Læknablaðið - 15.04.1999, Blaðsíða 96

364
LÆKNABLAÐIÐ 1999; 85
sjúkdómi sem er væntanlega
blanda af erfða- og umhverfis-
þáttum eins og allir sjúkdónt-
ar.
Þessi ráðstefna sýnir að það
er mikið að gerast í íslenskum
augnrannsóknum. Við eigum
samstarf við vísindamenn í
Bandaríkjunum, Japan, Dan-
mörku, Bretlandi, Finnlandi
og Þýskalandi. Erfðafræði
kemur þar mikið við sögu og
þess vegna buðum við þessum
tveimur bandarísku vísinda-
mönnum sem hafa lengi stað-
ið framarlega á sviði erfða-
fræðirannsókna.“
Sparnaðurinn hverfur í
hítina
Eins og áður segir urðu þau
tímamót í sögu íslenskra
augnlækninga 20. mars að
Augnspítali Landspítalans var
formlega opnaður á nýjurn
stað eftir nokkra hrakninga.
Fyrsti íslenski augnlæknirinn,
Björn Ólafsson, tók til starfa á
Akranesi árið 1892 en frá
1902 voru augnlækningar ná-
tengdar Landakotsspítala.
Með breytingum á rekstri
hans árið 1996 var augndeild-
in flutt í heilu lagi til Land-
spítalans og má segja að hún
hafi lent á hrakhólum því á
rúntu ári flutti deildin fimm
sinnum. Nú hefur henni verið
fundinn staður til frambúðar á
horni Eiríksgötu og Þorfinns-
götu.
Einar segir að þetta sé gott
skjól og þótt húsið sé gamalt
íbúðarhús og ekki hannað
fyrir þessa starfsemi þá hafi
tæknimenn unnið gott starf að
því að búa spítalann eins vel
og kostur er. En það hafa orð-
ið miklar breytingar á augn-
lækningum á síðustu árum.
„Já, ég gerði það að gamni
mínu að líta yfir sviðið frá því
ég hóf störf í augnlækningum
árið 1980 og komst að þeirri
niðurstöðu að af aðgerðum
sem við gerum hefðu 90%
þeirra ýmist breyst verulega
eða eru nýjar. Nú er helming-
ur allra aðgerða leysiaðgerðir
sem voru nýhafnar um 1980.
Það lýsir þróuninni best
hvernig algengasta aðgerðin,
fjarlæging augasteins, hefur
þróast. Fyrir 20 árum tók
þessi meðferð heila viku og á
meðan þurfti sjúklingurinn að
liggja inni á spítala. Þá voru
gerviaugasteinar að byrja að
ryðja sér til rúms erlendis en
fólk þurfti yfirleitt að fá snerti-
linsur eða hnausþykk gler-
augu. Nú kemur fólk hingað
klukkan átta að morgni, fær
dropa í augað og fer síðan t
aðgerð. Klukkan 11 fer það
heim með nýjan augastein,
búið að fá sér kaffisopa.
Þetta hefur að sjálfsögðu
leitt til mikils sparnaðar. I
staðinn fyrir að vera með 10-
15 rúm erum við nú með fimm
rúm en gerum samt fjórum
sinnum fleiri aðgerðir. Það
hefur dregið verulega úr
kostnaði við hótelhlutann af
starfseminni, en á móti kemur
að tæknihlutinn er dýrari.
Tækin sem við notum eru
flókin og dýr. Við vildum geta
flutt sparnaðinn í hótelhlutan-
um yfir í tæknihlutann en það
gengur ekki, hann hverfur ein-
faldlega í hítina.
I heildina tekið hefur orðið
mikil framleiðniaukning og
hagræðing í þessari starfsemi
og að því leyti stöndum við
mjög framarlega. Að vísu eru
Bandaríkjamenn komnir lengst
í þessari þróun en við erum
komnir mun lengra en frænd-
ur okkar á Norðurlöndunum.
Við berum okkur stundum
saman við háskólasjúkrahúsið
í Þrándheimi sem þjónar álíka
fjölmennu svæði og íslandi.
Þótt þeir sendi flóknustu til-
fellin til Osló eða Björgvinjar
eru þeir með 25 rúm og hart-
nær tvöfalt fleiri stöðugildi
lækna.“
Náið samstarf við
sjálfstæða augnlækna
Á Þorfinnsgötunni starfa
hátt í 30 manns, þar af eru 10
læknar í fimm til sex stöðu-
gildum. En augnlækningar eru
stundaðar víðar á höfuðborgar-
svæðinu. Hvemig er samstarfið
við aðra augnlækna? Hafa þeir
innhlaup á Þorfinnsgötunni?
„Já, bæði er augndeildin
hluti af augnlækningum í
landinu og svo eru margvísleg
samskipti. Við erum til dæmis
með vikulega fræðslufundi
fyrir alla augnlækna og við
sendum sjúklinga okkar á
milli eftir atvikum. Auk þess
taka margir sjálfstætt starf-
andi augnlæknar þátt í rann-
sóknarstarfi deildarinnar.
í því sambandi má nefna til
gamans að Reykjavíkuraugn-
rannsóknin var gerð á nokkuð
óvenjulegan hátt. Við fengum
tækin til hennar að verulegu
leyti lánuð frá japönsku fyrir-
tæki og höfðum þau ekki
nema í fáeinar vikur. Það var
því skorin upp herör og 1.100
Reykvíkingar skoðaðir á hálf-
um mánuði. í því tóku þátt
tveir af hverjum þremur augn-
læknum landsins. Menn tóku
sér frí úr vinnu til að geta tek-
ið þetta með áhlaupi. Þetta
sýnir að augnlæknum kemur
vel saman og raunar veit ég
ekki til þess að svona rann-
sókn hafi verið gerð með þeim
hætti að stór hluti heillar
starfsstéttar hafi tekið sér frí
úr vinnu til að vinna saman að
einni rannsókn," sagði Einar
Stefánsson prófessor. -ÞH