyðandi verkja- lyfjum og verkjalyfjaþörfinni við mismunandi aðgerðarform. Niðurstöður: I hvíld voru á fyrsta degi 5,7% og á öðrum degi 2,3% ófullnægjanlega verkja- stilltir og við hreyfingu jókst þetta hlutfall í 19,5% á fyrsta degi og 11,1% á öðrurn degi. Þar af höfðu slæma verki (VAS >7) 1,4% á móti 0,6% á fyrsta og öðrum degi. Hlutfallið var hærra við kviðar- og brjóstholsaðgerðir en aðrar aðgerðir. Greinileg fylgni var á notkun bólgueyðandi verkjalyfja og verkjadreypiþarf- ar hjá sjúklingunt með VAS <3 á móti VAS >3. Þegar litið var á staðsetningu leggjar og VAS >3 var greinileg fylgni við ranglega staðsettan legg og verkjastillingar við brjósthols-, æða- og þvagfæraaðgerðir. Alyktanir: Þrátt fyrir tiltölulega hátt hlutfall meðalslæmra verkja (VAS >3 og <7) við hreyf- ingu á fyrsta degi var oft aðeins um eitt skipti að ræða þar sem VAS var >3. Um 90% sjúk- linga voru vel verkjastilltir á öðrum degi við hreyfingu og einungis þurfti að hætta meðferð vegna ófullkominnar meðferðar í 3,6% tilfella. Svæðisbundin þriggja lyfja utanbastsmeð- ferð veitir góða verkjastillingu hjá 90% sjúk- linga eftir aðgerðir. I flestum þeim tilfellum þar sem verkjastilling er ekki nægileg má bæta hana með gjöf bólgueyðandi verkjalyfja eða ópíata lyfja. S-2. Þriggja lyfja utanbastsverkjameð- ferð og ógleðitíðni síðustu þriggja ára við stærri aðgerðir á handlæknadeildum Landspítalans Katrín María Þormar, Gísli Vigfússon, Oddur Fjalldal, Jón Sigurðsson, Þorsteinn Sv. Stef- ánsson Frá svœfingadeild Landspítalans Inngangur: Ogleði og uppköst eru algeng vandamál eftir aðgerðir. Fyrir utan að valda vanlíðan, geta einkennin valdið truflun á salt- búskap, hindrað eðlilega næringarinntöku og valdið skaða á aðgerðarsvæði. Þekkt er að áhættan eykst við ákveðnar aðgerðir og svæf- ingar, notkun ópíat verkjalyfja og er hærri hjá konum en körlum. Minnka má ógleðihættu með réttu vali lyfja til gjafa í utan-/innanbasts- rými, vali á verkjalyfjum eftir aðgerð og notk-
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124

x

Læknablaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Læknablaðið
https://timarit.is/publication/986

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.