Læknablaðið - 15.04.1999, Síða 83

LÆKNABLAÐIÐ 1999; 85
353
Námsbraut í
landsbyggðarlækningum
í vetur hefur þeirri hugmynd vaxið ásmegin að komið verði
á fót sérstakri námsbraut í landsbyggðarlækningum. Einn
helsti talsmaður þeirrar hugmyndar hefur verið Gísli Auðuns-
son heilsugæslulæknir á Húsavík sem meðal annars beitti sér
fyrir komu Rogers Strauss frá Ástralíu hingað til lands. Nú
hefur landlæknir tekið þessa hugmynd upp á sína arma og
skipað Gísla í nefnd til að undirbúa þessa námsbraut. Með
honum í nefndinni eru Jóhann Ágúst Sigurðsson prófessor
við læknadeild HÍ, Elsa Friðfinnsdóttir forstöðumaður heil-
brigðisdeildar Háskólans á Akureyri, Þorvaldur Ingvarsson
lækningaforstjóri FSA og Stefán Þórarinsson héraðslæknir á
Austurlandi.
Hugmyndin gengur í stuttu máli út á það að komið verði
upp námsbraut við Háskólann á Akureyri en þjálfun lækna
færi fram á heilsugæslustöðvum í nágrenninu. Sérþjálfun í
aðgerðum færi hins vegar fram á Fjórðungssjúkrahúsinu á
Akureyri og jafnvel einnig á sjúkrahúsinu í Neskaupstað.
Það sem helst mælir með því að koma svona námsbraut
fyrir á Akureyri er að reynslan af menntun hjúkrunarfræðinga
þar í bæ sýnir að þeir sem útskrifast á landsbyggðinni eru
mun líklegri til þess að ráðast til starfa á landsbyggðinni en
þeir sem menntast hafa í Reykjavík. Auk þess hefur Háskól-
inn á Akureyri sýnt þessu máli mikinn áhuga og telja menn að
námsbrautin geti fallið vel að starfsemi heilbrigðisdeildar
skólans. Að sjálfsögðu yrði námsbrautin skipulögð í nánu
samstarfi við læknadeild Háskóla íslands en þetta nám er
hugsað sem viðbót við sérnám heimilis- og heilsugæslu-
lækna.
afleysingalæknar, unglæknar,
sérfræðingar í öðrum greinum
en heimilislækningum og
læknar á eftirlaunum. Heimil-
islæknar eru því ekki nema í
helmingi þessara starfa.
Þessi skortur leiðir í mörg-
um tilvikum til mikillar vakta-
byrði og vinnuálags. Það þarf
því oft lítið til þess að menn
hrökklist suður. Ef við nefn-
um dæmi af fjögurra lækna
héraði þar sem einn læknir
hættir þá þurfa hinir að bæta á
sig vöktum hans. Ef annar til
fer eru þeir tveir sem eftir sitja
á stöðugri vakt. Það þola menn
ekki lengi og þá er hættan sú
að héraðið tæmist. Þetta hefur
gerst.
Vaktaálagið er slítandi og
erfitt, ekki síst fyrir þá sem
eru teknir að eldast. Sextugur
maður þolir verr vaktavinnu
en yngri menn. En það er ekki
hægt að komast undan vökt-
um nema þá að flytja á brott.
Svo er líka margt í umhverf-
inu sem við eigum ekki gott
með að ráða við og hefur áhrif
á fjölskyIdulífið. Það þarf að
vera til starf fyrir makann sem
oft er langskólagenginn og
viðeigandi menntun fyrir
bömin þegar þau eldast.
Á fundinum var ályktað um
sjúkraflug sem við höfum
miklar áhyggjur af. Ef svo fer
sem horfir gæti það hreinlega
lagst af í þeirri mynd sem það
hefur verið og það finnst okk-
ur óviðunandi því það koma
upp þær aðstæður sem við
ráðum ekki við. Einnig var
rætt um viðeigandi símenntun
en lítið framboð er á henni hér
innanlands. Þá var rædd sú
hugmynd sem nú er koinin á
nokkurn rekspöl en hún er á
þá leið að koma upp náms-
braut í landsbyggðarlækning-
unr við Háskólann á Akureyri
en hún er hugsuð sem viðbót
við sérfræðinámið. (Sjá
rammaklausu hér að ofan.)
Varðandi kjaramálin þá hef-
ur komið fram óánægja með
misræmi í greiðslum fyrir
vaktir eftir því hvort um er að
ræða heilbrigðisstofnun eða
ekki. Þetta er ákvæði sem kom
inn í bandormi árið 1996 að
mig minnir en í krafti þess
ákvað kjaranefnd að læknum
skyldi greitt lægra vaktaálag
ef þeir starfa eingöngu á heilsu-
gæslustöð. Þarna munar veru-
legum fjárhæðum því vakta-
álagið er svo stór hluti af
kaupinu okkar. Eftir að kjara-
nefnd kom til sögunnar hefur
ráðuneytið skotið sér undan
allri ábyrgð á kjaramálunum
en kjaranefnd segist ekki geta
tekið á þessu tiltekna máli.
Það ber enginn ábyrgð á því
en óánægjan vex. Ólafsvík er
ágætt dæmi um slíkt mál.“
Ákveðinn lífsstíll
- Getur þú tekið undir það
viðhorf Rogers Strauss hins
ástralska að það ríki kreppu-
ástand í íslenskum landsbyggð-
arlækningum?
„Glöggt er gestsaugað og
Strauss hefur nokkuð til síns
máls. Hann segir í skýrslu um
ferð sína eitthvað á þá leið að
stjórnvöld séu andvíg lands-